mars

Mały śmigłowiec-dron o nazwie Ingenuity, wysłany na Marsa przez NASA w 2020 roku, zarejestrował zjawisko rodem z filmów science-fiction. Na powierzchni Czerwonej Planety sfotografował wrak sprzętu do lądowania użyty podczas przybycia na Marsa łazika Perseverance w lutym 2021 roku. Zdjęcia ze szczegółami pokazują spadochron i tylną skorupę w kształcie stożka, które chroniły pojazd wielkości samochodu podczas lotu w kosmosie, a także podczas jego schodzenia w kierunku powierzchni Marsa. Wejście, zejście i lądowanie na Marsie jest szybkie i stresujące, nie tylko dla inżynierów na Ziemi, ale także dla pojazdów wytrzymujących siły grawitacyjne, wysokie temperatury i inne ekstremalne warunki, które towarzyszą wejściu w atmosferę Marsa przy prawie 20 000 km/h. Śmigłowiec Ingenuity jest obecnie zwiadowcą łazika Perseverance, który poszukuje pradawnego życia mikrobiologicznego na Czerwonej Planecie, i będzie nadal testował własne możliwości, aby wesprzeć projektowanie przyszłych statków powietrznych na Marsa.

Nad powierzchnią Marsa sonda Mars Reconnaissance Orbiter należąca do NASA, wyposażona w system optyczny HiRISE, zarejestrowała niezwykłe obrazy. Krater Danielsona, nad którym znajduje się sonda, zawiera jedne z najbardziej spektakularnych i najlepiej zachowanych złóż warstwowych jakie można znaleźć na całym Marsie. Region ten jest niezwykle interesujący dla geologów badających kosmos. Złoża te wydają się być równomiernie rozmieszczone, z różnymi stopniami erozji: silniejsze warstwy tworzą stopnie, które w środku zawierają słabszy materiał. Równość tych warstw oznacza, że nie mogły powstać w wyniku procesów losowych, takich jak uderzenia. Naukowcy uważają raczej, że są one efektem regularnych, powtarzających się procesów. "Skała powstała miliony lub miliardy lat temu, kiedy luźne osady osiadły w kraterze, warstwa po warstwie, a później zostały zacementowane w miejscu" – wyjaśniał blog NASA w 2019 roku. Niektórzy eksperci sugerują, że proces mógł być wynikiem zmian klimatycznych w związku ze zmianami orbity Marsa. Inne badanie sugeruje, że odpowiedzialne za to może być zjawisko podnoszenia się wód gruntowych.

Europejska Agencja Kosmiczna zdecydowała się zawiesić współpracę z Rosją. Inwazja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę opóźniła nadchodzącą misję Rosalind Franklin na Marsa. W opublikowanym w poniedziałek (28 lutego) oświadczeniu, agencja wyraziła ubolewanie nad ofiarami i tragicznymi konsekwencjami wojny na Ukrainie. Podkreśliła, że sankcje spowodowały sytuację, w której uruchomienie w 2022 roku programu ExoMars jest mało prawdopodobne. Łazik ExoMars stanowi wspólny projekt europejskiej i rosyjskiej agencji kosmicznej. Miał wylecieć w kosmos we wrześniu tego roku z południowego Kazachstanu. Spodziewano się, że wyląduje na Marsie w połowie przyszłego roku. Rosja miała zaprojektować lądownik, który służyłby rozmieszczeniu łazika na Czerwonej Planecie. Dyrektor generalny Korporacji Państwowej ds. Działalności Kosmicznej Roskosmos Dmitrij Rogozin poinformował w mediach społecznościowych, że "Europejska Agencja Kosmiczna na przekór rosyjskiej babci, postanowiła odmrozić uszy". Obecnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przebywa siedmiu astronautów – czterech z USA, dwóch z Rosji i jeden z Niemiec. Europejska Agencja Kosmiczna jest międzyrządową organizacją zarządzaną przez 22 państwa członkowskie.

Naukowcy z NASA dokonali kolejnego przełomowego odkrycia na temat Marsa. Okazuje się, że była to planeta wypełniona wodą nie 3 miliardy lat temu, a jeszcze około 2 miliardy lat temu. Badacze swoje najnowsze ustalenia oparli na zdjęciach sondy Mars Reconnaissance Orbiter, która została wysłana w kosmos w 2005 roku. Wykonała ona obrazy z obszaru o nazwie Bosporos Planum, który znajduje się na południowej półkuli Marsa. Wiadomo było, że tereny te są bogate w glinę. Zdjęcia ujawniły tam wiele wyżłobionych kanałów oraz znajdujące się w nich białe osady. Okazało się, że są to pozostałości soli, a owe kanały to nic innego, jak dawne koryta rzek. Ich wiek można było ustalić dzięki ogromnym kraterom, które znajdują się obok i łączą te kanały. Według badaczy, w kraterach znajdowała się słona woda, a koryta rzek tworzyły całą sieć, która łączyła ze sobą ogromne jeziora i umożliwiała przepływ wody. Analizy tych kraterów pokazały właśnie, że woda zniknęła z Marsa dużo później, niż początkowo sądzono. Pewne jest również, że w tamtym okresie na czerwonej Planecie musiało żyć wiele różnych organizmów. Mogły mieć formę biologiczną podobną do tych żyjących na Ziemi, ale badacze nie wykluczają, że mogły tam żyć również zupełnie obce nam stworzenia.

Na Marsie odkryto skały wulkaniczne w rejonie południowego bieguna Marsa. Takie informacje podali naukowcy z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin i Instytutu Nauk o Środowisku w Grenoble. Badania z 2018 roku sugerowały, że w tym rejonie znajduje się ogromne jezioro pod czapą lodową. Najnowsze obserwacje NASA przy użyciu sondy Mars Express temu zaprzeczają. Wykazały, że fale radiowe, które miały pochodzić od powierzchni wody, w rzeczywistości odbijają się od skał wulkanicznych. - Aby woda była utrzymywana tak blisko powierzchni, potrzebne jest zarówno bardzo słone środowisko, jak i silne, lokalnie generowane źródło ciepła, ale to nie pasuje do tego, co wiemy o tym regionie – twierdzi autor badania Cyril Grima. Naukowcy podejrzewają, że planeta ta zawiera duże ilości wody, ale większość z nich jest przechowywana w formie lodu. Zdaniem autora badania Cyrila Grima, istnieją dowody wskazujące na to, że formacje wulkaniczne znajdują się pod czapą lodową. To wciąż jednak tylko hipoteza. Badania mają umożliwić w przyszłości lądowanie ludzi na Marsie oraz pomóc w poszukiwaniu śladów życia. Szczegółowe wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie "Geophysical Research Letters".