Polacy boją się o wybory? Mamy najnowszy sondaż

Kampania prezydencka jeszcze nie rozpoczęła się oficjalnie, choć już wzbudza emocje. Wciąż czekamy na decyzję marszałka Sejmu, który zarządzi termin wyborów prezydenckich. Największe partie polityczne wskazały już swoich kandydatów na prezydenta, którzy są już po pierwszych spotkaniach z wyborcami.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ankietowanym zadaliśmy pytanie: "Czy uważa Pan/Pani, że wybory prezydenckie w Polsce będą uczciwe i demokratyczne?". Większość uważa, że tak.

29,5 proc. badanych wybrało odpowiedź "zdecydowanie tak". "Raczej tak" odpowiedziało 32,3 proc. zapytanych w sondażu.

24,9 proc. ankietowanych jest sceptycznie nastawionych. 19,5 proc. z nich wybrało odpowiedź "raczej nie", a 5,4 proc. "zdecydowanie nie".

13,3 proc. nie ma zdania na ten temat.

Co ciekawe, najbardziej sceptyczni w sprawie uczciwości wyborów są wyborcy, którzy określają się jako niezdecydowani. Wśród nich aż 47 proc. wybrało odpowiedź "raczej nie", a 18 proc. "zdecydowanie nie".

Badanie United Surveys dla Wirtualnej Polski zostało zrealizowane w dniach 20-22 grudnia 2024 roku metodą CATI & CAWI na próbie 1000 osób.

Pytanie, czy media mogą mieć wpływ na preferencje wyborcze, zadaliśmy medioznawcy, profesorowi Uniwersytetu Wrocławskiego Adamowi Szynolowi. W rozmowie z Wirtualną Polską, wyjaśnia, że wszystko zależy od tego, "jak zinterpretujemy media".

- Oczywiście media mają wpływ i to jest bezdyskusyjne. Pozostaje raczej kwestia tego, do jakiego stopnia. Jeżeli będziemy myśleli o mediach w sposób bardziej tradycyjny i archaiczny, czyli radio, prasa, telewizja, to ten wpływ będzie dzisiaj dość ograniczony, natomiast jak dorzucimy Internet, a do tego jeszcze media społecznościowe, to ten wpływ będzie duży - przekazuje ekspert.

Jak dodaje, "trudno przesądzać, na ile ludzie będą kierować się tym, co widzą w mediach". - To jest raczej pewna wypadkowa. Ludzie wybierają sobie media, które potwierdzają ich wybory - nie jest tak, że oglądają wszystkie możliwe telewizje w Polsce i na tej podstawie wyrabiają sobie zdanie, opinie i idą wybierać - wskazuje prof. Adam Szynol. Medioznawca dodaje, że "zawsze znajdzie się jakiś procent ludzi, którzy rzeczywiście będą podejmować te decyzje spontanicznie i w ostatniej chwili". - Bo na co dzień się polityką nie interesują - wyjaśnia.

A co z wpływem mediów na postrzeganie demokratyczności zbliżających się wyborów?

- Pod tym względem to będą inne wybory, co do tego nie mam żadnych wątpliwości. To dlatego, że poprzednie wybory - wszystkie, które następowały od jesieni 2015 roku - może nie były niedemokratyczne, ale ze względu na siłę, środki, jakie zostały zaangażowane w trakcie kampanii wyborczych, na pewno nie były uczciwe. Te wybory, które są przed nami, będą jednak dalece bardziej uczciwe, bo media publiczne zostały w dużej mierze pozbawione tego odium partyjniactwa. Trudno dzisiaj mówić, że są na najwyższym poziomie standardów, jakie chcielibyśmy widzieć, jednak proces odbudowywania trwa i jeszcze się nie zakończył, ale już jest zauważalny - wskazuje ekspert.

Zapytany o to, czy media mogą być języczkiem u wagi w kwestii ostatecznego wyniku wyborów, prof. Szynol ocenił, że "będzie to zależało od wielu czynników, przede wszystkim od tego, jak będzie wyglądała druga tura".

- Bo co do tego, że będzie, dzisiaj jesteśmy raczej zgodni. I tu zaczyna się trochę gdybanie. W I turze nie ma to takiego dużego znaczenia, bo wydaje się, że te szanse są podzielone między kandydatów największych partii politycznych i to pokazują wszystkie sondaże. Trudno się spodziewać, że ktoś nagle wyskoczy jak królik z kapelusza i zdobędzie 30 proc., zastępując kogoś z tych dwóch partii w wyścigu - ocenia ekspert.

PRZECZYTAJ OPINIĘ: Bój o Belweder. Najważniejsze polityczne wydarzenie przyszłego roku

Medioznawca dodaje: - Jeśli natomiast chodzi o II turę, media mogą odegrać rolę, w tym znaczeniu, że np. politycy, którzy odpadną w tej pierwszej turze, będą mogli pomóc w II turze - wtedy może mieć jakieś znaczenie, że oni te swoje sympatie będą - lub nie - wskazywali. Trudno przesądzać, czy to będzie 2 czy 3 proc., ale te przepływy mogą nastąpić i one wtedy mogłyby mieć znaczenie.

Prof. Szynol podkreślił przy tym jednak, że na tym etapie trudno jeszcze dokładnie przewidywać tendencje.

- Natomiast dobrze by było, żeby kandydaci docenili siłę mediów społecznościowych, bo jeśli ten młodszy elektorat - który udało się wzruszyć w ostatnich wyborach parlamentarnych - zostanie zachęcony przez media społecznościowe do pójścia na wybory prezydenckie, to ten, kto zrobi to skuteczniej, może dorzucić do swojego woreczka te parę procent. A to mogą być decydujące procenty - ocenił.

Sędzia Sądu Najwyższego Piotr Prusinowski w wywiadzie dla dziennika "Rzeczpospolita" pytany, czy los przyszłorocznych wyborów prezydenckich może być zagrożony, odparł, że nie potrafi na to pytanie jednoznacznie odpowiedzieć.

Jak podkreślił, "wybory prezydenckie wymagają ostatecznego zatwierdzenia ich ważności przez Sąd Najwyższy".

- Jeśli będzie orzekać o tym Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, to wydane przez nią orzeczenie będzie dotknięte nieważnością, wadliwe. Czy będzie to jednak oznaczało, że osoba wybrana przez naród i zatwierdzona w taki sposób będzie prezydentem? Nie potrafię na to udzielić odpowiedzi - stwierdził.

Zastrzegł także, że nie zna odpowiedzi, czy wybór Andrzeja Dudy na głowę państwa był wadliwy z racji tego, że wyniki ostatnich wyborów prezydenckich zatwierdziła właśnie Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN.