AstraZeneca powinna być wycofana? Ekspert zabiera głos

Szczepionka AstraZeneca budzi obecnie spore kontrowersje. Kilka krajów wstrzymało szczepienia tym preparatem w związku z reakcjami organizmu, zaobserwowanymi u niektórych zaszczepionych. U niewielkiego odsetka osób, które przyjęło szczepionkę wyprodukowaną przez brytyjsko-szwedzki koncern, pojawiły się zakrzepy krwi.

Mimo to w kontekście zastosowania AstraZeneki narastają pewnego rodzaju obawy i niejasności. Rozwiewa je w rozmowie z Wirtualną Polską warszawski wirusolog, prof. Włodzimierz Gut.

- Należy zadać sobie podstawowe pytanie: ile osób już zaszczepiono AstraZeneką? Kilka milionów. Jak często zdarzały się powikłania? Są to sporadyczne przypadki. Oczywiście przy każdym szczepieniu każde zdarzenie medyczne jest odnotowywane, a przy zdarzeniach ciężkich robi się wstrzymanie stosowania preparatu do momentu wyjaśnienia. Jak wynika z opinii Europejskiej Agencji ds. Produktów Leczniczych czy też opinii WHO, nie stwierdzono w gruncie rzeczy podstaw do powiązania tych zdarzeń z działaniem szczepionki AstraZeneca. Jest to na razie opinia wstępna, a każde zdarzenie medyczne tego typu wymaga bardzo starannego wyjaśnienia – tłumaczy ekspert.

Uspokaja jednak, że "przy tej ilości dawek sprawa (dot. domniemanych powikłań – red.) nie jest zbyt istotna, ale równocześnie wymagająca wyjaśnienia". – W związku z tym do momentu wyjaśnienia – najczęściej jest to okres tygodnia lub dwóch – wstrzymuje się szczepienia albo określoną serią (jeśli problem dotyczy serii) albo preparatem pochodzącym od określonego producenta – precyzuje specjalista.

Podkreśla też, że w przypadku stwierdzenia przyczynowo - skutkowego łańcucha reakcji z danej szczepionki się po prostu rezygnuje. Jeżeli natomiast jest to tzw. zdarzenie równoczesne – czyli niepowiązane bezpośrednio ze szczepieniem – wówczas cały proces szczepień przywraca się z powrotem.

- Tak to wygląda z każdego punktu widzenia – kwituje prof. Gut. – To jest powszechne działanie każdego kraju kupującego szczepionkę w sytuacji wystąpienia czegoś, co może, ale nie musi być NOP-em – uściśla.

NOP, czyli niepożądany objaw poszczepienny, to zaburzenie stanu zdrowia, które pojawiło się w przeciągu 4 tygodni od przyjęcia szczepionki.

Profesor przekonuje również, że strach wobec AstraZeneki jest w Polsce nieuzasadniony. – Szczepionki tak naprawdę niczym nie różnią się między sobą. Czym jest Moderna, czym jest Pfizer? Jest to podanie w odpowiedniej osłonce informacyjnego mRNA, które jest przepisane przez komórkę na odpowiednie biało. Zaletą tego systemu jest to, że przepisanie odbywa się na właściwych rybosomach i białko ma dzięki temu właściwą strukturę. Czym natomiast jest szczepionka wektorowa? Podaniem wektora, czyli wirusa ( który nie jest chorobotwórczy) z wbudowanym genem, na którego matrycy powstaje mRNA – wyjaśnia prof. Gut.

Pytany z kolei o to, czy Polska powinna wstrzymać szczepienia AstraZeneką, odpowiada zdecydowanie, że nie byłaby to rozsądna decyzja.

- Nie. Zwłaszcza w sytuacji, w której celowo opóźnia się szczepienia drugą dawką, żeby otrzymać efekt zmniejszenia ciężkich przypadków COVID-19, a nie efekt ochrony przed rozwojem epidemii – zaznacza.

Ekspert dodaje, że to właśnie rozciągnięcie w czasie Narodowego Programu Szczepień powoduje "nie tyle ochronę przed rozwojem epidemii, co jedynie złagodzenie przebiegu epidemii i ochronę szpitali".

- W sytuacji niedoboru szczepionki, rezygnacja ze stosowania którejś z nich – jeśli nie mamy ich pod dostatkiem – nie jest dobra – ocenia wirusolog. Dodaje, że do punktów szczepień cały czas dociera za mało szczepionek.

Koncentrując się na sytuacji wewnątrzkrajowej ekspert zauważa, że należy przede wszystkim patrzeć na liczby. – Ile przypadków powikłań poszczepiennych mamy w Polsce? Kilka tysięcy i to przy podaniu milinów dawek szczepionki. Czyli jest to tzw. zjawisko nieistotne – uważa prof. Gut.

Wskazuje także na bardzo istotny aspekt, towarzyszący identyfikacji reakcji poszczepiennych.

- Np. podwyższona temperatura uznawana jest za NOP, a stanowi odpowiedź organizmu na podanie antygenu. Ból w miejscu wkłucia uznawany jest za NOP, a w 80 procentach jego źródło pochodzi z ręki wkłuwającego. Jeżeli trafia w nerw lub naczynie to zaczyna się problem, bo szczepionka powinna być podawana domięśniowo – podkreśla. Jak dodaje, każde tego rodzaju zjawisko jest potem rejestrowane i dopóki nie ustali się jego bezpośredniej przyczyny, przypisuje się je działaniu szczepionki.

Eksperta zapytaliśmy również o sytuację epidemiczną na Pomorzu. Lekarze w ostatnim czasie alarmowali, że za 80 procent przypadków zakażeń w tym regionie odpowiedzialny jest brytyjski wariant koronawirusa.

Czy powinniśmy się bać tej mutacji patogenu w związku z faktem, że istnieje możliwość jego migracji w inne regiony Polski? Zdaniem profesora, nie ma takiej potrzeby ponieważ szczepionki są skuteczne również wobec tego wariantu.

- Nie, o tyle, że działanie ochronne szczepionek skoncentrowane jest przeciwko tzw. białku S – tam jest to całe białko wmontowane. Jeśli wirus "ucieknie" spod działania szczepionki to by oznaczało, że zmienił swoje białko S, czyli stracił zdolność wiązania się do receptora ACE-2. A to z kolei oznacza, że przestałby istnieć, ponieważ wirus żyje tylko w żywej komórce – uściśla prof. Włodzimierz Gut.

W ostatnim czasie niepokojące reakcje po szczepieniu pojawiły się m.in. u kilku medyków z Norwegii. Kraj tymczasowo wstrzymał użycie AstraZeneki. Stosowanie produktu zostało też chwilowo wstrzymane w Danii, Austrii, Estonii, we Włoszech, Luksemburgu, na Litwie, Łotwie i w Tajlandii. W ślad za norweskim przykładem poszły także irlandzkie władze medyczne, które zarekomendowały wstrzymanie szczepień AstraZeneką, w związku z przypadkami zakrzepów krwi, do niedzieli rano.

Warto z kolei podkreślić, że kraje takie jak m.in. Francja i Szwecja nie zdecydowały się na ten krok. Autorytety medyczne tych państw oceniły, że obecnie nie ma wystarczających powodów na wycofanie z obiegu szczepionki AstraZeneca.

Preparat stosowany jest też w Polsce. W sobotę Michał Dworczyk, szef KPRM i koordynator ds. rządowego programu szczepień, oświadczył, że obecnie nie ma żadnych rekomendacji, by wstrzymać szczepienia tym specyfikiem w naszym kraju.

Przeczytaj także:

Szczepionka na COVID-19 AstraZeneca: Włochy wstrzymały szczepienia serią tego preparatu

Szczepionka AstraZeneca wstrzymana w kolejnym kraju Europy. Co dalej?

Źrodło: WP Wiadomości