"Zdobycie Wilna było próbą walki o Polskę"

Zdobycie Wilna było próbą walki o Polskę - wspominają weterani biorący udział w operacji "Ostra Brama". Akcja wyzwolenia miasta została rozpoczęta 7 lipca 1944 przez oddziały Armii Krajowej, w ramach akcji "Burza". Jej głównym celem było samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk Niemców, zanim zrobi to Armia Czerwona.

"Zdobycie Wilna było próbą walki o Polskę"
Źródło zdjęć: © PAP
SKOMENTUJ

Kapitan Zbigniew Maleszewski pseudonim "Zbych" wspomina, że rozkaz ruszenia na Wilno był wyczekiwany i kiedy padł, przyjął go wraz z kolegami z wielką radością. - Nareszcie - mówi kapitan - i dodaje, że "trzeba było przepędzić Niemców, szliśmy do walki, by wywalczyć niepodległość, a Wilno zachować dla Polski".

Zbigniew Maleszewski wspomina, że wśród jego kolegów - żołnierzy na Wileńszczyźnie - panowała niezwykła atmosfera. Weteran mówi, że miał wtedy 20 lat i "ręce mu się trzęsły, by wziąć do ręki broń i ruszyć do walki", która - dodaje - nie była obowiązkiem lecz potrzebą.

Major Stanisław Oleksiak wspomina, że decyzja o ataku na Wilno cieszyła, ale żołnierze Armii Krajowej zdawali sobie sprawę, że ta bitwa będzie niezwykle trudna i ważna. - Wiedzieliśmy - tłumaczy kombatant - że zdobycie miasta, którego zakamarków nie znamy, nie będzie łatwą sprawą. - Zarazem - dodaje major Oleksiak - zdobycie Wilna miało być zaakcentowaniem polskości Kresów, a marzeniem żołnierzy było przywitanie Armii Czerwonej w wolnym, polskim Wilnie.

To marzenie spełniło się tylko połowicznie. Tylko część oddziałów AK i to we współpracy z Armią Czerwoną 13 lipca zdobyła Wilno. Kilka dni później sowieci aresztowali głównych dowódców AK oraz ponad 5 tysięcy 700 polskich żołnierzy.

Major Seweryn Tom pseudonim "Igrek" wspomina, że był to niezwykle bolesny cios. Weteran tłumaczy, że niezwykle gorzkie było to, że AK-owcy chcieli i pomogli Armii Czerwonej zdobyć Wilno, a sowieci za to wypędzili z miasta Polaków, żołnierzy wywieźli, uwięzili, a nawet mordowali.

Operacja "Ostra Brama" była niezgodna z międzyalianckimi ustaleniami wielkiej trójki co do przynależności państwowej Wilna. Dlatego Brytyjczycy ją przemilczeli, a na zachodzie o tym wydarzeniu nie słyszano. Zarazem Wilno, na mocy alianckich ustaleń o Linii Curzona, na zawsze zostało oddzielone od Polski.

Wybrane dla Ciebie

Zaginęła 14-latka w Gryficach. Policja prosi o pomoc
Zaginęła 14-latka w Gryficach. Policja prosi o pomoc
"Flota tysiąca statków" wyruszy do Gazy. Mają przełamać blokadę
"Flota tysiąca statków" wyruszy do Gazy. Mają przełamać blokadę
Trump uważa, że Europa nie pomoże ws. Iranu. "Chcą rozmawiać z nami"
Trump uważa, że Europa nie pomoże ws. Iranu. "Chcą rozmawiać z nami"
Oskar trafił do rodziny zastępczej. Zmarł cztery dni później
Oskar trafił do rodziny zastępczej. Zmarł cztery dni później
Działo się w nocy. Trump upomina Hiszpanię
Działo się w nocy. Trump upomina Hiszpanię
Polka znęcała się nad dziećmi w Londynie. Została skazana
Polka znęcała się nad dziećmi w Londynie. Została skazana
18-latka nakłoniła znajomych do napaści. 46-latek walczy o życie
18-latka nakłoniła znajomych do napaści. 46-latek walczy o życie
Turcja się zbroi. "Aby nikt się nie odważył zaatakować"
Turcja się zbroi. "Aby nikt się nie odważył zaatakować"
Dlaczego Trump nie nałożył na Rosję sankcji? Jest tłumaczenie
Dlaczego Trump nie nałożył na Rosję sankcji? Jest tłumaczenie
PSL ostrzega przed "wojną domową". "Nie idźmy dalej"
PSL ostrzega przed "wojną domową". "Nie idźmy dalej"
Trzęsienie ziemi w Iranie
Trzęsienie ziemi w Iranie
Polak zginął we Włoszech. Spadł z 90 metrów
Polak zginął we Włoszech. Spadł z 90 metrów