Trujące Borowiki. Te grzyby łatwo pomylić z jadalnymi okazami

W polskich lasach, zwłaszcza na zachodzie i południu kraju panuje prawdziwy urodzaj. Według danych dostępnych w serwisie grzyby.pl najwięcej zebranych gatunków stanowią borowiki. Prawdziwki to jedne z najbardziej lubianych grzybów w naszym kraju. Doceniane są za swój intensywny smak i aromat. Część z nich może stanowić jednak śmiertelną truciznę. Jak je rozpoznać? Niektóre do złudzenia przypominają jadalne owocniki.

Borowik szatański nazywany jest także diablikiem, szatanem lub smoczym łbem. Grzyb najczęściej jest spotykany w lasach bukowych i dębowych. Jego owocniki wzrastają od lipca do października. Wygląd borowika szatańskiego sprawia, że można go pomylić z innymi grzybami, należącymi do tego samego gatunku: borowikiem ceglastoporym, borowikiem ponurym lub borowikiem purpurowym.

Borowika szatańskiego można rozpoznać po:

• Kapeluszu, który u młodych okazów na półkolisty kształt i jasny, lekko szarawy odcień. Wraz z wiekiem grzyba kapelusz nieco zmienia swoją formę i odcień, przybierając oliwkową barwę.
• Trzonie, który u młodych osobników na regularny kształt, wraz z wiekiem przybierając bardziej bulwiastą formę. Ma on charakterystyczny kolor - żółtą nóżkę pokrywa siateczka w intensywnie czerwonym odcieniu.
• Zapachu. Młode osobniki wydzielają delikatną woń, która wraz z wiekiem owocnika zaczyna intensywnie pachnieć padliną.

Zatrucie borowikiem szatańskim może powodować biegunkę, wymioty i bóle brzucha. Oprócz tego mogą pojawić się dolegliwości związane z układem nerwowym: bóle głowy, halucynacje, zaburzenia widzenia. W skrajnych przypadkach toksyny zawarte w trującym borowiku mogą spowodować uszkodzenie wątroby.

Borowik korzeniasty to gatunek niejadalnego grzyba, który najczęściej występuje w lasach bukowych. Jego owocniki wzrastają od lipca do września. Wygląd tego borowika upodabnia go od innego grzyba z tej rodziny - borowika żółtoporego, który również nie nadaje się do spożycia.

Owocnik borowika korzeniastego składa się z:

• Kapelusza o szarym, jasnym lub żółto-brązowym kolorze i półkulistym kształcie. Może mieć średnicę od 5 do 20 centymetrów.
• Nóżki, o żółtej barwie, która brązowieje wraz ze wzrostem owocnika. Niektóre z okazów mogą mieć czerwony pasek, który biegnie przez środek trzonu.

Zapach borowika korzeniastego jest charakterystyczny, lekko kwaśny.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Borowik purpurowy to kolejny z trujących owocników, które występują w polskich lasach. Najczęściej można go spotkać w sąsiedztwie buków i dębów, w okresie od lipca do października. Ten gatunek trującego borowika jest mylony z innym, niejadalnym okazem - borowikiem szatańskim.

Borowika purpurowego można rozpoznać po:

• Kapeluszu - jasnym, z brunatnymi tonami, które wraz z wiekiem grzyba przybierają żółto-brązowy kolor.
• Trzonie, który osiąga do 20 cm długości. U młodych owocników ma on bulwiasty kształtem, który z czasem przybiera formę walca. Nóżka trującego Borowika purpurowego pokryta jest czerwonymi cętkami.

Zatrucie borowikiem purpurowym powoduje objawy podobne do tych, które występują po spożyciu borowika szatańskiego.

Owocniki tego gatunku występują w lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Borowiki ponure najczęściej można spotkać w okolicach jodeł i buków - rosną od czerwca do października. Grzyb ten często jest mylony z trującym borowikiem szatańskim oraz jadalnym borowikiem ceglastoporym. Część grzybiarzy sądzi, że borowik ponury nadaje się do spożycia po obróbce termicznej - zawiera on jednak silnie trujące toksyny, a przez mykologów zaliczany jest do gatunków nienadających się do spożycia.

Charakterystyka Borowika ponurego:

• Kapelusz: ma oliwkową lub żółtopomarańczową barwę. Początkowo ma półkolisty kształt, jednak z wiekiem zmienia on swoją formę na bardziej płaski lub poduchowaty.
• Trzonek: ma niejednolitą barwę, przy nasadzie intensywnie czerwony, purpurowy, a w górnej części jasnożółty do pomarańczowego. Nóżka niejadalnego borowika ponurego pokryta jest rdzawoczerwoną siateczką.

Borowik ponury jest silnie trujący w przypadku spożycia na surowo. Mykolodzy przestrzegają także przed jego zjadaniem po obróbce termicznej. Grzyb ten zawiera szkodliwe toksyny, między innymi inwolutynę, muskarynę, betainę i acetylocholinę. Objawy zatrucia pojawiają się w przeciągu od 30 minut do 3 godzin po spożyciu - w tym przypadku mogą wystąpić wymioty, ból brzucha, wzrost temperatury ciała i osłabienie, a nawet niewydolność nerek.

Każdego roku przed zbiorem nieznanych gatunków przestrzegają Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, Lasy Państwowe i Ministerstwo Zdrowia. Spożycie trujących i niejadalnych gatunków może mieć bowiem tragiczne skutki.