W expose Mateusz Morawiecki zaproponował zmianę konstytucji. Jaka jest procedura?

– Zmieńmy Konstytucję RP. Tak możemy odzyskać zaufanie obywateli – zaproponował w expose premier Mateusz Morawiecki. Czy zmiana konstytucji jest realna w obecnej kadencji? Jak można zmienić konstytucję?

W expose Mateusz Morawiecki zaproponował zmianę konstytucji. Jaka jest procedura?
Źródło zdjęć: © East News | Zbyszek Kaczmarek/REPORTER

19.11.2019 16:00

PiS a zmiana konstytucji. O czym mówił Mateusz Morawiecki?

W expose premier Mateusz Morawiecki mówił między innymi o projekcie wpisania do konstytucji dwóch emerytalnych pomysłów rządu PiS. Chodzi o PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe) oraz IKE (Indywidualne Konto Emerytalne), czyli programy służące dodatkowemu oszczędzaniu na emeryturę.

Czy PiS może zmienić konstytucję? Jaka jest procedura?

Projekt nowej konstytucji może złożyć grupa co najmniej 92 posłów, Senat lub Prezydent. Nową konstytucję musi przegłosować Sejm, a po upływie nie więcej niż 60 dni także Senat.

Aby można było zmienić konstytucję, nową ustawę zasadniczą musi poprzeć w Sejmie większość kwalifikowana, czyli w tym przypadku co najmniej 2/3 posłów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (czyli co najmniej 230 z 460 posłów). Oznacza to, że gdyby na głosowaniu stawili się wszyscy posłowie, 307 z nich musiałoby poprzeć zmianę konstytucji.

Zmiana konstytucji przeszłaby przez Senat, gdyby poparła ją bezwzględna większość senatorów, a w głosowaniu brało udział przynajmniej 50 senatorów. Gdyby wszyscy senatorowie byli obecni na sali obrad, większość wynosiłaby 51 głosów.

Nowa konstytucja mogłaby wymagać referendum zatwierdzającego – w wypadku, gdy modyfikacje ustawy zasadniczej dotyczyłyby rozdziałów I, II lub XII. Rozdziały te mówią o ustroju Polski, podstawowych prawach, wolnościach, prawach i obowiązkach człowieka i obywatela, a także o warunkach zmiany konstytucji. Na koniec pod nową ustawą musi podpisać się prezydent, który nie ma prawa weta.

Proces uchwalenia konstytucji raczej nie przebiegałby szybko. Obowiązująca konstytucja weszła w życie w październiku 1997 roku, po około dziesięciu miesiącach od zakończenia prac, które trwały od przełomu 1992 i 1993 roku.

Ilu posłów potrzebuje PiS, by zmienić konstytucję?

Dziś koalicja Zjednoczonej Prawicy (Prawo i Sprawiedliwość, Porozumienie, Solidarna Polska) dysponuje w Sejmie 235 głosami. PiS potrzebowałby jeszcze 72 głosów, by mieć nadzieję na zmianę konstytucji. Musiałby więc liczyć na poparcie Koalicji Polskiej, Konfederacji i części posłów Koalicji Obywatelskiej albo na jeszcze bardziej egzotyczny sojusz z Lewicą i KP lub KO. Pakt tego rodzaju wydaje się dziś niewyobrażalny.

W wyborach 2019 roku PiS stracił też większość w Senacie. Aby przegłosować nową ustawę zasadniczą, musiałby przeciągnąć na swoją stronę kilku niezależnych senatorów albo wejść w układ z Koalicją Obywatelską.

PiS a zmiana konstytucji. Niezrealizowane plany

Obecna konstytucja obowiązuje od 1997 roku. Przegłosowała ją w Sejmie koalicja SLD i PSL, przy wsparciu Unii Wolności. Polacy zaakceptowali konstytucję w referendum w maju 1997 roku.

O zmianie konstytucji prezydent Andrzej Duda mówił w 2018 roku. Zapowiadał, że referendum w sprawie zmiany konstytucji mogłoby być połączone z obchodami 100. rocznicy niepodległości Polski, która wypadała 11 listopada 2018 roku. Jednak jego pomysł przepadł w Senacie – od głosu wstrzymali się senatorowie PiS.

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (21)