Zbadajmy Ścieżkę SMART

Ścieżka SMART to najbardziej popularny instrument w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). A przy tym największy i bardzo rozbudowany. Niełatwo zorientować się w jego wszystkich szczegółach. Dokładne zbadanie tematu w kilku krokach powinno w tym pomóc.

Jak skorzystać ze Ścieżki SMART? Wyjaśniamy
Jak skorzystać ze Ścieżki SMART? Wyjaśniamy
Źródło zdjęć: © East News | LJM Photo / Design Pics

19.10.2024 | aktual.: 04.11.2024 12:45

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pierwszy krok: podstawy

Ze Ścieżki SMART mogą korzystać firmy na różnych etapach rozwoju i różnej wielkości. Ich projekty powinny dotyczyć przede wszystkim działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej. Konkursy dla mikro, małych i średnich firm ogłasza Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, a te dla dużych przedsiębiorców oraz konsorcjów - Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Ciekawostka: konkursy są ogłaszane równolegle w obu instytucjach, mają prawie identyczne kryteria, zasady dofinansowania oraz sposób oceny.

Drugi krok: moduły

Konkursy Ścieżki Smart mają moduły. Oznacza to, że w jednym wniosku o dofinansowanie przedsiębiorca może zaplanować bardzo różne działania. W tym celu wybiera elementy (moduły), które chce zrealizować. Niektóre z nich są obowiązkowe. Z innych można, ale nie trzeba skorzystać.

Dzięki modułom można zaplanować rozwój firmy w kluczowych obszarach i za jednym zamachem (czyli w jednym wniosku) uzyskać dofinansowanie na wiele lat i inwestycji. Jest to wygodne, ale też dość wymagające. Przedsiębiorca musi dokładnie zaplanować działania, skoordynować je i szczegółowo opisać we wniosku.

Każdy projekt musi zawierać co najmniej jeden obowiązkowy moduł:

  • B+R (prace badawczo-rozwojowe) – np. opracowanie nowej technologii, testowanie nowych materiałów, przygotowanie prototypów

lub

  • wdrożenie innowacji (wprowadzenie wyników prac B+R do działalności) – np. zakup maszyn potrzebnych do wdrożenia czy budowa nowoczesnej hali produkcyjnej.

Oprócz tego firma może uzyskać finansowanie na:

  • infrastrukturę B+R (na przykład zakup wyposażenia laboratorium)

  • cyfryzację (na przykład zakup oprogramowania do sterowania produkcją)

  • zazielenienie (na przykład działania, które ograniczą zużycie surowców i energii)

  • kompetencje (na przykład szkolenia związane z obsługą innowacyjnych technologii)

  • internacjonalizację (na przykład wyjazd na targi i przygotowanie materiałów promocyjnych na rynek zagraniczny).

Ciekawostka: Duże firmy obowiązkowo muszą wybrać moduł B+R. Pozostali przedsiębiorcy mają prawo wyboru modułu obowiązkowego. Mogą zdecydować się albo na B+R, albo na wdrożenie innowacji, albo na obie opcje.

Trzeci krok: finanse

Budżet Ścieżki SMART to blisko 19 mld . Pieniędzy dla przedsiębiorców jest więc bardzo dużo. Przygotowanie finansowej części projektu wymaga jednak sporej wiedzy. Po pierwsze każdy musi dołączyć do wniosku tzw. model finansowy. Pokazuje on m.in. sytuację w przedsiębiorstwie oraz pozwala przeanalizować, czy firmę stać na realizację całego projektu. To bardzo ważne, bo przedsiębiorca musi sfinansować część kosztów z własnych pieniędzy.

Każdy moduł ma swoje koszty możliwe do sfinansowania oraz inny poziom dofinansowania. Na przykład mała firma na badania w module B+R może otrzymać nawet 80 proc. dofinansowania. Średnia firma ze Śląska w module wdrożenie innowacji dostanie 40 proc. A udział w targach zagranicznych firma może sfinansować z pieniędzy unijnych w połowie.

Ciekawostka: Poziom dofinansowania zależy od zaplanowanych prac i rodzaju wydatków, wielkości przedsiębiorstwa, województwa, w którym jest realizowany projekt.

Czwarty krok: warunki

Projekty muszą spełnić różne kryteria. Niektóre są obowiązkowe, a inne dają dodatkowe punkty. Część z nich dotyczy całego projektu, a część tylko poszczególnych modułów.

Najważniejszy jest element badawczo-rozwojowy. Czyli albo prowadzenie prac B+R, albo wdrożenie ich wyników do działalności. W praktyce B+R oznacza zdobywanie nowej wiedzy, opracowywanie nowych produktów i usług albo wykorzystywanie już istniejących technologii w nowy sposób.

Przedsiębiorca musi wykazać też, że ma wystarczające pieniądze na sfinansowanie projektu, i że posiada odpowiednią kadrę i sprzęt. Ważne jest również zapotrzebowanie rynkowe na wyniki projektu. Inaczej mówiąc: warunek spełniają projekty, które mają szansę osiągnąć sukces rynkowy i będą zarabiać.

Ciekawostka: Projekty w Ścieżce SMART muszą być nowatorskie w skali całej Polski. Oznacza to, że np. dofinansowany produkt czy opracowana technologia powinny być nowością dla wszystkich firm w Polsce.

Piąty krok: konkursy

Aktualne konkursy trwają do 24 października.

Mikro, małe i średnie firmy mogą składać wnioski do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Do wyboru jest konkurs ogólny oraz konkurs na działania związane z dostępnością (czyli innowacyjne rozwiązania, które odpowiadają na wymogi osób ze szczególnymi potrzebami).

Duże przedsiębiorstwa mogą wybrać konkurs na ogólne projekty badawcze lub konkurs na projekty w obszarze dostępności. Wnioski składają do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

Następne nabory wniosków ruszą na początku 2025 r. Od 10 stycznia NCBR będzie przyjmował wnioski konsorcjów firm z jednostkami naukowymi i organizacjami pozarządowymi. A w maju będzie kolejny dla dużych firm. Konkursy w PARP dla mikro, małych i średnich firm startują w kwietniu i maju 2025 r.

Ciekawostka: Konkursy Ścieżki SMART cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Na przykład w jednym z naborów wniosków w 2023 r. do PARP wpłynęło ponad 2,7 tys. wniosków od firm.

Szósty krok: szczegóły

Zarówno PARP, jak i NCBR na swoich stronach internetowych umieszczają mnóstwo przydatnych informacji i poradników. Mają także swoje infolinie, gdzie można wyjaśnić wątpliwości (infolinia PARPinfolinia NCBR). Z pomocą przychodzą także Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich oraz specjalne usługi informacyjne i doradcze w Programie FENG.

Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (76)