Rządowe zmiany w administracji centralnej

Rząd zaaprobował projekt ustawy o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych. Jest to zgodne z zapowiedziami programowymi koalicjantów i ma to m.in. zmniejszyć koszty administracji - poinformowało w czwartek Wirtualną Polskę Centrum Informacyjne Rządu.

Zgodnie z zapowiedziami programowymi koalicjantów, rząd przyjął projekt zmian w centralnych organach administracji rządowej i podległych jej jednostkach. Istota tych zmian sprowadza się do likwidacji lub konsolidacji niektórych z nich oraz poddania ich zasadom, które wymuszą: efektywność działania i regulacje naprawcze oraz mniejsze koszty administracji. Rząd zaproponował objęcie zmianami organów lub jednostek, które źle realizują swoje zadania lub przeznaczają na własne funkcjonowanie istotną część środków budżetowych albo pochodzących ze świadczeń społecznych (np. pracodawców i pracowników).

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw.

Przyjęty przez rząd projekt jest wynikiem przeglądu obowiązujących regulacji prawnych oraz analiz przygotowanych przez instytucje i ekspertów. Jest on fragmentem rozwiązań, których celem ma być mniej ministrów i ministerstw, urzędów centralnych i agencji rządowych. Przez zlikwidowanie stanowisk doradców politycznych w urzędach centralnych oraz ich ograniczeniu w Kancelarii Prezesa RM i ministerstwach zmniejszy się liczba polityków w administracji rządowej.

Premier zostanie uwolniony od administrowania i skoncentruje się na tworzeniu polityki rządu i kierowaniu jego działalnością. Centrum rządu będzie miejscem tworzenia wspólnej polityki i kontroli jej wykonania. Jednocześnie będzie obsługiwać prace premiera i Rady Ministrów.

Projekt zakłada oddzielenie funkcji decyzyjnych rządu od przygotowywania analiz, prognoz i programów. Z tego względu prezes Rządowego Centrum Studiów Strategicznych nie będzie członkiem Rady Ministrów. Zostaną wyeliminowane przypadki pokrywania się obowiązków pełnomocników rządu z zadaniami ministrów. Przewidziane korekty działów administracji rządowej mają na celu dostosowanie ich do nowych zadań związanych z rewolucją informatyczną.

Założeniem projektu jest ograniczenie liczby organów i jednostek podległych premierowi. Premier będzie sprawował nadzór bezpośredni jedynie w stosunku do rządowego centrum (Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Rządowe Centrum Legislacji) oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Głównego Urzędu Statystycznego i służb specjalnych.

Założono zniesienie 11 centralnych organów administracji rządowej:
- Generalnego Konserwatora Zabytków;
- Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych;
- Komitetu Kinematografii;
- Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń;
- Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu;
- Prezesa Krajowego Urzędu Pracy;
- Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast;
- Głównego Inspektora Inspekcji Nasiennej;
- Głównego Inspektora Ochrony Roślin;
- Prezesa ds. Repatriacji i Cudzoziemców;
- Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi.

Ponadto na podstawie odrębnych przepisów zostanie zlikwidowanych 8 dalszych organów i jednostek organizacyjnych:
- Szefa Urzędu Ochrony Państwa;
- Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji;
- Polskiego Komitetu Normalizacyjnego;
- Centralnego Inspektoratu Standaryzacji;
- Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych;
- Generalnego Inspektora Celnego;
- Prezesa Głównego Urzędu Ceł;
- Państwową Agencję Atomistyki.

Zlikwidowane zostaną także 4 Agencje:

- Budowy i Eksploatacji Autostrad;
- Techniki i Technologii;
- Rezerw Artykułów Sanitarnych;
- Prywatyzacji.

Dwie spółki akcyjne Skarbu Państwa zostaną połączone:
- Państwowa Agencja Inwestycji Zagranicznych SA;
- Polska Agencja Informacyjna SA.

Zadania i kompetencje niektórych znoszonych urzędów i agencji przejmą niektórzy właściwi ministrowie (np. minister finansów przejmie obowiązki i kompetencje Prezesa Głównego Urzędu Ceł; minister kultury przejmie zadania i kompetencje Generalnego Konserwatora Zabytków i jego urzędu oraz Komitetu Kinematografii i jego przewodniczącego, zadania Agencji Prywatyzacji i jej prezesa przejmie minister Skarbu Państwa).

Obowiązki i kompetencje urzędów i agencji, które nie zostały przekazane wprost ministerstwom, będą przejęte przez nowo tworzone urzędy centralne.
- Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przejmie zadania Głównej Dyrekcji Dróg Publicznych oraz Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad i będzie podlegać ministrowi transportu.
- Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych będzie wykonywać zadania Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń oraz Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi i będzie podlegać ministrowi finansów.
- Główny Inspektorat Inspekcji Nasiennej i Ochrony Roślin przejmie obowiązki Głównych Inspektoratów: Inspekcji Nasiennej oraz Ochrony Roślin.

Ustawa wejdzie w życie 31 marca 2002 r. z kilkoma wyjątkami. Wprowadzenie projektowanych zmian będzie wymagać nowelizacji wielu ustaw, a w projektowanej ustawie zamieszczono przepisy przejściowe, które uregulują sprawę zastąpienia likwidowanych urzędów przez właściwych ministrów lub nowo utworzone organy centralne, postępowanie w sprawach wszczętych i nie zakończonych i in.

Skutki finansowe projektowanych regulacji są trudne do oszacowania, ale na pewno zmniejszenie liczby i uproszczenie administracji centralnej przyniesie redukcję wydatków już w pierwszym roku funkcjonowania nowych struktur. (miz)