McCain: Polska to doskonały przykład dla innych
- Polska to doskonały przykład przejścia od prześladowań totalitarnych do rozwiniętego społeczeństwa - powiedział podczas drugiego dnia Wrocław Global Forum republikański senator USA John McCain.
W przemówieniu, które otworzyło Forum, McCain mówił nie tylko o Polsce, ale przede wszystkim o krajach arabskich walczących o demokrację, takich jak Egipt, Tunezja czy Libia.
- To, co dzieje się w Egipcie będzie miało ogromny wpływ na to, co dzieje się w innym krajach. Jeśli uda się w Egipcie, to uda się także gdzie indziej. Byłem ostatnio w Egipcie. Nie dzieje się tam tak, jak byśmy tego oczekiwali. Ale jestem dobrej myśli - mówił republikański kandydat na prezydenta Stanów Zjednoczonych w wyborach z 2008
McCain skrytykował niewielkie zaangażowanie niektórych państw NATO w interwencję w Libii. - Myślę, że obecnie Kadafi nie jest zdolny do logicznego myślenia i prędzej czy później będzie musiał odejść - podkreślił. Tu również wskazywał, że Libii będzie potrzebna pomoc gospodarcza. - W innych wypadku Al Kaida będzie przeciągnąć na swoją stronę sfrustrowanych młodych ludzi w tym kraju - zaznaczył.
Senator podkreślił również, że widzi poprawę stosunków pomiędzy Polską a Rosją. "To ma ogromne znaczenie" - uznał. Jednocześnie wskazywał, że w dzisiejszej Rosji jest "sporo fundamentalizmu" i że powinna zostać tam wprowadzona pełna demokracja, ponieważ dziś "wciąż mamy do czynienia z łamaniem praw człowieka w tym kraju".
Mówiąc o sytuacji w Chinach amerykański senator przyznał, że to państwo wyrosło na gospodarcze supermocarstwo". - To jednak kraj wielkich kontrastów. Pytanie czy Chiny nadążą politycznie za swoim statusem gospodarczym. Czy okażą się głupcami, bo dalej będą współpracować np. z Koreą Północna - podkreślił McCain. Senator wyraził również obawy związane z toczonymi przez Chiny "cyber wojnami". - W zwalczanie tego problemu musimy zaangażować wiele zasobów - powiedział.
Amerykański ambasador w Polsce Lee Feinstein powiedział, że McCain bardzo chciał przyjechać do Polski. Feinstein podkreśla również, że Polska wiele zawdzięcza McCainowi. - Senator McCain zrobił wiele dla rozszerzenia NATO i członkostwa Polski w Sojuszu. Senator McCain jest moim przyjacielem, mimo, że jesteśmy po przeciwnych stronach w polityce, a to też jest istotny znak. Senator chciał przyjechać do Wrocławia, by być częścią tej ważnej dyskusji. To działa w obie strony, bo Polska zapewne docenia wkład senatora przez te wszystkie lata, a senator docenia z kolei wkład Polski w działania NATO - wyjaśnia ambasador.
Głównymi tematami forum są stosunki Europy z USA, Partnerstwo Wschodnie, miejsce Europy Środkowej w światowej gospodarce, a także przyszłość Białorusi oraz rewolucje w Afryce Północnej.
W sobotę były prezydent Aleksander Kwaśniewski ma uczestniczyć w panelu poświęconym partnerstwu transatlantyckiemu. Odbędzie się też dyskusja o polskiej prezydencji z udziałem eurodeputowanej, prof. Danuty Hubner (PO) oraz panel o europejskiej polityce bezpieczeństwa i obrony.
Podczas Wrocław Global Forum wręczono nagrody Freedom Awards.
Senator John McCain
W tym roku nagrodę tę otrzymał m.in. senator John Mc Cain, kandydat Republikanów w wyborach prezydenckich w 2008 r. To jeden z najsłynniejszych żyjących amerykańskich polityków.
Senator John McCain jest amerykańskim bohaterem wojny w Wietnamie. Samolot, którym leciał, został zestrzelony w październiku 1967 roku, następnie McCain został pojmany i umieszczony m.in. w owianym złą sławą obozie "Hanoi Hilton". W niewoli, gdzie był wielokrotnie torturowany, spędził łącznie pięć i pół roku. Uwolniony w wyniku porozumienia amerykańsko-wietnamskiego wrócił do służby wojskowej, którą pełnił do 1981 roku.
Później rozpoczął karierę polityczną. W 1982 roku został wybrany z ramienia Partii Republikańskiej do Izby Reprezentantów, a w 1986 roku - do Senatu, w którego pracach uczestniczy do dziś. W ostatnich wyborach do Senatu zdobył blisko 60% głosów. W Izbie Reprezentantów i Senacie znany był z walki o niższe podatki oraz działania legislacyjne mające zmniejszyć znaczenie waszyngtońskich lobbystów.
Oprócz McCaina, nagrody Freedom Awards otrzymali opozycjoniści z Białorusi: Aleś Bialacki , Natalla Kalada, Żanna Litwina oraz blogerka i jedna z założycielek egipskiego młodzieżowego ruchu 6 kwietnia - Esraa Abdel Fattah.
Esra Abdel Fattah to egipska dziennikarka, obrończyni praw człowieka i demokracji. Urodziła się w 1982 roku.
Jako jedna z pierwszych, za pośrednictwem internetu, zaczęła nawoływać do obalenia reżimu rządzącego Egiptem. W 2008 roku pomogła utworzyć profil "Ruchu 6 kwietnia" na portalu społecznościowym Facebook. Wzywała robotników z miast El-Mahalla i El-Kubra do biernego oporu wobec niskich płac i rosnących cen żywności. Za swą działalność została aresztowana. Pod naciskiem mediów i polityków oraz dzięki otwartemu listowi wysłanemu przez jej matkę do ówczesnego prezydenta Hosniego Mubaraka, została zwolniona z więzienia. Była pierwszą w Egipcie kobietą, za którą ministerstwo spraw wewnętrznych wystawiło list gończy. W czasie tegorocznej rewolucji w Egipcie zyskała przydomek "Facebook Girl". Aktywnie działała w internecie, organizowała protesty na placu Tahrir i przekazywała informacje telewizji Al-Dżazira. Obecnie jest managerem ds. tłumaczeń w Egipskiej Akademii Demokracji.
Aleś Bialacki to przewodniczący Centrum obrony praw człowieka "Wiasna", pomagającego więźniom politycznym na Białorusi.
Wiceprezydent Międzynarodowej federacji praw człowieka (FIDH). Urodził się w roku 1962 roku w Karelii (byłe ziemie fińskie, obecnie należą do Rosji). Wkrótce jego rodzice powrócili na Białoruś, z której pochodzili. W roku 1984 Aleś Bialacki ukończył państwowy Uniwersytet w Homlu (kierunek filologia białoruska i rosyjska). Później był doktorantem Instytutu Literatury przy Akademii Nauk Białoruskiej Radzieckiej Republiki Socjalistycznej. Jednak tytułu ostatecznie nie uzyskał. W drugiej połowie lat 80. był jednym z aktywniejszych działaczy ruchu odrodzenia narodowego na Białorusi. W 1984 roku stał się uczestnikiem pierwszej w historii radzieckiej Białorusi otwartej manifestacji przeciwko działaniom władz komunistycznych. Kilkuosobową grupkę śmiałków aresztowano, ale później zwolniono. (władze sowieckie zrobiły wtedy wygląd, że nic się nie stało). Na początku lat 90. był deputowanym rady stołecznej w Mińsku. Od 1989 do 1998 pracował jako dyrektor Muzeum Historii Literatury Białoruskiej. Wiosną 1996 roku, niecałe
2 lata po dojściu do władzy Aleksandra Łukaszenki, na Białorusi pojawili się pierwsi więźniowie polityczni. Z inicjatywy Alesia Bialackiego powstała wtedy organizacja "Wiasna". Jej głównym celem stało się wsparcie represjonowanych oraz ich rodzin. W roku 2003 została zdelegalizowana przez władze Białorusi. O prawo pracować legalnie "Wiasna" walczy do dziś. W lutym br. białoruska Prokuratura generalna oficjalnie zagroziła Bialackiemu odpowiedzialnością kryminalną za "działalność w imieniu niezarejestrowanej organizacji". Sprawa jest w toku. Aleś Bialacki jest honorowym obywatelem miasta Genui. Tytuł ten w różnych latach przyznawano takim znanym w świecie osobom, jak Michaił Gorbaczow, Szymon Peres czy Lech Wałęsa.
Żanna Litwina to przewodnicząca Białoruskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy.
Urodziła się 30 sierpnia 1954 w Mińsku, w rodzinie malarza Mikałaja Załoznego. Ukończyła Białoruski Uniwersytet Państwowy na kierunku dziennikarstwo. W latach 1976-1994 pracowała w strukturach białoruskiego radia państwowego. Po rozwiązaniu ZSRR, w pierwszych latach niepodległej Białorusi była redaktorem naczelnym stacji "Biełaruskaja maładziożnaja". Następnie została szefową legendarnej stacji radiowej 101,2 - podówczas jednego z najbardziej opiniotwórczych i rzetelnych mediów w tym kraju. W 1996 roku zamknięto go z powodów politycznych. Od 1994 do 1999 r. była dyrektorem białoruskiej sekcji radia "Swaboda" ("Wolna Europa"). Białoruskiemu Stowarzyszeniu Dziennikarzy przewodzi nieprzerwanie od 1995 roku.
Natalla Kalada - współdyrektorka białoruskiego Wolnego Teatru - podziemnego projektu zawodowych aktorów, reżyserów i dramaturgów. Założony w 2005 roku przez Natallę Kaladę i jej męża Mikołaja Chalezina teatr nigdy nie miał na Białorusi ani sceny, ani pomieszczenia, nie mówiąc już o wsparciu państwowym. Spektakle były grane przeważnie w prywatnych mieszkaniach. Z powodu wyraźnie politycznej tematyki wielu sztuk zarówno aktorzy, jak i kierownicy teatru byli niejednokrotnie zatrzymywani przez białoruskie służby. Swoje sztuki Wolny Teatr regularnie prezentuje na uznanych europejskich i światowych scenach. Projekt Natalli Kalady jest członkiem Europejskiej Konwencji Teatralnej. Wolny Teatr wspierają tacy znani twórcy jak Tom Stopard czy Waclaw Havel. W grudniu 2010 roku Natalia Kalada była aktywną uczestniczką protestów po niedawnych wyborach prezydenckich na Białorusi. Wkrótce, z powodu prześladowań politycznych wraz z aktorami Wolnego Teatru musiała opuścić kraj.
Nagrodzone narody: polski i mołdawski
Nagrodami uhonorowane zostały także narody polski i mołdawski za walkę o demokrację na świecie i za szerzenie transatlantyckich wartości - wolności słowa i praw człowieka. W ich imieniu wyróżnienia odbiorą minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski i premier Mołdawii Vladimir Filat.
Vladimir Filat urodził się w 1969 roku. Służbę wojskową odbył w armii radzieckiej. W latach 1990-1994 studiował prawo na Uniwersytecie Aleksandra Jana Cuzy w Jassach w Rumunii. W 1997 roku wspólnie z Dumitru Diacovem założył Demokratyczną Partię Mołdawii. Trzy lata później został jej wiceprezesem, a w 2005 roku - deputowanym do Parlamentu. 8 sierpnia 2009 roku, wraz z liderami trzech partii opozycyjnych, założył Sojusz na rzecz Integracji Europejskiej. Celem koalicji było przejęcie władzy od Partii Komunistów Republiki Mołdawii. Został jej kandydatem na urząd premiera. We wrześniu 2009 roku jeden ze współzałożycieli koalicji, pełniący obowiązki prezydenta Mihai Ghimpu, desygnował Filata na stanowisko szefa rządu. W dniu zaprzysiężenia nowego rządu parlament przyjął program "Integracja Europejska: Wolność, Demokracja, Dobrobyt". Filat zapowiedział również przyspieszenie integracji z UE i zachowanie neutralności między Rosją a NATO.
W imieniu narodu polskiego nagrodę odbiera Radosław Sikorski. Jest ministrem spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Ukończył studia na Uniwersytecie Oksfordzkim. W 1982 r. uzyskał azyl polityczny w Wielkiej Brytanii. Pracował dla licznych brytyjskich gazet jako reporter wojenny. Po powrocie do kraju w 1992 r. pełniąc funkcję wiceministra obrony narodowej opowiadał się za szybkim przystąpieniem Polski do NATO. Sześć lat później został wiceministrem spraw zagranicznych. Początkowo związany z Prawem i Sprawiedliwością.
W latach 2005-2007 był ministrem obrony narodowej w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza, a później Jarosława Kaczyńskiego. W 2007 r. przeszedł do Platformy Obywatelskiej i od tego samego roku sprawuje funkcję szefa MSZ. Od stycznia 2010 r. przewodniczy Komitetowi do Spraw Europejskich. Członek American Committees on Foreign Relations.
Za walkę o demokrację i szerzenie wartości transatlantyckich
Za walkę o demokrację na świecie i za szerzenie transatlantyckich wartości nagrodzeni zostali także założyciele "Gazety Wyborczej" - Helena Łuczywo i Adam Michnik.
Helena Łuczywo (ur. w roku 1946) to dziennikarka prasowa związana z "Gazetą Wyborczą". W PRL aktywna działaczka opozycyjna, uczestniczyła w strajkach studenckich w 1968 r. Współzałożycielka związanego z KOR dwutygodnika "Robotnik". W latach 1982-1989 redagowała "Tygodnik Mazowsze", największe pismo podziemnej "Solidarności". W 1989 r. brała udział w obradach rady ds. mediów Okrągłego Stołu. W tym samym roku weszła w skład grupy zakładającej "Gazetę Wyborczą", w której objęła stanowisko zastępcy redaktora naczelnego Adama Michnika. Do 2004 r. była wiceprezesem zarządu Agory. W 2009 r. przeszła na emeryturę. Laureatka wielu międzynarodowych nagród dziennikarskich m.in. Harvard University Niemann Foundation Lyons Award for Conscience and Integrity in Journalism. Miesięcznik "Forbes" uznał ją za jedną z najbardziej wpływowych kobiet w Polsce.
Adam Michnik (ur. w roku 1946) jest redaktorem naczelnym "Gazety Wyborczej", działaczem politycznym, publicystą. To jeden z głównych organizatorów antykomunistycznej opozycji. Jako student Uniwersytetu Warszawskiego brał aktywny udział w wydarzeniach marcowych, za co został relegowany z uczelni. Działacz KOR, od 1980 r. doradca NSZZ "Solidarność". W okresie PRL wielokrotnie zatrzymywany i więziony; w czasie stanu wojennego internowany. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. W wyborach w czerwcu 1989 r. wszedł do sejmu z listy Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. Zrezygnował z czynnego uprawiania polityki po porażce Tadeusza Mazowieckiego w wyborach prezydenckich w 1990 r.
Główny założyciel i redaktor naczelny "Gazety Wyborczej". Autor wielu artykułów i książek; członek m.in. Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Council on Foreign Relations. Brytyjski dziennik "Financial Times" umieścił go na liście "najbardziej wpływowych dziennikarzy świata".
