Zaduszki i Wszystkich Świętych. Jaka jest różnica? Porównaj świąteczne zwyczaje

Wszystkich Świętych 2019 a 2 listopada. Jaka jest różnica między świętami?

Uroczystość Wszystkich Świętych należy do ośmiu świąt nakazanych w kalendarzu liturgicznym. Kościół czci wtedy wszystkich tych, którzy już dostali się do nieba i mogą wstawiać się za żyjącymi. Katolicy pamiętają, że święci mogą otoczyć nas opieką w drodze do zbawienia.

Święto to powinno okazją do radości ze zmartwychwstania. Często jednak Wszystkich Świętych traktuje się przede wszystkim jako refleksyjny dzień wycieczki na cmentarze. Znicze, kwiaty, a także pańska skórka i obwarzanki – te elementy listopadowych świąt są wspólne dla wierzących i niewierzących.

Zaduszki, czyli Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych – po łacinie Commemoratio Omnium Fidelium Defunctorum – wprowadził w X wieku benedyktyn Odilon z Cluny (który sam został świętym). To dzień modlitwy za tych, którzy jeszcze nie dostąpili zbawienia. Od XIII wieku zwyczaj stał się świętem w całym katolicyzmie. Zaduszki mają więcej wspólnego z niechrześcijańskimi korzeniami listopadowych obchodów. Może dlatego ma niższy status: oficjalnie to tylko "obchód liturgiczny". Tego dnia katolicy nie muszą uczestniczyć we mszy świętej.

Wszystkich Świętych a Zaduszki. Czym było karmienie dusz?

Kościół, wyznaczając Wszystkich Świętych na 1 listopada, chciał stworzyć przeciwwagę dla wcześniejszych pogańskich celebracji. Obrzędy ku czci zmarłych obchodzono w całej Europie na granicy lata i zimy. Celtycki Samhain czy litewskie i polskie Dziady należały do tych uroczystości, które zostały zaadaptowane do wiary chrześcijańskiej.

Poganie wierzyli, że na początku listopada zmarli powracają do swoich dawnych siedzib. Dlatego w noce 1 i 2 listopada nie zamykali drzwi domów, pozostawiając w nich jedzenie. Posiłek z chleba, bobu, kutii, miodu i wódki miał nasycić krewnych odwiedzających ziemię zza grobu. Oczywiście, do domów często dostawały się dzikie zwierzęta, które rozprawiały się z uroczystym posiłkiem. W tym okresie mieszkańcy musieli też powstrzymać się od prac domowych.

Zaduszki przechowały część rytuałów z dawnych stuleci. Jeszcze na początku XX wieku praktykowano "karmienie dusz", a także jałmużnę dla żebraków. Do XIX wieku odbywały się Dziady. Na grobach rozpalano ogniska, ucztowano i tańczono, aby nawiązać kontakt ze zmarłymi. Mieli oni nasycić się (obfitymi) resztkami z wieczerzy. Znicze na grobach można potraktować jako pamiątkę tamtej tradycji.

Wszystkich Świętych a Zaduszki. Stare i nowe tradycje katolickie

Do tradycji związanych z uroczystością Wszystkich Świętych i Zaduszkami zaliczają się wypominki. Wierni zanoszą do kościołów kartki z nazwiskami swoich zmarłych, prosząc, by cała wspólnota modliła się w intencji ich zbawienia.

W ostatnim czasie, jako alternatywę dla Halloween, niektóre parafie w Polsce organizują wydarzenia takie jak korowody czy orszaki świętych. Te imprezy skierowane przede wszystkim dla dzieci, połączone z modlitwą, mają przypomnieć o radosnym i duchowym charakterze świąt 1 listopada.