WSW - Wojskowa Służba Wewnętrzna

Wojskowa służba specjalna funkcjonująca w latach 1957–1990 jako formacja Ludowego Wojska Polskiego w czasach PRL. Wojskowa Służba Wewnętrzna pełniła funkcję kontrwywiadu wojskowego, odpowiadała za bezpieczeństwo i dyscyplinę wojskową.

WSW (Wojskowa Służba Wewnętrzna) – informacje ogólne

WSW powstała w 1957 roku jako organ ścigania, którego celem było wykrywanie przestępstw oraz ściganie sprawców. Organizacja zastąpiła istniejący wcześniej, między 1944 a 1957 rokiem, Główny Zarząd Informacji Ministerstwa Obrony Narodowej, tak zwaną Informację Wojskową walczącą w czasach stalinowskich z Armią Krajową.

WSW zlikwidowano w 1990 roku, od 1998 roku ta nieistniejąca już organizacja określana jest jako organ bezpieczeństwa państwa. Na miejsce tej organizacji powstały Wojskowe Służby Informacyjne (WSI), które rozwiązano w 2006 roku, powołując na ich miejsce Służbę Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) oraz Służbę Wywiadu Wojskowego (SWW).

WSW (Wojskowa Służba Wewnętrzna) – działalność

Do zadań i priorytetów WSW należała działalność kontrwywiadowcza, radzenie sobie dywersją polityczną (wspieranie leninizmu), próbami sabotażu, terrorem oraz przestępczością w szeregach Sił Zbrojnych PRL. Metody operacyjne Wojskowej Służby Wewnętrznej opierały się na informacjach przekazanych przez tajnych współpracowników.

WSW stosowała represje wobec opozycji i działaczy Solidarności, doprowadziła m.in. do aresztowania przywódców wrocławskiego Regionalnego Komitetu Strajkowego (Frasyniuka, Bednarza, Piniora).

Likwidacja WSW

Prowadzone przez WSW działania o charakterze totalitarnym (zwalczanie opozycji politycznej, działanie w środowisku cywilnym, ingerencja w życie prywatne) miały znaczący wpływ na ostateczne rozwiązanie organizacji, która nastąpiła 18 kwietnia 1990 roku. W tym samym roku powołano Żandarmerię Wojskową, organ ścigania, który przejął większość zadań WSW związanych utrzymaniem porządku w wojsku i dochodzeniami. Odpowiedzialność za działania kontrwywiadowcze objęła instytucja początkowo znana jako Służba Wywiadu i Kontrwywiadu Zarządu II SG WP, a od 1991 roku jako Wojskowe Służby Informacyjne.

WSW (Wojskowa Służba Wewnętrzna) – członkowie i szefostwo

Zadania stojącego na czele organizacji szefa WSW pełnili Aleksander Kokoszyn (1957–1964), Teodor Kufel (1964–1979), Czesław Kiszczak (1979–1981), Edward Poradko (1981–1986) i Edmund Buła (1986–1990).

Niektórzy żołnierze WSW – dokładnie 14 z nich – znaleźli się w "Honorowej Księdze Czynów Żołnierskich". Należą do nich m.in. Aleksander Safon, Stanisław Rychel, Edmund Buła, Władysław Gendera i Eugeniusz Smolarczyk.