Rolnicy chcą zastąpić rządowe służby. Ekspert łapie się za głowę. "Kto rządzi na granicy?"

- Piszę właśnie pismo do premiera. Nie możemy przejść do porządku nad bałaganem i nieprawidłowościami na granicy. Nawet celnicy napisali do nas, że granica jest nieszczelna. Pomożemy służbom - mówi WP Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Organizacja rolników (KRIR) będzie wysyłać autokary z rolnikami, którzy będą pełnić dyżury na towarowych przejściach granicznych z Ukrainą. Akcja jest planowana jako "długotrwała" i każda z regionalnych izb wydeleguje zespół ochotników do pełnienia dyżurów. Sam Szmulewicz przyznaje, że rolnicy nie mają uprawnień do kontrolowania pociągów, samochodów, sprawdzania dokumentów. Mimo to jadą "patrzeć na ręce i w razie czego ujawniać".

Rolnicy uzasadniają konieczność przeprowadzenia akcji skandalami powtarzającymi się na granicy. 12 lutego temu grupa protestujących rolników odkryła w Dorohusku wagon spleśniałej kukurydzy, a krótko potem cały pociąg z rzepakiem. Na drogowych przejściach ukraińscy kierowcy przewozili komercyjne ładunki pod pozorem pomocy humanitarnej. Rolnicy alarmowali, że to przemyt.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Prosimy was o pomoc w kręgach władzy w Warszawie, że system i obowiązujące procedury narzucone nam przez decydentów z Warszawy działają bardzo źle i nie zapewniają szczelności granicy. W naszej ocenie granica jest rozszczelniona, a cło zmarginalizowane w Krajowej Administracji Skarbowej. Od wielu lat narzucono nam nieskuteczne procedury, które uniemożliwiają rzetelną ochronę granicy" - ogłosił Związek Zawodowy Celnicy PL.

- Tu jest taki przekręt robiony na skalę europejską, że Pablo Escobar (słynny kolumbijski przemytnik narkotyków - red.) przewraca się w grobie, że można takie pieniądze zarabiać i to całkiem legalnie - komentował w WP rolnik Hubert Ojdana.

Rolnicy poczynają sobie śmielej. 20 lutego zaostrzyli akcję protestacyjną i całkowicie zaprzestali przepuszczania ciężarówek czekających na odprawę przez lubelskie i podkarpackie przejścia graniczne. W Medyce protestujący wysypali zboże z wagonów kolejowych. W miejscowości Durdy rozstawili barykadę na torach przy terminalu szerokotorowym.

Ekspert ds. bezpieczeństwa prof. Daniel Boćkowski z Uniwersytetu w Białymstoku uważa, że służby państwowe jak policja, Straż Graniczna i celnicy są zbyt wycofane, a sytuacja na granicy zmierza w stronę chaosu. - Ja tylko się domyślam, że rząd nie chce eskalować konfliktu z rolnikami. Natomiast nie wiem, co chcą osiągnąć w kolejnym kroku, jakie będzie rozwiązanie problemów. To jest już duży błąd. Służby państwowe muszą się pokazać na granicy, inaczej nie wiadomo, kto nią rządzi - komentuje prof. Daniel Boćkowski.

Ostrzega, że ten protest rolników to idealne pole do działania dla służb rosyjskich, grających na skłócenie Polski i Ukrainy. - Na protestach pojawiły się osoby ze środowisk jawnie sprzyjających Rosji. Te przedziwne osoby, zaczynają podpowiadać rolnikom, co ma być blokowane, nagłaśniają w przestrzeni informacyjnej najbardziej radykalne hasła - mówi Boćkowski.

Wśród ekspertów publikujących opinie na portalu X nie brakuje głosów, że granica Polski i Ukrainy jest przestrzenią o strategicznym znaczeniu. Nie można oddać kontroli nad nią nieokreślonej grupie protestujących.

- Granica, terminale, przejścia nie mogą być swobodnie dostępne dla przypadkowych osób. Rosyjskie służby mogą to wykorzystać na przykład do monitorowania, jaka jest skala pomocy i ruchu granicznego. Wiedzą o tym, co jest przewożone do Ukrainy i którędy powinna być zastrzeżona dla wąskiego kręgu osób - podsumowuje prof. Boćkowski.

Przypomnijmy, we wtorek, podczas protestu przy zjeździe z autostrady A1 w Gorzyczkach, doszło jednak do skandalu. Na jednym z ciągników umieszczono flagę ZSRR i postulat skierowany do Putina, aby "zrobić porządek" z Ukrainą, Brukselą oraz z polskim rządem.

Tymczasem do sprawy wydarzeń na granicy odnosi się tylko minister rolnictwa Czesław Siekierski. Jak poinformował, trwają prace grupy roboczej do spraw mechanizmu licencjonowania produktów rolnych z Ukrainy. "Są na końcowym etapie i nowe zasady powinny powstać do końca marca" - przekazał Siekierski w swoich mediach społecznościowych.

W stosunku do postulatów rolników oświadczył, że chce "ograniczyć Zielony Ład do minimum", a uwagi zgłoszone przez rolników przedstawi 26 lutego podczas posiedzenia unijnej rady ministrów ds. rolnictwa. "W obliczu trwających i planowanych protestów oraz blokad, zwracamy się do wszystkich protestujących rolników o jak najmniejszą ich uciążliwość dla społeczeństwa" - napisał w liście skierowanym do protestujących.

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski