Polski "Chomik" poleci po próbki na księżyc Marsa

Chomik to penatrator geologiczny skonstruowany przez uczonych z Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Jak poinformowało Centrum, jego start z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie planowany jest na wtorek o godz. 21.16.

- Rosjanie też mają urządzenia do pobierania gruntów, ale mogą pobierać jedynie materiały z miękkiego gruntu. My wykonaliśmy urządzenie do pobierania twardych materiałów, nawet ze skał - powiedział kierownik projektu "Chomik" dr Jerzy Grygorczuk.

Właśnie pobranie próbki gruntu z marsjańskiego księżyca będzie głównym zadaniem "Chomika". - Te próbki kosztują tyle, ile przygotowanie całej misji. Słyszałem od Rosjan, że odrobinę - szczyptę tego gruntu chcieli mieć również naukowcy francuscy - opowiedział kierownik projektu.

Jak zapewnił, zgodnie z podpisaną umową polscy naukowcy będą zaproszeni do badania przywiezionej z kosmosu próbki. - Taka materia, która wraca z kosmosu musi podlegać rygorystycznym procedurom, bo nie wiadomo np. jakie bakterie mogą tam być. Dlatego będzie badana w Instytucie im. Wiernackiego w Moskwie. Tam są odpowiednie narzędzia do badania i przechowywania takich próbek - wyjaśnił dr Grygorczuk.

Chomik choć jest urządzeniem bardzo złożonym, waży zaledwie 1,4 kg. Zawiera trzy główne podzespoły: penetrator, elektronikę sterującą i mechanizm blokująco-zwalniający. Blokada zabezpiecza instrument przed wibracjami i przeciążeniami podczas startu i lądowania na Fobosie.

Polskiemu urządzeniu w zebraniu księżycowej próbki pomoże rosyjski manipulator, z którym będzie on połączony. - "Chomik" będzie umocowany jako końcówka manipulatora, który przetransportuje nasze urządzenie z pokładu lądownika do gruntu. Później, jak już nabierze gruntu, odtransportuje je do głównej kapsuły, gdzie "Chomik" zostanie odłączony - opisał naukowiec.

Dlaczego naukowcom zależy na zbadaniu Fobosa? Dr Grygorczuk tłumaczy, że ścierają się różne koncepcje tego jak powstał ten marsjański księżyc. - Fobos to niezwykle ciekawy obiekt. Być może przypomina bryły z obrzeży Układu Słonecznego, tworzące za orbitą Neptuna pas Kuipera. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest Pluton - wyjaśnia dr Joanna Gurgurewicz.

Jednak - jak przypominają specjaliści z CBK - według konkurencyjnej hipotezy księżyc ten nie został przechwycony przez Marsa, lecz uformował się na jego orbicie. Pomiary przeprowadzone przez instrument "Chomik" oraz analiza pobranej za jego pomocą próbki pomogą rozwikłać tę zagadkę. - Wyjaśnienie tego, jak powstał Fobos przyniesie interesujące informacje na temat tego, jak powstał cały Układ Słoneczny i planetarny - wytłumaczył uczony.

Zgodnie z planem na orbitę wokółmarsjańską Chomik wejdzie dopiero w październiku 2012 roku. Na powierzchni Fobosa wyląduje w lutym 2103 roku. - Pobieranie próbek nie będzie trwało dłużej niż kilka dni, dlatego na przełomie lutego i marca wystartuje z powrotem z powierzchni Fobosa. W sierpniu 2014 r. planowane jest lądowanie kapsuły powrotnej na Ziemi - opisał dr Grygorczuk.