Wyniki wyborów są znane. Kiedy zostanie powołany nowy rząd?
We wtorek 17 października PKW przedstawiła ostateczne wyniki wyborów parlamentarnych 2023. To oznacza, że niebawem miejsce będzie miało pierwsze posiedzenie nowego Sejmu, podczas którego obecny rząd poda się do dymisji. Kiedy powołany zostanie nowy premier i członkowie jego gabinetu? Bieg powyborczej rzeczywistości nadaje Konstytucja.
Jak informuje Konstytucja RP, w ciągu 30 dni od dnia wyborów Prezydent RP musi zwołać pierwsze posiedzenie nowego parlamentu, czyli Sejmu i Senatu. Na pierwszym posiedzeniu Izby niższej dotychczasowy premier wraz ze swoim gabinetem składają dymisję. Co dzieje się później?
Wybory 2023 Nowy premier i rząd. Kiedy zostaną powołani?
Na pierwszym posiedzeniu Sejmu, oprócz dymisji dotychczasowego rządu, będą mieć miejsce wewnętrzne wybory. Posłowie ze swojego grona wybiorą bowiem marszałka Sejmu oraz wicemarszałków. Decyzja musi być zatwierdzona bezwzględną większością głosów.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pierwsze posiedzenie Sejmu daje bieg kalendarzowi powyborczemu, który wskazuje, kiedy Polacy poznają nowy rząd oraz Premiera RP. Jak wskazują przepisy Konstytucji, to Prezydent ma obowiązek desygnować Premiera oraz powierzyć mu misję stworzenia nowego gabinetu. Ten w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu powinien zostać powołany przez głowę państwa.
Następnie w ciągu 14 dni powołany przez Prezydenta szef nowego rządu, powinien przedstawić Sejmowi program działania Rady Ministrów i złożyć wniosek o udzielenie gabinetowi wotum zaufania.
Nowy rząd. Kolejny krok należy do Sejmu
Wotum zaufania dla nowego rządu jest udzielane przez Sejm bezwzględną większością głosów. Jeżeli Premier wraz z gabinetem nie uzyska wotum zaufania, misja powołania rządu ponownie trafia do Prezydenta RP. Jak wskazuje art. 154 pkt 3 Konstytucji, w razie niepowołania Rady Ministrów, Sejm w ciągu 14 dni wybiera Premiera oraz proponowanych przez niego członków gabinetu bezwzględną większością głosów. "Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków".
Jeżeli również w tym przypadku proponowany, nowy rząd nie uzyska wotum zaufania wyrażonego bezwzględną większością głosów, misja powołania rządu znów trafia do głowy państwa. Jak wskazuje Konstytucja, Prezydent RP powołuje gabinet i odbiera od niego przysięgę. Do jego zatwierdzenia przez Sejm potrzebna jest wówczas większość zwykła. Jeżeli również ta nie zdecyduje o powołaniu nowego rządu, Prezydent skraca kadencję Sejmu oraz zarządza organizację wyborów. Co ważne, wraz ze skróceniem kadencji Sejmu, skrócona zostanie kadencja Senatu.
