Będzin. Tablica przypomni o grupie Ładosia

W Będzinie odsłonięto w środę tablicę upamiętniającą grupę Ładosia, zwaną także grupą berneńską - polskich dyplomatów oraz ich żydowskich i polskich współpracowników, którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów. Wyrobili dla tysięcy z nich paszporty państw Ameryki Południowej.

Będzin. Władze miasta i IPN w Katowicach odsłoniły pamiątkową tablicę upamiętniającą grupę Ładosia..

Źródło zdjęć: © IPN Katowice

oprac. Michał Sikora

24 marca 2021, 19:10

Odsłonięcie tablicy przedstawiciele katowickiego IPN i samorządu Będzina nieprzypadkowo zaplanowali na środę, bo 24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

Tablicę, przytwierdzoną do muru oporowego peronu stacji PKP Będzin Miasto odsłonili dyrektor oddziału IPN w Katowicach Andrzej Sznajder, wiceprezydent Będzina Anna Drzewiecka oraz Włodzimierz Kac, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach.

Będzin. Odsłonięcie pamiątkowej tablicy

Grupa Ładosia była nielegalną polsko-żydowska strukturą, która w latach 1942-43 zajmowała się masowym wytwarzaniem fałszywych paszportów państw Ameryki Południowej. Dokumenty te trafiały do Żydów, którzy dzięki nim unikali wywózek do niemieckich obozów zagłady.

Grupę berneńską tworzyli m.in. polscy dyplomaci: ambasador RP w Bernie Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz, konsul Konstanty Rokicki i Juliusz Kuehl. Należał do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss.

- Według szacunków staraniem wspomnianych osób wydano w sumie ok. 8-10 tysięcy paszportów, przy czym do października 2019 r. udało się ustalić spis imienny 2987 uratowanych. Spis jest dostępny na stronie internetowej Instytutu Pileckiego w Warszawie - przypomniał IPN.

Wśród uratowanych w ten sposób osób pochodzenia żydowskiego znajdowali się zwłaszcza przedwojenni obywatele polscy, niemieccy i holenderscy. W kręgu tych pierwszych wielu pochodziło z Zagłębia Dąbrowskiego, np. z Sosnowca, Dąbrowy Górniczej i właśnie Będzina.

Tablica została sfinansowana ze środków Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach. Według IPN, to pierwsze w Polsce tego typu upamiętnienie grupy Ładosia.