Polska obecność za Odrą. Co dziś znaczy być Polakiem w Niemczech?

Od robotników sezonowych lat 90., przez falę migracji po wejściu Polski do Unii Europejskiej, po dziś – gdy polski język słychać w berlińskim metrze, a polscy uczniowie zdobywają doświadczenie w niemieckich firmach. Polacy w Niemczech to już nie tymczasowi goście, ale ważna część społecznego krajobrazu.

Według danych opublikowanych przez Federalny Urząd Statystyczny, na koniec 2024 roku w Niemczech mieszkało około 723 tys. obywateli Polski, co czyni nas piątą największą społecznością imigrancką za Odrą – po Turkach, Ukraińcach, Syryjczykach i Rumunach. To wynik wieloletnich migracji zarobkowych, rodzinnych oraz rosnącej mobilności zawodowej.

Choć Niemcy odnotowały w ostatnich latach ujemny przyrost naturalny, to wzrost liczby ludności o 121 tys. osób zawdzięczają właśnie migrantom – w tym wielu Polakom. Co ważne, Polacy nie tylko przyjeżdżają, ale i osiedlają się, zakładają rodziny, pracują, uczą się i integrują.

Znakomitym przykładem rosnącej pozycji Polaków w Niemczech są programy wymiany zawodowej, takie jak ten między Krakowem a Frankfurtem nad Menem, funkcjonujący już od prawie 30 lat. Każdego roku polscy uczniowie szkół budowlanych przyjeżdżają do Niemiec, by zdobywać doświadczenie na prawdziwych budowach i poznać tamtejsze standardy pracy.

Niemiecki portal faz.net zatytułował materiał o tym przedsięwzięciu wymownie: "Zostawcie tu Polaków!". To nie tylko pochwała umiejętności młodych praktykantów, ale i uznanie dla ich zaangażowania, pracowitości oraz otwartości.

– To doświadczenie zmienia młodych ludzi na lepsze– mówi Beata Kapłańska, nauczycielka z Krakowa, która od lat koordynuje program.

Uczniowie nie tylko uczą się zawodu, ale też przełamują bariery językowe, poznają historię i wracają z nowym spojrzeniem na świat.

Obecność Polaków w Niemczech nie ogranicza się jednak do edukacyjnych programów. To również setki tysięcy ludzi, którzy codziennie pracują w niemieckiej gospodarce – od branży budowlanej, przez opiekę zdrowotną, aż po sektor usług i technologii. Wśród nich są także tysiące studentów, naukowców i przedsiębiorców.

Coraz więcej osób z polskimi korzeniami posiada też podwójne obywatelstwo lub wychowało się już w niemieckim systemie edukacji. Tworzy się tym samym nowe pokolenie Polonii – obywateli świata, dla których polskość i niemieckość nie muszą się wykluczać, ale mogą współistnieć.

Dla Niemców obecność Polaków staje się coraz bardziej oczywista i pozytywnie postrzegana. Przykładem są lokalne inicjatywy międzypokoleniowe, szkolne wymiany, czy działania organizacji polonijnych, które podtrzymują kulturę i język.

Wspierana przez Deutsch-Polnisches Jugendwerk oraz miasta partnerskie, taka współpraca buduje mosty, które procentują zarówno na poziomie lokalnym, jak i politycznym. Z jednej strony pozwala to młodym ludziom zobaczyć życie po drugiej stronie granicy, z drugiej – pogłębia zrozumienie i wzajemny szacunek.

Choć raporty statystyczne pokazują liczby, to za nimi kryją się tysiące indywidualnych historii – ludzi, którzy wyjechali "za chlebem", znaleźli drugą ojczyznę, zostali ekspertami w swojej dziedzinie, lub po prostu starają się lepiej żyć. Polacy w Niemczech to dziś trwały element społecznego i ekonomicznego krajobrazu, którego rola wciąż rośnie.

Źródła: o2, TVP Info