Chroń planetę, inwestuj w fotowoltaikę i oszczędzaj. Ruszył program "Mój Prąd" 5.0

Nic dziwnego, że to właśnie 22 kwietnia Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wybrał na start kolejnej edycji programu. Fundusz od 34 lat wpiera działania ekologiczne, które sprzyjają ochronie zdegradowanego i zanieczyszczonego środowiska, a także promuje powstawanie odnawialnych źródeł energii oraz rozwiązania pozwalające oszczędzać naturalne zasoby.

Celem programu "Mój Prąd" jest zwiększenie ilości energii elektrycznej produkowanej w domowych mikroinstalacjach fotowoltaicznych. Do tej pory – w czterech edycjach – z dofinansowania skorzystało pół miliona Polaków (połowa wszystkich właścicieli instalacji). Panele fotowoltaiczne znajdziemy dziś na 1,2 mln domów.

– Szybkie upowszechnienie w Polsce fotowoltaiki, która jest technologią całkowicie bezemisyjną, to ważny czynnik rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce, a tym samym poprawy jakości powietrza, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz wzmocnienia niezależności energetycznej naszego kraju – podkreśla Anna Moskwa, minister klimatu i środowiska. I dodaje: – Spodziewamy się, że piąta edycja programu "Mój Prąd", wzbogacona o dotacje do pomp ciepła i kolektorów słonecznych, będzie kolejnym, silnym impulsem w promocji i rozwijaniu OZE w Polsce.

"Mój Prąd" 5.0 – poznaj zasady

Program skierowany jest do prosumentów, czyli producentów i jednocześnie konsumentów energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Mowa o właścicielach domów, którzy zamontują system paneli fotowoltaicznych.

Na dzień składania wniosku instalacja powinna już być podłączona, mieć moc od 2 do 10 kWh i być rozliczana w systemie net-billing handlu energią elektryczną. Net-billing opiera się na podstawowej zasadzie oddawania i sprzedaży do sieci nadwyżki wyprodukowanej przez panele energii po cenie określonej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Gdy prosument zużywa więcej energii niż produkuje, kupuje ją po stawkach swojego sprzedawcy energii.

Zwrotowi części kosztów podlegają wszystkie wydatki związane z zakupem i montażem instalacji, przyłączeniem ich do sieci oraz montażem instalacji dodatkowych, które powstały od 1 lutego 2020 r.

Kto może złożyć wniosek?

O przyznanie dofinansowania mogą się starać trzy grupy prosumentów, bez względu na osiągane dochody. Po pierwsze ci, którzy rozliczają się z produkowanej energii w systemie net-billling, a do tej pory nie korzystali z dofinansowania do instalacji fotowoltaicznej.

Po drugie ci, którzy do tej pory rozliczali się z energii w formie opustów tzw. net-metering (półrocznych bilansów energii – ile wyprodukowano-ile zużyto, płacąc tylko za to, czego nie udało się wyprodukować instalacji). Jeśli przejdą na system net-billing i do tej pory nie dostali dofinansowania, mogą starać się o refundacje.

Po trzecie, dotację mogą otrzymać także ci, którzy już wcześniej postarali się o dofinansowanie paneli fotowoltaicznych, a teraz chcą rozbudować swoją instalację, np. o magazyn energii czy pompę ciepła.

Muszą jednak spełniać określone warunki. Ich instalacja powinna powstać w okresie kwalifikowalności kosztów, czyli od 1 lutego 2020 r., a rozliczenia odbywać się w systemie net-billing.

– Jeżeli ktoś skorzystał z "Mojego Prądu" i ma fotowoltaikę, a chce uzyskać dofinansowanie na pompy ciepła nawet do 28 tys. zł, może to zrobić uzupełniająco w tym konkursie – wyjaśnia minister Anna Moskwa.

Ile można uzyskać?

Prosument może liczyć na zwrot nawet do 50 proc. kosztów kwalifikowanych. Na mikroinstalację fotowoltaiczną (panele, nieodzowna część wniosku) można uzyskać do 6 tys. zł lub 7 tys. zł, jeśli beneficjent zdecyduje się na urządzenie dodatkowe.

Ci, którzy już wcześniej korzystali z dofinansowania w programie, mogą zyskać kolejne 3 tys. zł na modernizację paneli. Urządzenia dołączane to dodatkowa refundacja.

Na magazyn ciepła można dostać do 5 tys. zł, na pompy ciepła (w zależności od technologii) od 4,4 tys. zł (pompy powietrze-powietrze) do 28,5 tys. zł (pompy gruntowe).

Dofinansowanie magazynu energii wynosi nawet 16 tys. zł, a kolektorów słonecznych podgrzewających wodę użytkową do 3,5 tys. zł. Montaż systemu zarządzania energią EMS/HEMS pozwala zwiększyć dotację nawet o 3 tys. zł.

W 5. edycji programu wprowadzono kilka zmian. Beneficjenci zyskali możliwość dofinansowania zakupu i montażu dodatkowych urządzeń, m.in. pomp ciepła i kolektorów słonecznych. Zmieniono także parametry techniczne dla dodatkowych urządzeń oraz zwiększono wysokość dofinansowana.

"Mój Prąd" będzie finansowany z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POiŚ 2014-2020). Co ważne, dotację do fotowoltaiki można uzupełnić dodatkowymi funduszami na termomodernizację budynku.

Złóż wniosek bez wychodzenia z domu

Wnioski można składać na stronie programu (trzeba mieć profil zaufany).

Do wniosku trzeba dołączyć: potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia o podłączenie fotowoltaiki do sieci, które wydawane jest przez Operatora Sieci Dystrybucyjnej, zaświadczenie od Operatora Sieci Dystrybucyjnej potwierdzające datę podłączenia fotowoltaiki do sieci energetycznej, paragony lub faktury za transport i montaż elementów objętych dofinansowaniem, potwierdzenie płatności za wszystkie urządzenia, które mają być dofinansowane, protokół odbioru prac od realizatora zleceń, oświadczenie, że rozliczamy się w systemie net-billingu.

NFOŚiGW na rozpatrzenie prawidłowo złożonego wniosku ma 90 dni.

Ekologiczna i ekonomiczna fotowoltaika

Aby skutecznie zadbać o naszą planetę, potrzebujemy licznych programów dofinansowujących inwestycje w bardziej zielone, ekologiczne i przyszłościowe sposoby pozyskiwania energii czy dbania o czystość powierza, wody i gleby.

Właśnie tym od lat zajmuje się NFOŚiGW, a jednym z filarów jest wspieranie rozwoju fotowoltaiki. Świadczą o tym liczby i statystyki. Analizy Rynku Energii (ARE) wykazały, że moc zainstalowana w odnawialnych źródłach energii wzrosła z 7,1 GW na koniec 2015 r. do ponad 22 GW w sierpniu 2022 r.

Obserwujemy także boom fotowoltaiczny. Pod koniec 2022 r. moc generowana przez instalacje indywidualne wynosiła 9,1 GW.

– Mamy już w kraju 1,2 mln prosumentów, z których połowa skorzystała ze wsparcia finansowego oferowanego przez NFOŚiGW, przy czym ponad 500 tys. z programu "Mój Prąd", a dodatkowo 100 tys. osób zainwestowało we własne źródła energii w ramach programu "Czyste Powietrze"  – zaznacza Paweł Mirowski, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. programu "Czyste Powietrze" i efektywności energetycznej budynków. – Trzeba jeszcze dodać, że osobom inwestującym w domową mikroinstalację fotowoltaiczną przysługiwała także ulga podatkowa. Wszystkie te zachęty finansowe sprawiły, że Polacy chętniej inwestują w OZE, a fotowoltaika nadal dynamicznie się rozwija. Piąty nabór w programie "Mój Prąd" niewątpliwie podtrzyma tę tendencję – nie ma wątpliwości wiceprezes Mirowski.

Nie tylko energia ze słońca

"Mój Prąd" to niejedyny program ekologiczny, który sprzyja poprawie warunków życia. Fundusz od września 2018 r. realizuje także program "Czyste Powietrze", jeden z priorytetów "Polskiego Ładu" z docelowym budżetem 103 mld zł. Program dofinansowuje wymianę starych pieców i kotłów węgłowych na bardziej nowoczesne i ekologiczne oraz kompleksową termomodernizację budynku np. ocieplenie, wymianę drzwi i okien w wysokości nawet do 136,2 tys. zł.

Rolnicy indywidualni oraz osoby prawne prowadzące działalność rolniczą lub działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych mogą skorzystać z dofinansowania w programie "Agroenergia" Część 1) Mikroinstalacje, pompy ciepła i towarzyszące magazyny energii, a od 25 stycznia br. także z programu "Energia dla wsi". Fundusze w Części 1) pp Agroenergia przeznaczone są na budowę instalacji fotowoltaicznych czy elektrowni wiatrowych lub pomp ciepła, a także towarzyszących magazynów energii, natomiast w programie "Energia dla wsi" na budowę instalacji fotowoltaicznych, wiatrowych, elektrowni wodnych, biogazowni i towarzyszących magazynów energii. Budżet Części 1) programu "Agroenergia" to ponad 74 mln zł, natomiast w pierwszym naborze programu "Energia dla wsi" zaangażowano 100 mln zł.

Z kolei 600 mln zł przeznaczono na program "Moje Ciepło" dla właścicieli nowych domów jednorodzinnych. Dofinansowanie dotyczyć będzie zakupu i montażu pomp ciepła w domach o podwyższonym standardzie energetycznym. Jednorazowa dotacja może wynieść od 7 do 21 tys. zł, w zależności od montowanej pompy. Program będzie realizowany do grudnia 2026 r.

NFOŚiGW wspiera także badania dotyczące wykorzystania wód termalnych jako naturalnego źródła ciepła i energii. Budżet programu zwiększono z 300 do 480 mln zł.