23 lata pontyfikatu Jana Pawła II
Jan Paweł II (AFP)
We wtorek mija 23 rocznica wyboru kard. krakowskiego Karola Wojtyły na papieża. 16 października 1978 r. nowy biskup Rzymu, który przybrał imię Jana Pawła II, rozpoczął jeden z najważniejszych i najdłuższych (dotychczas 6 miejsce) pontyfikatów w historii Kościoła.
Karol Józef Wojtyła przyszedł na świat 18 maja 1920 r. w Wadowicach w rodzinie Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Karol był jednym z trójki dzieci: starszy brat Edmund urodził się w 1906 r.; o siostrze , która zmarła w wieku niemowlęcym nie ma bliższych wiadomości. Ojciec Karola był urzędnikiem administracji wojskowej w randze porucznika. Matka zajmowała się domem i dziećmi. Zmarła 13 kwietnia 1929 r. w wieku 45 lat , gdy Karol miał zaledwie 9 lat.
Karol Wojtyła zdał egzamin dojrzałości w wadowickim gimnazjum w 1938 r. Latem 1938 r. razem z ojcem przeprowadził się do Krakowa. W 1938 r. rozpoczął studia na wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (polonistyka). Wtedy podjął samodzielne próby pisarskie.
Po wybuchu wojny Karol rozpoczął działalność w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. Od marca 1940 r. pracował jako goniec sklepowy, później jako robotnik w Fabryce Sody Solvay w Krakowie. Jednocześnie pogłębiał swą wiedzę teologiczną , filozoficzną i literacką .
18 lutego 1941 r. zmarł ojciec Karola. W tym czasie Wojtyła zamierzał wstąpić do karmelitów bosych. Zakonnicy jednak w okresie wojny nie prowadzili rekrutacji. W 1942 r. Karol podjął więc studia teologiczne w tajnym Seminarium Duchownym. Od października 1942 r. rozpoczął naukę na tajnych kompletach teologii w krakowskim seminarium.
1 listopada 1946 r. kard. Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę, który swą mszę prymicyjną odprawił w Dzień Zaduszny na Wawelu. W wieku 26 lat Wojtyła wyjechał po raz pierwszy za granicę i podjął 2-letnie studia na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim. Wiosną 1947 r. spotkał się w San Giovanni Rotondo z wielkim mistykiem o. Pio. W czerwcu 1948 r. ks. Wojtyła zdał egzaminy doktorskie.
Po powrocie do kraju otrzymał dekret nominacyjny na wikarego w Niegowici pod Krakowem. Po roku został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Prowadził tam zajęcia religijne z młodzieżą akademicką. W 1953 r. obronił habilitację profesorską. 2 lata później został członkiem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie prowadził seminaria i wykłady. W 1956 r. powierzono mu kierowanie Katedrą Etyki. Lata pracy na KUL-u zaowocowały wieloma pracami naukowymi. W tym czasie chętnie pracował z młodzieżą akademicką, wyjeżdżając często na wycieczki i obozy wędrowne, które były niekonwencjonalną katechezą.
4 lipca 1958 r. papież Pius XII nominował Karola Wojtyłę biskupem sufraganem Archidiecezji Krakowskiej. Był najmłodszym członkiem Episkopatu Polski, miał 38 lat.
Od października 1962 r. krakowski arcybiskup aktywnie uczestniczył w Sesjach Soboru Watykańskiego II. W przeddzień zakończenia soboru biskupi polscy wystosowali list (abp Wojtyła był jego współautorem) - orędzie do biskupów niemieckich , który wywołał oburzenie władz komunistycznych i szykany wobec Kościoła.
W maju 1967 r. papież Paweł VI ogłosił nominację 27 nowych kardynałów, wśród których znalazł się abp Wojtyła. Nowy purpurat wiele podróżował oraz uczestniczył w licznych pracach komisji biskupów i naukowców.
Jan Paweł II należy do najaktywniejszych papieży w historii Kościoła. Zyskał miano "papieża- pielgrzyma". Odwiedził dotąd 127 państw w trakcie 95 pielgrzymek. Papież pokonał ponad 1200 tys. km (trzy razy tyle, co odległość z Ziemi na Księżyc). W podróży spędził aż 11% swojego pontyfikatu.
Jan Paweł II jako pierwszy papież przekroczył progi synagogi oraz meczetu. W marcu ub.r. odbył historyczną pielgrzymkę do Ziemi Świętej, w trakcie której odwiedził Jordanię, Autonomię Palestyńską oraz Izrael. Pielgrzymował również do krajów muzułmańskich (m.in. Syria, Maroko) oraz prawosławnej Rumunii i Ukrainy.
W 1979 r. przybył do Polski, co miało duże znaczenie dla rozwoju sytuacji politycznej w kraju, do którego przyjeżdżał jeszcze w 1983, 1987, 1991 (dwukrotnie), 1995, 1997 i 1999 r.
W maju 1981 r. został ciężko ranny w zamachu dokonanym przez tureckiego terrorystę Ali Agcę.
Przez część politologów, Jan Paweł II jest uznawany za głównego "architekta" rozpadu Bloku Wschodniego oraz likwidacji żelaznej kurtyny.
Do głównych przesłań pontyfikatu Jana Pawła II należą: "nowa ewangelizacja" współczesnych społeczeństw, respektowanie praw człowieka, prawa do pracy i zachowania godności ludzkiej, przeciwstawianie się bezwzględnej pogoni za zyskiem, sprzeciw wobec totalitaryzmu, ekumenizm oraz walka o zachowanie pokoju.
Obrona tradycyjnych wartości i nakazów moralnych Kościoła katolickiego (np. w kwestii ograniczonego uczestnictwa kobiet w Kościele, celibatu, antykoncepcji i aborcji) wywołała pod adresem Jana Pawła II zarzuty o konserwatyzm, mimo programowego otwarcia na problemy świata współczesnego.
W trakcie jego pontyfikatu zreformowano prawo kanoniczne (1984), opublikowano nowy Katechizm Kościoła katolickiego (1992), dokonano reorganizacji Kurii Rzymskiej oraz licznych kanonizacji i beatyfikacji.
Do dorobku filozoficznego Jana Pawła II (głównie w dziedzinie myśli o osobie ludzkiej, etyki, antropologii) należą m.in.: Miłość i odpowiedzialność (1960), Osoba i czyn(1969), Zagadnienia podmiotu moralności (1991). Główne wątki swojej filozofii rozwijał po 1978 w papieskich encyklikach m.in.: Redemptor hominis (1979), Dives in misericordia (1980), Laborem exercens (1981) Centesimus annus (1991).
Twórczość literacka Jana Pawła II (głównie pod pseud. Andrzej Jawień) składa się z wierszy, poematów medytacyjnych i dramatów: Przed sklepem jubilera,_ Brat naszego Boga, Wybór utworów _Poezje i dramaty. (miz)