nkwd(strona 2/6)

• 12 lipca 1945 r. zaczęła się obława augustowska
• Celem akcji było rozbicie AK na obszarze Puszczy Augustowskiej i okolic
• Podczas akcji ujęto co najmniej 600 akowców
• Polscy partyzanci zostali zamordowani, ale do dziś nie odnaleziono ich grobów

• Pod koniec II wojny światowej Polaków wcielano do tzw. "istriebitielnych batalionów" NKWD
• Często do jednostek rekrutowano siłą, nie pozostawiając miejsca na wybór
• Celem istriebitielnych batalionów była walka z UPA pod sowieckim kierownictwem
• Historycy spierają się, jak oceniać tę formację: jako ''kresowe orlęta'' czy raczej z ''enkawudzistów'?'

• Gen. Nikołaj Skoblin był agentem NKWD, który infiltrował rosyjskich "białych" emigrantów w Paryżu
• Oficer podjął współpracę z NKWD, ponieważ potrzebował pieniędzy na wystawny tryb życia
• W wyniku jego działań, Sowieci pojmali dwóch liderów emigracyjnego Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego
• Po tym, jak Skoblin został zdemaskowany, ślad po nim zaginął

• 21 sierpnia 1944 r. 600 żołnierzy Armii Czerwonej zaatakowało 70-osobowy oddział AK
• Miesiąc wcześniej Sowieci i Polacy z AK wspólnie zdobyli Wilno
• Mimo niemal dziewięciokrotnej przewagi czerwonoarmistów, żołnierze AK nie wycofali się
• Obroną wsi Surkonty dowodził mjr Maciej Kalankiewicz "Kotwicz", który miesiąc wcześniej stracił rękę w walce z Niemcami
• Gdy Armia Czerwona atakowała AK w Surkontach, powstańcy warszawscy czekali na pomoc Sowietów

Operacja była zaplanowana w najdrobniejszych szczegółach. Oficer Armii Czerwonej, który przeszedł na stronę Niemców miał zabić Józefa Stalina i zmienić przebieg wojny. Zamachowiec, kierownictwo wywiadu ani nawet Hitler nie wiedzieli o jednym fakcie, przez który cała akcja od początku była skazana na niepowodzenie.

Ludzkie szczątki odnaleziono w trakcie prac archeologicznych prowadzonych przez IPN na terenie byłego aresztu NKWD i UB w Płocku (Mazowieckie). W latach 1945-49 więzieni byli tam m.in. żołnierze antykomunistycznego podziemia niepodległościowego.

Trwają prace na cmentarzu Bródnowskim

Nie o to chodziło kto, co zrobił, ale kogo trzeba wykończyć - mówi w rozmowie z WP mjr Waldemar Nowakowski, ps. Gacek, były żołnierz AK, powstaniec warszawski. Stalinowscy oprawcy bili bez opamiętania. - Te tortury urągały człowieczeństwu - mówi w rozmowie z WP Witalis Skorupka ps. Orzeł, były żołnierz Kedywu.

Przesłuchania ciągnęły się dniami i nocami, bez snu. - Potrafili trzymać człowieka na górze cztery, pięć dób - wspomina w rozmowie z WP mjr Waldemar Nowakowski, ps. Gacek, były żołnierz AK, powstaniec warszawski. Stalinowscy oprawcy polewali więźniów lodowatą wodą, sadzali odbytem na nodze od krzesła. - Koledzy, którzy przeżyli Oświęcim, a potem przechodzili komunistyczne tortury, mówili, że niemieckie były łagodniejsze. To było jak makabryczny sen - mówi rozmowie z WP Witalis Skorupka ps. Orzeł, były żołnierz Kedywu.

Generał Francisco Franco był jedynym przywódcą, który pokonał Stalina. Odmówił Hitlerowi i nie przystąpił do II wojny światowej po stronie Niemiec. Uratował swój kraj przed rewolucją komunistyczną, ale ofiary egzekucji przeprowadzonych pod jego rządami liczy się w dziesiątkach tysięcy.

17-letni harcerz Kazimierz Chmielewski "Gryf" chciał za wszelką cenę odbić z więzienia przyjaciela schwytanego przez NKWD i UB. Tak zrobiły dwa lata wcześniej Szare Szeregi w Akcji pod Arsenałem. Wymyślił plan, który zakładał przejęcie kontroli nad więzieniem w Łowiczu bez jednego wystrzału. Udało się. 8 marca 1945 r. dziewięcioosobowy oddział uwolnił 70-80 przetrzymywanych przez NKWD, głównie żołnierzy AK. Zajęło im to 40 minut - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

Mimo zaprzeczeń scenarzystów, on sam uważał, że historia bohatera serialu "Stawka większa niż życie" przypomina to, co przeżył w czasie wojny. Jeśli jednak przyjrzeć się bliżej jego biografii, widać, że niewiele ich łączy. W odróżnieniu od swojego filmowego odpowiednika, Artur Jastrzębski uczestniczył w represjach wobec członków niepodległościowego podziemia, jego powojenne losy także trudno uznać za chwalebne.

Pion śledczy IPN zlokalizował miejsca leżące na drodze Giby-Rygol, gdzie mogą być pogrzebane ofiary obławy augustowskiej - pisze "Nasz Dziennik".