Dezercje w rosyjskiej armii w Ukrainie. Fala ucieczek rośnie

• Rosyjscy żołnierze coraz częściej opuszczają swoje jednostki na froncie w Ukrainie, a fala dezercji nasila się od początku roku.
• Według danych Frontelligence Insight, w niektórych oddziałach liczba dezerterów latem była sześciokrotnie wyższa niż w styczniu 2024 r.
• Złapani dezerterzy są brutalnie traktowani przez rosyjską żandarmerię wojskową, a część z nich trafia przed tzw. sądy polowe.

Rosyjska armia w Ukrainie mierzy się z bezprecedensową falą dezercji. Analitycy z Frontelligence Insight szacują, że jeśli obecne tempo ucieczek się utrzyma, do końca roku z armii może zniknąć nawet 70 tys. żołnierzy. Liczebność rosyjskich sił najezdniczych oceniana jest na ok. 700 tys. osób. W ostatnich miesiącach dezercje osiągnęły rekordowe poziomy, a w niektórych jednostkach latem liczba uciekinierów była sześć razy większa niż na początku roku.

Z danych zebranych przez ukraiński projekt "Choczu żyt" oraz zdobycznych dokumentów rosyjskich armii wynika, że żołnierze uciekają zarówno z okopów, jak i ze szpitali, gdzie trafiają po ranach lub samookaleczeniach. To zmiana w porównaniu z pierwszymi latami wojny, gdy dezercje dotyczyły głównie baz na tyłach frontu. W 2022 r. zorganizowane grupy żołnierzy opuszczały pierwszą linię, próbując przedostać się na Krym lub do Rosji. W tym roku podobne przypadki dotyczą oddziałów złożonych z byłych więźniów, którzy uciekali spod Pokrowska.

– Tam w ogóle nie zrozumieli, kim ja jestem i czego chcę – wspominał żołnierz, który po ucieczce z okopów zgłosił się do centrum werbunkowego na Syberii.

Według Frontelligence Insight, średni wiek dezertera to 37 lat, a najwięcej uciekinierów jest w przedziale 35-44 lata. Około jedna piąta z nich to więźniowie zwerbowani do oddziałów szturmowych. Analitycy podkreślają, że wzrost dezercji odzwierciedla strukturę wiekową rosyjskiej armii.

Rosyjska żandarmeria wojskowa kontroluje okupowane tereny Ukrainy i organizuje patrole wyłapujące dezerterów. Dowódcy starają się przejmować uciekinierów, by nie pogarszać własnej reputacji. Złapani żołnierze są bici, torturowani, a czasem nawet zabijani. Ukraińska grupa konspiracyjna "ATESZ" informowała, że 104 dywizja desantowo-szturmowa utworzyła mobilne patrole, które schwytanych wrzucały do jam wykopanych w ziemi, pozbawiając ich wody i jedzenia.

Część stawiano przed "sądami polowymi" (nie wiadomo, w jakim składzie), a te skazywały złapanych np. na walkę między sobą. Dwaj dezerterzy mieli się bić na śmierć i życie, ten, który przeżył, mógł zostać w jednostce. Jeszcze późną wiosną w internecie pojawiło się kilka nagrań takich "pojedynków" toczonych w wykopanych jamach przez nagich więźniów, ale byli to dezerterzy, którzy uciekli z frontu w obwodzie donieckim.

Mimo brutalnych metod, liczba dezercji stale rośnie. Analitycy podkreślają, że dokładna liczba uciekinierów nie jest znana, a szacunki opierają się na dostępnych dokumentach. Rosyjskie dowództwo stara się ukrywać skalę problemu przed opinią publiczną, jednak braki kadrowe zaczynają być odczuwalne na froncie, zwłaszcza w obwodzie zaporoskim.

"Liczba dezercji nie osiągnęła na razie kryzysowego poziomu. Ale jej gwałtowny wzrost – mimo groźby bardzo brutalnych rozpraw ze złapanymi – wskazuje, że w rosyjskiej armii istnieje ogromny problem" – piszą analitycy z Frontelligence Insight.

Źródło: Rzeczpospolita