Plan Balcerowicza
Minister finansów w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Autor programu reform, których celem była transformacja Polski z gospodarki planowo - socjalistycznej do rynkowej (tzw. "Plan Balcerowicza"). To "gorzkie lekarstwo", jak określiła projekt rzecznik ówczesnego rządu Małgorzata Niezabitowska, przysporzyło profesorowi wielu przeciwników. Ukuli oni hasło "Balcerowicz musi odejść", które z sejmowej mównicy przypomniał później Andrzej Lepper.
Jeszcze w 1989 roku Balcerowicz przekonywał, że "Jeśli minister finansów jest lubiany, to znaczy, że jest zły". Pełnił tę funkcję do 1991 roku. Na polityczne salony wkroczył ponownie w 1995 roku, tym razem w roli przewodniczącego Unii Wolności, dwa lata później otrzymał tekę ministra finansów i wicepremiera w rządzie Jerzego Buzka.
Od stycznia 2001 do 2007 roku prof. Balcerowicz pełnił funkcję prezesa NBP. We wrześniu 2007 roku objął kierownictwo w Fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju. Na początku tego roku brytyjski dziennik "Financial Times" określił Balcerowicza mianem "jednego z najostrzejszych krytyków obecnego rządu". W wywiadzie dla dziennika "Polska The Times" profesor nazwał przeprowadzone przez rząd Donalda Tuska zmiany w OFE "największą antyreformą od 2000 roku".
W czerwcu 2008 prof. Balcerowicz został przewodniczącym rady nadzorczej europejskiego think tanku Bruegel. Ma tytuł doktora honoris causa kilkunastu uniwersytetów na całym świecie.