Polska zgłosi kolejne zabytki piśmiennictwa na listę UNESCO
Wnioski o umieszczenie jednego z
najstarszych na świecie zabytków piśmiennictwa słowiańskiego -
Kodeksu Supraskiego oraz XVIII-wiecznego Archiwum Komisji
Edukacji Narodowej na listę UNESCO złoży Polski Komitet Krajowy
"Memory of the World".
14.02.2006 | aktual.: 14.02.2006 13:26
Program "Pamięć Świata" - "Memory of the World" został zainicjowany przez UNESCO (Organizację Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) w 1992 r. Jego celem jest ochrona archiwalnego i bibliotecznego dziedzictwa ludzkości oraz jego promocja.
Zdaniem przewodniczącej Polskiego Komitetu Krajowego "Memory of the World" Darii Nałęcz, oba zabytki piśmiennicze mają szansę znaleźć się na liście UNESCO. Kodeks Supraski m.in. ze względu na to, że jest podstawowym, najbogatszym źródłem służącym badaniu języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, a archiwum KEN to akta pierwszego ministerstwa edukacji w Europie - powiedziała prof. Nałęcz.
Pochodzący z X lub XI wieku Kodeks Supraski zawiera 27 żywotów świętych, 22 nauki ojców kościoła na miesiąc marzec oraz jedną modlitwę. Powstał w Presławiu, ówczesnej stolicy państwa bułgarskiego.
Daria Nałęcz poinformowała, że o wpisanie na listę kodeksu starają się wspólnie Polska, Rosja i Słowenia - część manuskryptu (151 kart) przechowywana jest bowiem w Bibliotece Narodowej w Warszawie, druga część - 118 kart w Bibliotece Uniwersytetu w Lublanie (Słowenia), a najmniejszy fragment - 16 kart w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu.
Drugi z zabytków - Archiwum Komisji Edukacji Narodowej dotyczy reformy oświaty z lat 1773-1787 w Rzeczpospolitej. KEN powołana przez Sejm z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, była pierwszym w Europie ministerstwem oświaty.
Znaczna część archiwum uległa zniszczeniu podczas II wojny. Wśród ocalałych dokumentów są memoriały, projekty, mapy, korespondencja, prace naukowe i podręczniki. Archiwum przechowywane jest m.in. w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.
Jak powiedziała Daria Nałęcz, za wpisaniem zabytku piśmiennictwa na listę UNESCO nie idą konkretne pieniądze, ale jest to promocja zarówno kraju i wyróżnionego w ten sposób dokumentu. Decyzję o tym, czy typowane zabytki piśmiennictwa znajdą się na liście UNESCO zadecyduje w maju lub czerwcu tego roku Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO "Pamięć Świata".
Na światowej liście znajduje się obecnie 120 obiektów pochodzących z 45 krajów, w tym m.in. francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela oraz rękopis Symfonii Nr 9 d-moll, op.125 Ludwiga van Beethovena. Polskę reprezentuje pięć zabytków piśmiennictwa: rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich", spuścizna rękopiśmienna Fryderyka Chopina, archiwum Getta Warszawskiego - tzw. Archiwum Ringelbluma, Akt Konfederacji Warszawskiej z 1573 roku i 21 postulatów gdańskich z sierpnia 1980 r.
