Wszystkich Świętych 2019. Jak obchodzić 1 listopada?

Kościół katolicki przypomina, że 1 listopada powinien być świętem radości ze zmartwychwstania. Trudno mu jednak przełamać bardziej laicką tradycję święta refleksyjno-żałobnego. W pierwszy dzień listopada ponad 95% Polaków udaje się na cmentarze, by odwiedzić groby zmarłych.

Święto Wszystkich Świętych Kościół obchodzi od ponad tysiąca lat. Pierwotnie była to uroczystość ku czci męczenników, jednak stopniowo wyewoluowała we wspomnienie wszystkich tych, którzy już dostali się do nieba. Imion wielu spośród świętych nie znamy. Kościół czci jednak także świętych anonimowych.

Wszystkich Świętych nie zawsze obchodzono 1 listopada. Dzień ten został wybrany, by zbiegał się z pogańskimi rytuałami ku czci zmarłych, odprawianymi na przełomie października i listopada. U Celtów był to Samhain, czyli koniec lata. Na Litwie i w Polsce mówiono o Dziadach jesiennych (te wiosenne obchodzono około 2 maja). Ten słowiański obyczaj można porównać do zachodnioeuropejskiego Halloween.

Obrzęd Dziadów przetrwał także po chrzcie Polski i Litwy, zachowując się do początku XX wieku. Na rozstajach dróg i cmentarzach rozpalano ogniska, które miały odganiać złe duchy, a kierować tymi dobrymi. Pozostawiano otwarte drzwi domów, by zmarli mogli powrócić w miejsca, w których kiedyś żyli, obmyć się i zjeść posiłek. Wierzono, że zjawy nasycą się kutią, miodem, jajkami i wódką. Często na pozostawionym na noc jedzeniu ucztowały dzikie zwierzęta, więc nad ranem domownicy mogli się przekonać, że ich dary nie zostały wzgardzone.

1 listopada to nie tylko dzień wolny od pracy. Katolicy mają wtedy święto nakazane, co oznacza, że muszą uczestniczyć w mszy świętej. Zaduszki, obchodzone 2 listopada, mają niższy status "obrzędu liturgicznego". Tego dnia wierni nie muszą iść do kościoła.

W oktawie Wszystkich Świętych (1-8 listopada) można uzyskać odpust za swoje grzechy lub za dusze w czyśćcu cierpiące. Do warunków koniecznych należy nawiedzenie cmentarza i modlitwa za zmarłych.

Świętu Wszystkich Świętych towarzyszą tradycyjne wypominki. Wierni zamawiają modlitwy za dusze ich zmarłych podczas uroczystych nabożeństw. Tradycja ta jest w naszym kraju tak stara, jak samo chrześcijaństwo – sięga X wieku.

1 listopada obchodzą nie tylko katolicy, lecz również luteranie, metodyści, anglikanie, ewangelicy reformowani i inni protestanci. Prawosławni mają swoje własne święto pamięci o zmarłych – Radonicę. Wypada ona zawsze w dziewięć dni po prawosławnej Wielkanocy, w kwietniu lub maju. Wierni udają się na cmentarze z krzyżem, kadzidłem i świecami. Dawniej jedli też posiłek na grobach i pozostawiali jedzenie dla zmarłych, ale Cerkiew obecnie stara się odejść od tego obyczaju. W listopadzie wypada też tak zwana sobota rodzicielska (dymitriewska) – ruchome święto wspominania tych, którzy odeszli.

W okresie Wszystkich Świętych na drogach pojawi się więcej funkcjonariuszy policji. Patrole będą badać trzeźwość kierowców, stan techniczny pojazdów, bezpieczeństwo transportowanych dzieci. To coroczna akcja "Znicz", mająca zredukować liczbę wypadków wśród Polaków jadących na cmentarze i wracających do domów.

Od tragicznych lat 2007-2009, kiedy w okresie 1 listopada na drogach ginęło nawet 20 osób dziennie, liczba ta spadła poniżej 10 ofiar każdego dnia. Jednak podczas 4-5 dni największego ruchu ginie co roku od 40 do 50 osób. W 2018 roku w 408 wypadkach zginęło 50 osób, a 502 zostały ranne.

Aby znaleźć grób na cmentarzu w Warszawie, możemy skorzystać ze strony http://www.cmentarzekomunalne.com.pl, która pomoże nam znaleźć bardziej znane osoby pogrzebane na stołecznych nekropoliach. Podobna wyszukiwarka pomoże odwiedzającym cmentarze w Gdańsku: https://cmentarze-gdanskie.pl . Wynik – lokalizację poszukiwanej mogiły – zobaczymy w przybliżeniu na mapce.

Wyszukiwarek grobów mamy do dyspozycji o wiele więcej. Poza nazwiskiem poszukiwanej osoby, warto znać także nazwę cmentarza, który chcemy nawiedzić. Niestety, nie istnieje jeszcze narzędzie pozwalające wyszukać groby w całej Polsce.