"Niemcy muszą być wdzięczni Polakom za 1989 rok"
Okrągły Stół w Polsce w 1989 roku był pierwszym akapitem w nowym rozdziale historii Europy - ocenił szef niemieckiej dyplomacji Frank-Walter Steinmeier w trakcie konferencji w Berlinie, poświęconej 20. rocznicy Okrągłych Stołów w Polsce oraz dawnej NRD.
- My Niemcy musimy być wdzięczni za to, że Polacy odważnie szli na czele przemian - powiedział Steinmeier.
Dyskusja pod tytułem "20 lat po Okrągłym Stole w Polsce i Niemczech. Demokracja i wolność w Europie" odbyła się w tej samej sali, w której w grudniu 1989 roku przedstawiciele NRD-owskich władz i opozycji rozpoczęli rozmowy przy tamtejszym Okrągłym Stole; w rzeczywistości mebel był prostokątny.
W poniedziałkowej debacie wzięli udział m.in. Tadeusz Mazowiecki, Zbigniew Bujak, Jan Rulewski, premier pierwszego i zarazem ostatniego demokratycznego rządu NRD Lothar de Maziere oraz minister spraw zagranicznych w tym rządzie Markus Meckel, a także historycy i przedstawiciele Europejskiego Parlamentu Młodzieży.
Steinmeier zaznaczył, że decydującą rolę odegrała "odwaga Solidarności i oddolna presja". W 1981 roku jako student z wielką ciekawością i nadzieją śledził wydarzenia w Polsce i wprowadzenie stanu wojennego.
- Dla tej lewicowo-liberalnej młodzieży, do której ja się zaliczałem, ocena tych wydarzeń nie była łatwa. Niektórzy uważali, że zmieni się socjalizm. Inni, w tym ja, pokładaliśmy nadzieje w ruchach opozycyjnych. Czuliśmy, że ten świeży powiew z Polski ma w sobie siłę, mieliśmy szacunek dla odważnych ludzi, którzy chcieli rozbić skostniałe, autorytarne struktury - powiedział szef niemieckiej dyplomacji.
- Ale to, że ruch, który zrodził się w Polsce, będzie w stanie obalić cały system, że polski Okrągły Stół stał się epicentrum swoistego trzęsienia ziemi, które poruszy cały świat, przerastało nasze ówczesne wyobrażenia - dodał.
W jego ocenie częściowo wolne wybory, jakie odbyły się w Polsce w 1989 roku w wyniku porozumień Okrągłego Stołu, były "zwrotem w całym świecie komunistycznym". - Ten cudowny rok europejskiej historii zakończył panowanie totalitaryzmu, konflikt Wschód-Zachód oraz podział Niemiec. Rozpoczęła się nowa faza w historii europejskiej - dodał.
Według Steinmeiera wiele maksym, które obowiązywały przy polskim Okrągłym Stole - jak dialog ponad podziałami, odpowiedzialne sprawowanie władzy czy świadomość siły wspólnej idei - wciąż mogą zmienić świat, mogą być przydatne dziś w polityce.
Anna Widzyk
