RPO o budowie muru na granicy: Ustawa częściowo niekonstytucyjna

W ubiegłym tygodniu Sejm przyjął ustawę o budowie zabezpieczenia granicy państwowej. Do zamówień związanych z budową konstrukcji nie będzie stosowane Prawo zamówień publicznych. Kontrolę nad zamówieniami sprawować będzie natomiast Centralne Biuro Antykorupcyjne. Zastrzeżenia, co do pomysłu, ma przede wszystkim opozycja.

Projekt negatywnie ocenia też Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek, który wysłał w tej sprawie pismo do marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego. Wskazano w nim, że "cel ustawy, którym jest zapewnienie ochrony granicy państwowej, co do zasady nie budzi wątpliwości, natomiast wątpliwości budzą środki jego realizacji".

RPO zwrócił uwagę m.in. na przepis ustawy, zgodnie z którym wojewoda może zakazać przebywania na obszarze do 200 m od granicy. "Jedynym kryterium zakazu mają być ogólne 'potrzeby związane z inwestycją', które nie muszą nawet mieć znaczenia z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa" - czytamy w komunikacie opublikowanym na stronie RPO.

Zobacz też: Strajk Kobiet znów na ulicach Polski. "Bezpieczna aborcja w Polsce istnieje"

Prof. Wiącek podkreślił, że wojewoda swoją decyzją "może wyłączyć na tym obszarze powszechne korzystanie z wolności poruszania się po terytorium RP oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu (art. 52 ust. 1 Konstytucji)".

"Korzystanie z konstytucyjnej wolności poruszania się oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu zostaje zatem wyłączone z uwagi na potrzebę realizacji czynności objętych Prawem budowlanym. Do kierownika budowy należy bowiem podejmowanie działań uniemożliwiających wstęp osób nieupoważnionych" - uważa RPO.

Rzecznik ma także wątpliwości co do art. 8 ust. 1 ustawy, która jego zdaniem pozwala na to, "aby wojewoda wkroczył w istotę konstytucyjnych wolności wynikających z art. 52 ust. 1 Konstytucji". Zaznaczono, że ustawa nie limituje okresu trwania takiego zakazu. Według RPO oznacza to więc, że może być on bezterminowy.

W komunikacie podano, że zakaz wydany przez wojewodę spowoduje niemożność realizowania konstytucyjnych wolności do pozyskiwania informacji oraz organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. "Wolności te zostaną unicestwione przez bliżej niesprecyzowane 'potrzeby związane z inwestycją'" - czytamy na stronie RPO.