Zawieszenie broni w Ukrainie? Gen. Polko wskazuje największe wyzwanie

- Aby zawieszenie broni miało sens, niezbędna jest obecność sił zbrojnych o zdolności odstraszania. To przełamałoby logikę Rosji, która polega na przekonaniu, że agresja się opłaca. Dlatego też musi istnieć silna obecność sił, w tym natowskich, w ramach budowanej w Europie koalicji państw-ochotników - komentuje w rozmowie z WP gen. Roman Polko, były dowódca jednostki GROM i uczestnik misji pokojowych.

Podkreślił, iż udział w tej koalicji powinno mieć amerykańskie lotnictwo jako kluczowy element odstraszania przed łamaniem rozejmu.

- Kluczowa jest rzeczywista zgoda obu stron. Stany Zjednoczone, jak dotąd, wywierały presję głównie wobec Ukrainy, mam nadzieję, że teraz docisną Rosję. Słuszne są obawy związane z fiaskiem poprzednich porozumień dyplomatycznych i misji OBWE, które nie zapewniły trwałego bezpieczeństwa – przypomniał Polko.

Przypomnijmy: po wtorkowych rozmowach Waszyngton-Kijów, Ukraina zgodziła się na 30-dniowe zawieszenie broni. Sekretarz stanu Marco Rubio, podsumowując ustalenia, wskazał, że "piłka jest teraz po stronie Rosji". Siergiej Ławrow, szef rosyjskiego MSZ, odparł, iż "Rosja w żadnym wypadku nie zaakceptuje obecności żołnierzy NATO w Ukrainie w roli sił pokojowych".

Gen. Polko odwołał się do własnych doświadczeń na misjach pokojowych. W latach 1992-1994 brał udział w misji UNPROFOR w byłej Jugosławii, gdzie dowodził polskimi żołnierzami na pograniczu serbsko-chorwackim i serbsko-bośniackim. W 1999 roku dowodził polskim kontyngentem KFOR w Kosowie. Był też uczestnikiem misji w Iraku i Afganistanie.

- Doświadczenia z dawnej Jugosławii pokazują, jak kruche mogą być rozejmy i zawieszenia broni, gdy siły pokojowe są niewystarczające, aby zapobiec agresji. Moja kompania, dysponująca kilkoma pojazdami BRDM, pilnowała dwóch brygad czołgów. Pewnego dnia Serbowie postanowili ruszyć i rozjechali nasze pozycje. Nie można dopuścić sytuacji, że nie ma czym odpowiedzieć na podobną jawną agresję i łamanie porozumienia - powiedział gen. Polko.

Rozmówca WP wskazał, iż kolejnym wyzwaniem w czasie rozejmu będzie bezpieczeństwo i przywrócenie normalności w życiu lokalnych społeczności wzdłuż linii frontu. - Strzały milkną, ale w takiej strefie działań wojennych pojawia się dużo różnego rodzaju band złodziei i grup przestępczych. Przerabiałem to w Kosowie. Były porwania, napady i grabieże, a rolą sił pokojowych jest m.in. nie być obojętnym na krzywdy ludzkie - mówi dalej generał.

Na pytanie, której stronie sprzyja obecna sytuacja, Polko wskazał na Rosję. Jego zdaniem działania podjęte przez administrację prezydenta Trumpa uderzyły w morale żołnierzy ukraińskich.

Podczas blisko dziewięciogodzinnych wtorkowych rozmów w Arabii Saudyjskiej Ukraina zgodziła się na amerykańską propozycję natychmiastowego 30-dniowego zawieszenia broni, zaś USA zobowiązały się do niezwłocznego wznowienia przerwanej pomocy wojskowej dla tego kraju.

Proponowane zawieszenie broni – jak zaznaczył później prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski – dotyczy działań w powietrzu, na wodzie i wzdłuż całej linii frontu. Rosja zapowiedziała, że w sprawie konfliktu w Ukrainie podejmie własne decyzje.

W Wirtualnej Polsce przytaczaliśmy komentarze ekspertów sceptycznych wobec szybkiego zakończenia walk. - Rosja nie jest zainteresowana trwałym pokojem na warunkach innych niż kapitulacja Ukrainy, którą w rzeczywistości postrzega również jako kapitulację Zachodu i ustąpienie wobec żądań Moskwy. Dlatego, pomimo obecnych medialnych deklaracji, daleki jestem od dostrzegania szans na realny przełom w sprawie zakończenia wojny - powiedział dr Michał Marek z Centrum Badań nad Współczesnym Środowiskiem Bezpieczeństwa.

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski