Wybory w Niemczech. Armin Laschet najlepszą opcją dla relacji polsko-niemieckich

W niedzielę Niemcy decydowały o tym, kto po szesnastu latach zastąpi Angelę Merkel w roli kanclerza. Na ostatniej prostej trudno było wytypować jednoznacznego faworyta.

Wstępne wyniki exit poll wskazały na remis. Kolejne dane z poszczególnych regionów pokazują jednak rosnącą przewagę socjaldemokratów. Prognoza zrealizowana dla ARD z godz. 21.10 przedstawia następujące wyniki:

1. Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD) - 25,7 proc.
2. Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU/CSU) - 24,5 proc.
3. Zieloni - 14,3 proc.
4. Wolna Partia Demokratyczna (FDP) - 11,5 proc.
5. Alternatywa dla Niemiec (AfD) - 10,5 proc.
6. Die Linke - 5 proc.

Głównymi kandydatami do przejęcia urzędu kanclerza są obecny wicekanclerz Olaf Scholz z SPD, szef CDU Armin Laschet oraz Annalena Baerbock z Zielonych. Laschet jest popierany przez Angelę Merkel.

Kilkanaście lat rządów ustępującej kanclerz dla Niemiec oznaczało przede wszystkim dużą stabilizację zarówno w polityce krajowej, jak i międzynarodowej. - Angela Merkel uważała, że polityka polega na rozwiązywaniu problemów, które się pojawiają i wymagają podejmowania decyzji, bo tych przecież nie brakuje. Miała społeczne przyzwolenie na taką politykę - powiedział w rozmowie z WP Janusz Reiter, ambasador RP w Niemczech w latach 1990-1995.

Zobacz także: Prezydent Duda nie spotka się z kanclerz Merkel. Były ambasador RP: Granica nietaktu

Obywatele Niemiec mieli poczucie bezpieczeństwa. Zdarzały się jednak ryzykowne ruchy, jak reakcja na kryzys migracyjny w 2015 roku, gdy do Niemiec wpuszczono tysiące uchodźców z krajów dotkniętych wojną. Społeczeństwo niemieckie może odczuwać potrzebę zmian po latach stabilności. - One są konieczne i nowy rząd musi się zmierzyć z tym wyzwaniem - dodał Janusz Reiter.

Jego zdaniem nowy rząd Niemiec powinien doprowadzić do przeznaczenia 2 proc. PKB na obronność oraz do wzięcia przez Unię Europejską większej odpowiedzialności za światową gospodarkę. Po latach stabilności politycznej duże zmiany mogą jednak nie nastąpić szybko.

W 2015 roku, gdy w Europie trwał kryzys migracyjny, w Polsce doszło do zmiany władzy. Prawo i Sprawiedliwość nie może darować Angeli Merkel zgody na gazociąg Nord Stream 2, którego budowa może być szkodliwa dla interesów Polski.

- To duży błąd, który będzie kładł się cieniem na stosunki polsko-niemieckie jeszcze przez kilka lat - ocenił w rozmowie z WP Bartosz Dudek, redaktor naczelny "Deutsche Welle".

Eksperci są jednak zgodni, że Angela Merkel przez lata była kluczową sojuszniczką Polski na forum Unii Europejskiej, a dobre relacje obu państwo przynosiły efekty we współpracy naukowej, gospodarczej i militarnej. Rządy Angeli Merkel były też jednym z gwarantów stabilności w Unii.

- Po 2015 roku Angela Merkel podchodziła z dużym pragmatyzmem do tego, co dzieje się w Polsce. Unikała ostrej krytyki rządu PiS. Niemcy w pewien sposób kryli się za Brukselą, która grała tego złego policjanta. Polsce i Polakom może brakować Angeli Merkel. Ona ma w Polsce przyjaciół i z racji pochodzenia ma optykę wschodnich Niemiec - powiedział Bartosz Dudek.

Niezależnie od tego, kto przejmie władzę po Angeli Merkel, nie należy spodziewać się znaczących zmian w polityce zagranicznej Niemiec. Ona jest w Niemczech stała. Można spodziewać się, że będzie dalej proeuropejska i przychylna Polsce. Znaczenie może mieć rozłożenie akcentów przez nowy rząd.

Najtrudniej w relacjach polsko-niemieckich może być w przypadku zwycięstwa Zielonych. Partia, której kandydatką jest Annalena Baerbock, stawia bardzo na ekologię i zmiany klimatyczne. Może uznać polskie władze za hamulcowego w kwestii przemian energetycznych. O dobre relacje z Polską może być łatwiej przy zwycięstwie socjaldemokratów z SPD.

- Olaf Scholz jest politykiem, który nie ma specjalnych konotacji dotyczących Polski, choć w SPD są politycy przychylni Polsce jak Dietmar Nietan, skarbnik partii. SPD przywiązuje dużą wagę do dobrych relacji polsko-niemieckich - powiedział WP Bartosz Dudek.

Zdaniem dziennikarza to zwycięstwo CDU/CSU oraz Armin Laschet w roli kanclerza mogą być najlepszym gwarantem dobrych relacji z Polską. - W młodości był bardzo zafascynowany Polską i Lechem Wałęsą, o czym mówił mi w wywiadzie. Jest bardzo proeuropejski i jego wybór byłby dla Polski najlepszy - stwierdził Bartosz Dudek.

- Będąc niedawno w Polsce, zapowiadał, że spory o praworządność należy rozważać pragmatycznie. Jest politykiem koncyliacyjnym. Dla Jarosława Kaczyńskiego i PiS-u to byłaby dobra opcja. Socjaldemokraci dla PiS-u mogliby być trudniejsi, nie wspominając o Zielonych, dla których kością niezgody może być kwestia polityki klimatycznej - dodał.

Janusz Reiter podkreśla z kolei, że stosunki Niemiec z Polską mają znaczenie dla interesu narodowego. Polska jest nie tylko jednym z największych sąsiadów Niemiec, ale też piątą największą gospodarką, z którą współpracuje. Nie spodziewa się zmian.

- Nie mam obaw, jeżeli chodzi o Armina Lascheta czy Olafa Scholza. Obaj reprezentują ten nurt niemieckiej polityki, który się opowiada za Unią Europejską, NATO i bliską współpracą z Ameryką. Dla Polski to ważne, ale najważniejsze jest, abyśmy potrafili wpływać na politykę niemiecką, a do tego jest potrzebny dialog i szukanie pól współpracy - powiedział Reiter.

W przypadku zwycięstwa Lascheta lub Scholza należy spodziewać się polityki nastawionej na dobrą współpracę wewnątrz Unii Europejskiej oraz w ramach NATO ze Stanami Zjednoczonymi. Pomimo realizacji Nord Stream 2.

- Prorosyjskie w Niemczech są skrajnie prawicowa AfD i skrajnie lewicowa Die Linke. W innych partiach są politycy, którzy uważają, że z Rosją trzeba rozmawiać, ale z pozycji siły, są też tacy, którzy chętnie by złagodzili stanowisko Zachodu wobec Rosji - podkreślił Reiter.

- Nie chcę przeceniać wpływu, jaki Polska może wywierać na stanowisko Niemiec w sprawach rosyjskich, ale też nie należy go nie doceniać. Wpływ można mieć tylko na partnera, z którym się rozmawia - dodał dyplomata.