Utrzymanie władzy za wszelką cenę - taka była przez lata dewiza komunistów
PZPR przestała istnieć po ponad 40 latach. Powstała w 1948 r. z połączenia Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej. Utrzymanie władzy za wszelką cenę - taka była przez lata dewiza komunistów. Stalinowski terror, krwawe pacyfikacje protestów społecznych w Poznaniu w 1956 r., na Wybrzeżu w grudniu 1970 r., w Radomiu, Ursusie i Płocku w 1976 r., represje stanu wojennego - przywódcy partyjni uzasadniali dobrem klasy robotniczej i całego narodu.
Ostatni zjazd PZPR rozpoczął obrady 27 stycznia 1990 r. w Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Zabezpieczały go znaczne siły milicji, które przez kilka godzin pod PKiN brały udział w starciach z grupą kilkuset demonstrantów m.in. z Konfederacji Polski Niepodległej.
W czasie dwudniowych obrad zjazdu zarysowały się dwie opcje: jedna zakładała utworzenie nowej partii, jednak bez odcinania się od przeszłości PZPR. Tę propozycję popierała większość działaczy. Pozostali uważali, że należy zbudować od podstaw nową partię i zerwać wszelkie związki z PZPR. Prawie 1200 delegatów opowiedziało się za przekształceniem ostatniego zjazdu PZPR w kongres założycielski Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (SdRP).
Na zdjęciu: sztandar PZPR.