Szczyt NATO - nowe państwa, nowe zobowiązania

Na szczycie w Pradze NATO zaprosiło do przystąpienia do Sojuszu siedem krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Są to: Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia.

Przywódcy 19 krajów NATO zebrani na szczycie w Pradze zaprosili w czwartek rano do Sojuszu siedem krajów z Europy Środkowo-Wschodniej.

Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia mogą uzyskać faktyczne członkostwo w NATO w 2004 roku. W przedsionku do Sojuszu znalazły się więc trzy byłe republiki radzieckie.

"Jest to decyzja kluczowa i ważna" - powiedział sekretarz generalny NATO George Robertson.

Prezydent Bush, w krótkim wystąpieniu uznał, że przyjęcie nowych członków wzmocni potencjał militarny NATO i odświeży ducha tego - jak powiedział - wielkiego demokratycznego sojuszu. Jego zdaniem decyzja zaświadcza o usilnej pracy NATO na rzecz wolności oraz pokoju i bezpieczeństwa w Europie.

"Jest dla Polski wielką satysfakcją, że od samego początku wspieraliśmy ten proces, dzieliliśmy się doświadczeniami, budowaliśmy wzajemne zaufanie" - powiedział prezydent Aleksander Kwaśniewski.

"Jestem przekonany, że ta decyzja wzmacnia Sojusz. Polityka otwartych drzwi Sojuszu jest inicjatywą trafną i potrzebną, która powinna być kontynuowana. Ponawiam moją ofertę z Rygi dalszej współpracy z tymi wszystkimi państwami, które pragną przystąpić do NATO w przyszłości, włączając w to te państwa, które jasno określiły swoje zamiary dawno temu" - oświadczył Kwaśniewski.

W Rydze polski prezydent zaproponował ściślejszą współpracę 10 krajom regionu, w tym także tym, które nie otrzymały zaproszenia w tej fazie rozszerzenia Sojuszu.

Również prezydent Francji Jacques Chirac wyraził zadowolenie z rozszerzenia NATO o siedem nowych krajów i postulował kontynuację tego procesu, apelując, by "drzwi Sojuszu pozostały otwarte".

Kraje członkowskie NATO zgodziły się wesprzeć wysiłki Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzające do rozbrojenia Iraku.

"Kraje NATO są zjednoczone w swoim zobowiązaniu, aby podjąć skuteczne działania zmierzające do wsparcia wysiłków ONZ mających na celu pełne wywiązanie się Iraku z postanowień rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ" - napisano w komunikacie Sojuszu dotyczącym Iraku.

Przywódcy NATO zgodzili się w czwartek utworzyć wspólne siły szybkiego reagowania i zobowiązali się wyposażyć Sojusz w dodatkowy nowoczesny sprzęt potrzebny do walki z nowymi zagrożeniami, zwłaszcza z globalnym terroryzmem.

Na szczycie w Pradze przywódcy 19 krajów postanowili także zreformować statyczną strukturę dowodzenia NATO, ukształtowaną jeszcze w czasach zimnej wojny.

Przedmiotem obrad szczytu NATO ma być także reforma struktury dowodzenia. Sojusz ma rozwiązać Dowództwo Połączonych Sił Zbrojnych na Atlantyku (ACLANT) z siedzibą w Norfolk w stanie Wirginia i stworzyć na jego miejsce dowództwo, które będzie nadzorować modernizacje Sojuszu (Zjednoczone Dowództwo Transformacji). W ten sposób powstałoby tylko jedno strategiczne dowództwo "operacyjne" sił NATO z siedzibą w Mons w Belgii.

Ponadto George Robertson ma nalegać na niezwłoczną reformę natowskiej biurokracji, by uczynić ją skuteczniejszą. Zmiany polegałyby na przyznaniu sekretarzowi generalnemu większej władzy wykonawczej, szczególni w kwestiach budżetowych oraz na zmniejszeniu o 30 proc. liczby różnych natowskich komitetów, których obecnie jest 467.

Sojusz Atlantycki, utworzony w 1949 r. dla przeciwstawienia się zagrożeniom ze strony Związku Radzieckiego, będzie liczyć po obecnym rozszerzeniu 26 członków.

Będzie to piąte rozszerzenie od momentu powstania NATO. W 1999 r. do NATO weszły Polska, Czechy i Węgry, które zaproszono do Sojuszu w 1997 roku.

Założycielami Sojuszu było w 1949 r. 12 krajów: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, W. Brytania i Włochy.

W 1952 r. do NATO weszły Grecja i Turcja, w 1955 r. Republika Federalna Niemiec, w 1982 r. - Hiszpania. (mp,iza) (aktualizacja godz. 13.45)