Triduum Paschalne. Katolicy przygotowują się do Wielkanocy
Niedziela palmowa rozpoczęła w Kościele katolickim Wielki Tydzień - ostatni etap duchowych przygotowań do Wielkanocy. Zwieńczeniem jest rozpoczynające się w czwartek Triduum Paschalne. Co czeka katolików w nadchodzących dniach?
Co musisz wiedzieć?
- Triduum Paschalne to trzydniowe wydarzenie liturgiczne, które rozpoczyna się w Wielki Czwartek i trwa do Niedzieli Wielkanocnej.
- Wielki Czwartek inauguruje Triduum Mszą Wieczerzy Pańskiej, nawiązującą do ostatniej wieczerzy Chrystusa z apostołami.
- Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, kiedy nie odprawia się mszy świętych, a wierni uczestniczą w Liturgii Męki Pańskiej.
- W Wielką Sobotę po zmierzchu w Kościele celebrowana jest najważniejsza liturgia w roku nazywana Wigilią Paschalną, która należy już do niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego.
Triduum Paschalne
Wyjątkowy czas Wielkiego Tygodnia rozpoczęła Niedziela Palmowa, jednak najważniejsze dni Triduum Paschalnego, zaczynają się w czwartek.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Rozdział państwo-Kościół? Senyszyn: Trzeba zlikwidować przywileje podatkowe
Nadchodzące dni są najważniejszym okresem w kalendarzu liturgicznym. Wyjaśniamy, co dzieje się w kościołach i jak wyglądają ostatnie dni duchowego przygotowania do świąt Zmartwychwstania Pańskiego.
Przeczytaj także: Historyczne fakty w Ewangelii. Biblista o tajemnicy Zmartwychwstania
Wielki Czwartek
Kościół katolicki kończy trwający 40 dni Wielki Post mszą krzyżma w Wielki Czwartek. W czasie liturgii błogosławione są oleje chorych i katechumenów, a także konsekrowane jest krzyżmo, czyli olej używany w czasie udzielania sakramentów chrztu, bierzmowania i święceń kapłańskich oraz ślubów wieczystych, konsekracji biskupów i poświecenia ołtarza w kościołach. W czasie tej liturgii kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia.
Msza święta Wieczerzy Pańskiej celebrowana jest wieczorem w Wielki Czwartek. Upamiętnia pierwszą Eucharystię sprawowaną przez Chrystusa w Wieczerniku. Charakteryzuje się obrzędem Mandatum, czyli uroczystego obrzędu obmywania nóg dwunastu mężczyznom, który ma przypomnieć o pokorze i miłości bliźniego.
Msza Wieczerzy Pańskiej kończy się przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do kaplicy adoracji.
Przeczytaj także: Wielki Tydzień 2025. Wielka Środa - co oznacza dla katolików w Polsce?
Wielki Piątek
Wielki Piątek jest jedynym dniem w roku liturgicznym, kiedy w Kościele nie sprawuje się eucharystii. W świątyniach celebrowana jest jedynie liturgia Męki Pańskiej. Odczytuje się opis Męki Pańskiej według Ewangelii św. Jana. Odbywa się też adoracja krzyża, któremu oddaje się cześć poprzez klęknięcie - jak Chrystusowi Eucharystycznemu.
Liturgia rozpoczyna się od wejścia asysty w całkowitej ciszy, tego dnia milczą dzwony, a kościelne dzwoneczki zastąpione są przez kołatki. Ołtarz jest obnażony: bez obrusa, krzyża i świeczników. Celebrans pada na twarz, a wszyscy obecni w kościele klękają.
Liturgię Wielkiego Piątku wyróżnia uroczysta modlitwa powszechna, śpiewana na przemian diakona i celebransa. Wezwań jest dziesięć: za Kościół święty, za papieża, za wszystkie stany Kościoła, za katechumenów, o jedność chrześcijan, za Żydów, za niewierzących w Chrystusa, za niewierzących w Boga, za rządzących państwami oraz za strapionych i cierpiących.
Jednym z najważniejszych elementów Liturgii Męki Pańskiej jest adoracja Krzyża.
Przeczytaj także: Jak Polacy spędzą Wielkanoc? Więcej osób będzie pracować
Wielka Sobota
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych zwyczajów Wielkiej Soboty w Polsce jest święcenie pokarmów, którego tradycja sięga VII wieku. W wielkanocnym koszyczku znajdują się zazwyczaj: jajka, chleb, wędliny, sól, chrzan i baranek.
W Wielką Sobotę po zmierzchu w Kościele celebrowana jest najważniejsza liturgia w roku nazywana Wigilią Paschalną, która należy już do niedzieli Zmartwychwstania. Liturgia rozpoczyna się przed kościołem, gdzie kapłan święci nowy ogień. Po poświęceniu ognia, przyozdabia się paschał znakiem krzyża, alfą i omegą (pierwszą i ostatnią literą alfabetu greckiego) oraz cyframi bieżącego roku, a także pięcioma symbolicznymi gwoździami. Do ciemnego kościoła wnoszony jest zapalony paschał. Od niego wierni zapalają swoje świece.
Potem następuje rozbudowana Liturgia Słowa, podczas której czytane są fragmenty Pisma Świętego ukazujące historię zbawienia - od stworzenia świata, przez wyjście Izraelitów z Egiptu, aż po zapowiedzi mesjańskie.
Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu, podczas śpiewu "Chwała na wysokości Bogu", ponownie rozbrzmiewają dzwony, które milczały od Wielkiego Czwartku, a światła w kościele zostają zapalone, co symbolizuje triumf Chrystusa nad śmiercią.
Centralnym punktem Wigilii Paschalnej jest Liturgia Chrzcielna. Kapłan błogosławi wodę chrzcielną, zanurzając w niej paschał, wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne.
Procesja rezurekcyjna, odprawiana w wielu parafiach w nocy lub wczesnym rankiem w Niedzielę Wielkanocną, symbolizuje Zmartwychwstanie Chrystusa i rozpoczyna radosny okres Wielkanocy.
Źródło: PAP, gov.pl, WP Wiadomości