Projekt świadczeń dla wcielonych do "Służby Polsce" do dalszych prac
Przyznanie świadczenia w wysokości ok. 75
zł miesięcznie i ryczałtu energetycznego osobom wcielanym na
przełomie lat 40. i 50. do brygad
organizacji "Służba Polsce" przewiduje poselski projekt ustawy,
nad którym debatowała sejmowa komisja polityki
społecznej.
Poselski projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym i innych uprawnieniach przysługujących osobom, które przymusowo wcielono do Powszechnej Organizacji "Służba Polsce", został złożony przez LPR. Za skierowaniem go do dalszych prac opowiedziało się 18 posłów, trzech wstrzymało się od głosu.
Zdaniem wnioskodawców celem ustawy ma być "naprawienie krzywd moralnych doznanych przez młodzież pracującą przymusowo w Powszechnej Organizacji 'Służba w Polsce'".
Skutki finansowe ustawy są trudne do oszacowania. Zdaniem Haliny Murias (LPR) ustawa dotyczyłaby 75 tys. osób z 800 tys. wcielonych do brygad SP. Jej zdaniem obecnie żyje ok. 150 tys. osób, ale część z nich może mieć problemy z udokumentowaniem, że były wcielane do tych brygad.
W projekcie przewiduje się przyznanie im dodatku w wysokości 75 zł 74 gr miesięcznie i ryczałtu energetycznego. Część z tych osób, jeżeli orzeczono u nich inwalidztwo lub całkowitą niezdolność do pracy, miałaby też otrzymać jednorazowe odszkodowanie.
Szacunkowe koszty dodatku i ryczałtu - jak wynikało z wyliczeń, przedstawionych na posiedzeniu Komisji - wynosiłyby 158,4 mln zł rocznie, a jednorazowych odszkodowań - 832,1 mln zł. Wnioskodawcy projektu utrzymują, że w ciągu trzech pierwszych lat koszty wynosiłyby nie więcej niż 10% tych kwot rocznie.
Wiceminister pracy i polityki społecznej Joanna Kluzik-Rostkowska zaznaczyła, że w tegorocznym budżecie nie ma pieniędzy na ten cel. Dodała, że w projekcie nie rozróżnia się w sposób wystarczający osób, które w skład brygad "Służby Polsce" weszły z własnej woli, od tych, które zostały tam wcielone. Rada Ministrów - jak powiedziała wiceminister - ma zająć się tym projektem w przyszłym tygodniu.
Paramilitarna Powszechna Organizacja "Służba Polsce" dla młodzieży w wieku 16-21 lat utworzona została w styczniu 1948 r. Kontrolowana przez PZPR prowadziła obowiązkowe przysposobienie zawodowe i wojskowe oraz indoktrynację polityczną.
Brygady SP pracowały m.in. przy odbudowie Warszawy, budowie ośrodków przemysłowych (m.in. Nowa Huta), osuszaniu Żuław. Do specjalnych brygad, pracujących w kopalniach i kamieniołomach wcielano młodzież z grup społecznych uznawanych przez władze za wrogie politycznie (zamożni rolnicy, przemysłowcy, urzędnicy państwowi). SP została zlikwidowana w 1955 r.