Nowe podatki, nowe realia. Co zmienią propozycje Polski 2050?

Wśród zapowiedzi pojawiły się m.in. podatek cyfrowy, kataster od trzeciego mieszkania, czy danina od nadzwyczajnych zysków banków. Co oznaczają te propozycje w praktyce i kogo realnie dotkną?

Podatek katastralny – dla posiadaczy więcej niż dwóch mieszkań

Najwięcej emocji wzbudza propozycja podatku katastralnego od trzeciego mieszkania. Choć nie dotknie przeciętnego Kowalskiego, który posiada jedno mieszkanie, to dla inwestorów i osób wynajmujących nieruchomości może to oznaczać wyższe koszty utrzymania portfela mieszkaniowego. Zmiana ta może także odbić się na rynku najmu – wyższe opłaty mogą zostać przerzucone na najemców, co w dłuższej perspektywie może pogłębić problem dostępności mieszkań.

Podatek cyfrowy – na celowniku giganci

Podatek cyfrowy miałby objąć globalne koncerny działające w Polsce, takie jak Google, Facebook czy Amazon. W założeniu ma to uderzyć nie w konsumentów, lecz w firmy, które przez lata unikały płacenia uczciwego podatku w krajach, w których osiągały zyski. Jeśli jednak firmy zdecydują się przenieść koszt na użytkowników – wyższe ceny usług cyfrowych mogą uderzyć pośrednio również w odbiorców.

Podatek od banków – zapłacą instytucje czy klienci?

Nowa propozycja to także podatek od nadzwyczajnych zysków banków. W obliczu rosnących stóp procentowych, banki notują rekordowe zyski – rząd chce, by część tych środków trafiła do budżetu. Jednak historia pokazuje, że banki rzadko ponoszą takie koszty samodzielnie – istnieje ryzyko, że skutki tej daniny odczują klienci, np. w formie wyższych opłat lub niższego oprocentowania lokat.

Zgodnie z zapowiedziami Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz, nowe podatki mają służyć finansowaniu inwestycji – nie tylko infrastrukturalnych, jak modernizacja sieci wodno-kanalizacyjnych, ale również systemowych zmian, np. w zakresie mieszkalnictwa. Polska 2050 chce, by resort funduszy i polityki regionalnej przejął odpowiedzialność za politykę mieszkaniową – dziś rozproszoną między różne instytucje.

Kolejnym ważnym postulatem jest komercjalizacja CPK, czyli wprowadzenie Centralnego Portu Komunikacyjnego na giełdę, co miałoby przyciągnąć prywatny kapitał do strategicznego projektu. To nowatorska koncepcja, która może zwiększyć przejrzystość inwestycji – ale jednocześnie budzi pytania o kontrolę nad infrastrukturą krytyczną.

Zmiany podatkowe nie są oderwane od kontekstu politycznego. Polska 2050 domaga się większego wpływu w rządzie – stanowisk wicepremiera i wicemarszałka Sejmu, co miałoby zrównoważyć ich pozycję względem pozostałych koalicjantów, takich jak Platforma Obywatelska czy Lewica. To nie tylko spór o stanowiska, ale o realny wpływ na kierunek zmian – w tym także fiskalnych.

Choć większość nowych podatków ma w założeniu nie uderzać bezpośrednio w obywateli, to ich pośrednie skutki mogą być odczuwalne. Wynajmujący mieszkania mogą zapłacić więcej, usługi cyfrowe mogą zdrożeć, a banki mogą "odbić" podatek od zysków na swoich klientach. Z drugiej strony – jeśli środki rzeczywiście zostaną skierowane na inwestycje w infrastrukturę czy poprawę dostępności mieszkań – może to przynieść długofalowe korzyści.

Propozycje podatkowe Polski 2050 to test dla całej koalicji rządzącej – i dla obywateli. Czy nowe daniny będą narzędziem sprawiedliwej redystrybucji i rozwoju, czy też kolejnym ciężarem, który – mimo szczytnych intencji – spadnie na barki obywateli? Na odpowiedź przyjdzie poczekać. Ale jedno jest pewne: podatek znów wraca do centrum politycznej debaty – i dotyczy nas wszystkich, bez wyjątku.

Źródła: Money, RMF24