Wielkanoc. Tradycje Wielkiej Niedzieli w Polsce i na świecie

Święta wielkanocne w 2023 wypadają pomiędzy 9 a 10 kwietnia. Z każdym z tych dni wiąże się wiele tradycji - zarówno Polskich, jak i tych kultywowanych w różnych regionach świata. Niektóre z nich wywodzą się z czasów przedchrześcijańskich.

Wielkanoc w Polsce jest niezwykle rodzinnym świętem. Jego obchody zaczynają się przed Niedzielą Zmartwychwstania - w okresie Wielkiego Tygodnia i Triduum Paschalnego. Jednym ze zwyczajów, który znany jest przede wszystkim w Polsce oraz w niektórych regionach Austrii, Słowenii, Niemiec na Słowacji w Czechach czy na Białorusi jest wielkosobotnie święcenie pokarmów. Te, znane jako święconka spożywa się następnie podczas uroczystego śniadania w Niedzielę Wielkanocną.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Niektóre ze zwyczajów wielkanocnych są w Polsce obchodzone wyłącznie lokalnie. Należą do nich m.in.:

• Turki, czyli tradycja kultywowana przede wszystkim na Podkarpaciu. Według legend, zwyczaj ten wywodzi się z czasów odsieczy wiedeńskiej. Powracający z bitew rycerze często przywdziewali zdobyte stroje tureckie, które wywoływały strach u lokalnych mieszkańców, sądzących, że to żołnierze nieprzyjaciela. Ze względu, że miało to miejsce w okresie wielkanocnym, a pełniący "straż" przy grobie pańskim uciekali, to właśnie Ci żołnierze przejmowali po nich tradycyjną wartę. Obecnie "Turki" w trakcie Wielkiej Soboty pomagają księdzu podczas święcenia, strzegą również symbolicznego grobu Chrystusa. W Wielkanoc natomiast popisują się musztrą, maszerując wraz z towarzyszącą im orkiestrą przez miejscowość, zapraszając mieszkańców do wspólnej zabawy.

• Barabanienie - to zwyczaj kultywowany przede wszystkim w Iłży (woj. mazowieckie) i w Wielopolu. Choć dokładna geneza tradycji nie jest znana, osoby, które jej przewodniczą wskazują, że liczy ona co najmniej 400 lat. Barabanienie polega na biciu w wielki bęben, którego dźwięk zwiastuje Zmartwychwstanie Chrystusa. Zgodnie z tradycją, bębnienie trwa od północy w Wielką Sobotę do godziny 6:00 rano w Wielkanoc. Bębniarze w tym czasie obchodzą miasto, zatrzymując się co jakiś czas. Postojom towarzyszy kilkuminutowe bębnienie.

Święta wielkanocne są również obchodzone w wyjątkowy sposób na świecie. W Hiszpanii są to najważniejsze święta w roku - z tego powodu w ich trakcie oraz w okresie je poprzedzającym w wielu miejscowościach organizowane są nawet kilkugodzinne procesje, pochody pasyjne i widowiska. Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny Hiszpanie spędzają w gronie rodzinnym.

W Wielkiej Brytanii jedną z tradycji wielkanocnych jest zbieranie jajek, znane pod nazwą Easter egg hunt oraz zawody w toczeniu jajek w dół zbocza. W Norwegii natomiast w Wielkanoc oraz Poniedziałek Wielkanocny w wielu domach czyta bądź słucha się kryminałów wielkanocnych. Zwyczaj o nazwie Påskekrim jest obchodzony od 1923 roku. Włosi zamiast uroczystego śniadania, spożywają zaś obiad wielkanocny.

Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie, klikając TUTAJ.