Wybory 2023. Kiedy exposé premiera? Konstytucja wyznacza termin
W niedzielę 15 października odbyły się wybory parlamentarne 2023. Polacy w ich trakcie zdecydowali o układzie sił politycznych w najbliższych latach. Głosowanie nadało również bieg konstytucyjnym przepisom dotyczącym formowania się nowego rządu. Kiedy Polacy poznają jego skład? Kiedy przyszły premier wygłosi exposé?
Organizację oraz harmonogram prac Sejmu nowej kadencji wyznaczają przepisy Konstytucji. Zgodnie z jej zapisami, pierwsze sejmowe posiedzenie oraz pierwsze posiedzenie Senatu zarządza Prezydent RP "na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów". W tym dniu dymisję składa również dotychczasowy rząd. Co dzieje się później?
Wybory parlamentarne i nowy rząd. Kiedy premier wygłosi exposé?
Jak wskazuje art. 154. pkt 1. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, Prezydent desygnuje Premiera, który proponuje skład swojego gabinetu. "Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Misja tworzenia nowego rządu. Miller pewny, co zrobi Duda
Oznacza to, że przy zachowaniu maksymalnego konstytucyjnego terminu, wskazującego, że inauguracyjne posiedzenia obu izb parlamentu muszą odbyć się najpóźniej 14 listopada, na powołanie nowego szefa rządu Prezydent ma czas do 28 listopada 2023.
Następnie - jak wskazuje kolejny punkt Konstytucji - powołany przez głowę państwa Premier przedstawia Sejmowi program działania rządu, czyli wygłasza exposé. Ma na to maksymalnie 14 dni, co oznacza, że exposé premiera po wyborach 2023 powinno zostać wygłoszone najpóźniej 12 grudnia. Powołanie rządu nastąpi, gdy zostanie mu udzielone wotum zaufania, potwierdzone bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W przeciwnym wypadku podjęte zostaną konstytucyjne kroki, zmierzające do powołania nowego gabinetu. Jeżeli również one nie wyłonią nowego rządu, Prezydent rozwiąże parlament i zarządzi organizację wyborów.
Wybory w Polsce. Opozycja z większością
Jak przekazała PKW, w wyborach parlamentarnych 2023 zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość. Po podziale mandatów w sejmowych ławach zasiądzie 194 posłów startujących z list ugrupowania. 157 mandatów w Sejmie X kadencji będzie miała Koalicja Obywatelska, 65 - Trzecia Droga 26 - Lewica a 18 - Konfederacja.