Spełnione marzenie Jana Pawła II: tajne archiwa Piusa XI zostaną otwarte

Na kilka dni przed otwarciem tej części tajnego watykańskiego archiwum jego prefekt ojciec Sergio Pagano powiedział włoskiemu dziennikowi "La Repubblica", że dzięki tysiącom dokumentów będzie można znacznie wzbogacić wiedzę na temat jednego z najciekawszych pontyfikatów w dziejach Kościoła. Przypadł on bowiem na dramatyczne i kluczowe dla historii chwile narodzin faszyzmu i nazizmu oraz wydarzenia poprzedzające wybuch drugiej wojny światowej.

Jak podkreślił ojciec Pagano, wyjaśnionych zostanie wiele delikatnych kwestii, takich jak stosunek papieża do komunizmu i faszyzmu oraz rasizmu i Żydów. Można będzie - dodał - dogłębnie poznać politykę Stolicy Apostolskiej w tych ciężkich latach, a zwłaszcza zrozumieć oraz wyjaśnić niektóre niuanse i pozbyć się uprzedzeń.

Prefekt archiwum poinformował, że opracowanie dokumentów z 17 lat pontyfikatu Piusa XI trwało 21 lat.

Kardynał Achille Ratti został wybrany na konklawe w lutym 1922 roku, wcześniej był między innymi nuncjuszem apostolskim w Polsce. Jako papież Pius XI za swój cel obrał działanie na rzecz pokoju między narodami.

W marcu 1937 roku ogłosił dwie niezwykle ważne ze względu na kontekst historyczny encykliki: "Divini redemptoris" o ateistycznym komunizmie oraz "Mit brennender Sorge" ("Z wielką troską") przeciwko narodowemu socjalizmowi. W obu dokumentach potępił totalitaryzmy tamtej epoki.

Gdy w Rzeszy Niemieckiej rozpoczęły się prześladowania Kościoła, Pius XI napisał wiele listów do Hitlera, próbując nakłonić go do przestrzegania konkordatu. Kiedy przywódca Trzeciej Rzeszy przyjechał do Rzymu, papież odmówił spotkania z nim.

Pius XI zmarł w lutym 1939 roku, na siedem miesięcy przed wybuchem drugiej wojny światowej.

Także za jego pontyfikatu, 2 sierpnia 1925 roku, został podpisany konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

Sylwia Wysocka