Znalazł grób czarnoskórego powstańca... w pół godziny. Kulisy historycznego odkrycia
Wystarczyło dokładnie przestudiować jedną stronę internetową.
Jak mówi historyk i rekonstruktor historyczny Paweł Skiba w rozmowie z serwisem WawaLove.pl, lokalizacja grobu „Aliego” czarnoskórego, warszawskiego powstańca była dużą tajemnicą. Pomimo tego, Skibie udało się znaleźć nagrobek Augusta Agbola O’Browna… w pół godziny.
- W pierwszej kolejności przejrzałem informację na temat Augusta Agbola O’Browna na Wikipedii. Wszystko wskazuje na to, że na tej stronie nikt nie sięgnął głębiej, czyli nie sprawdził aktu zgonu – mówi odkrywca Paweł Siba. I dodaje, że w dokumencie znajdowały się istotne informacje, m.in. adres miejsca, gdzie O’Brown zmarł. - Jeżeli miałem ten adres to wiedziałam, w jakiej dzielnicy jest pochowany - podkreśla.
W ten sposób Paweł Skiba trafił na londyńską dzielnicę Hampstead. W internecie znalazł telefon do administratora cmentarza, który podał mu numer poszukiwanego grobu i doradził, jak powinien poruszać się po alejkach.
- Schody się zaczęły, gdy przyjechałem wraz z Krzysztofem Padałko na miejsce. Każdy z cmentarzy jest inaczej podzielony, jest inna numeracja, układ grobów. Mieliśmy problem, by znaleźć ten grób, szukaliśmy go dwie godziny. Padał deszcz, niektóre groby były przewrócone albo kompletnie niewidoczne – wspomina Skiba. Nie inaczej było w przypadku Augusta Agbola O’Browna. Odkrywcy zadbali o niego i oczyścili.
Na pytanie, dlaczego Paweł Skiba tak bardzo zainteresował się postacią O’Browna, historyk nawiązał do… Marszu Niepodległości. – Po 11 listopada, gdy prasa brytyjska i nie tylko opisywała to wydarzenie jako marsz nacjonalistów, a konkretniej rasistów, stwierdziłem, że muszę oddać należytą cześć Aliemu – tłumaczy WawaLove.pl. – August Agbola O’Brown był czarnoskórym bohaterem powstania warszawskiego. To dowodzi, że osoby z różnych kręgów kulturowych przyjeżdżały do Polski i chciały walczyć o ten kraj. Idea, która skupiała ludzi z rozmaitych regionów świata to jest ta sama idea ludzi, którzy uczestniczyli w Marszu Niepodległości.
Paweł Skiba to nie jedyny historyk, który bada biografię Augusta Agbola O’Browna. Zajmuje się ta sprawą również dr Zbigniew Osiński, historyk. Przeprowadzając kwerendę potrzebną do uzupełnienia danych do biogramów uczestników Powstania Warszawskiego znalazł dokumenty zawierające przydział bojowy Augusta Agboli O’Browna do plutonu łączności batalionu Iwo–Ostoja, na terenie Śródmieścia. Pracownikowi Muzeum udało się także skontaktować z plut. Aleksandrem Marcińczykiem ps. „Łabędź”, który potwierdził udział Agboli w Powstaniu Warszawskim w Śródmieściu Południowym.
"Nie wiemy, co robił w czasie, gdy z Warszawy Niemcy wypędzili całkowicie ludność cywilną. Nie wiemy też, gdzie była jego rodzina i on sam w ciągu pierwszych powojennych lat"– pisał Osiński. Wiadomo, że w 1958 roku wraz z rodziną wyjechał z Warszawy do Wielkiej Brytanii. Do Polski już nigdy nie wrócił.