Pokojowa Nagroda Nobla dla Kofiego Annana i ONZ

Sekretarz generalny ONZ Kofi Annan i cała Organizacja Narodów Zjednoczonych to laureaci tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla. Nagrodę przyznaje norweski Komitet Pokojowej Nagrody Nobla wyłoniony przez parlament tego kraju.

ONZ i jej sekretarz generalny Kofi Annan zostali uhonorowani nagrodą Nobla za działania na rzecz praw człowieka i pokoju na świecie - ogłosił w piątek norweski Komitet Noblowski w Oslo. Zdaniem członków komitetu, Annan tchnął "nowe życie" w Organizację, a także prowadził walkę na rzecz praw człowieka oraz przeciwko AIDS i światowemu terroryzmowi.

W uzasadnieniu wspomniano też o pracy Organizacji i sekretarza generalnego "na rzecz lepiej zorganizowanego i pokojowego świata".

Annan wyraził w piątek radość z powodu uhonorowania Organizacji i jego samego tegoroczną pokojową nagrodą Nobla - poinformował rzecznik Annana. Fred Eckhard powiedział telewizji norweskiej, że obudził sekretarza generalnego i pierwszy przekazał mu tę wiadomość. Bardzo się cieszył, nie tyle z nagrody dla siebie, ile dla organizacji, której przewodzi - dodał rzecznik sekretarza.

Kofi Annan, sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych ma na swoim koncie kilka ważnych misji dyplomatycznych. Między innymi, uczestniczył we wstępnych rozmowach dotyczących planu "ropa za żywność", który miał złagodzić kryzys w Iraku. W byłej Jugosławii nadzorował przemianę NATO-wskich sił UNPROFOR w pokojowe siły międzynarodowe IFOR.

Stanowisko sekretarza generalnego ONZ objął 1 stycznia 1997 roku. Jego 5-letnia kadencja zakończy się 1 grudnia 2001 roku. Kofi Annan został wyróżniony przez Światową Fundację Zdrowie-Rozum-Serce honorowym tytułem "Światowa Osobistość Roku" i statuetką "Honorowy Oscar" w 1998 roku.

Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała po II wojnie światowej 24 X 1945, w dniu wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych będącej statutem tej organizacji. Jest drugą po Lidze Narodów powszechną organizacją międzynarodową. Główne cele działalności ONZ dotyczą utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, obrony praw człowieka, poszanowania zobowiązań międzynarodowych, pomocy krajom rozwijającym się.

Z radością przyznanie Nobla ONZ i Annanowi przyjęli m.in. Tony Blair, Jacques Chirac, Romano Prodi i Szimon Peres.

Jednak nie wszyscy zgadzali się z decyzją Komitetu Noblowskiego. Skrytykowali ją np. ocaleni z krwawych pogromów etnicznych w Ruandzie w 1994 roku.

Uważają oni, że oddziały ONZ nie zapobiegły wymordowaniu na tle etnicznym około 800 tys. osób w czasie, kiedy Annan był szefem operacji pokojowych ONZ.

Nagroda Nobla jest to prestiżowe, międzynarodowe wyróżnienie, ustanowione w roku 1895 przez Alfreda Nobla, wynalazcę dynamitu, a przyznawane corocznie 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora. Nagrody przyznaje się w 6 kategoriach: za najwybitniejsze osiągnięcia z dziedziny fizyki i chemii nagrody przyznaje Szwedzka Królewska Akademia w Sztokholmie, z dziedziny medycyny lub fizjologii wyróżnienia przyznaje Instytut Karoliński w Sztokholmie, o przyznaniu nagrody z dziedziny literatury nagrody przyznaje Szwedzka Akademia Literatury, z ekonomii oraz osobom lub instytucjom, które działały na rzecz pokoju i braterstwa narodów Noble przyznawane są przez komitet składający się z 5 osób, wybierany przez norweski Strorting. W roku 1901 wysokość nagrody wynosiła 150 tys. dolarów, zaś w latach 90-tych wartość przekraczała milion USD.

Za wybitny wkład w propagowanie i utrzymanie pokoju na świecie Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał w 1983 roku Polak Lech Wałęsa. Stanął tym samym w szeregu wybitnych laureatów tej nagrody obok Willego Brandta (1971), Andrieja Sacharowa (1975), Jasira Arafata, Icchaka Rabina (1978) i Matki Teresy (1979).

Pokojową Nagrodę Nobla otrzymały taże m.in.: Międzynarodowy Ruch "Lekarze Przeciwko Wojnie Jądrowej" (ruch międzynarodowy, 1985), Siły Zbrojne ONZ (formacja międzynarodowa, 1988), Kampania na Rzecz Zakazu Min Przeciwpiechotnych (ICBL - stowarzyszenie międzynarodowe, 1997), Organizacja Lekarze Bez Granic (organizacja międzynarodowa, 1999). Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców (instytucja międzynarodowa, 1981). Amnesty International (organizacja międzynarodowa, 1977). Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) (organizacja międzynarodowa, 1969). Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF - instytucja międzynarodowa, 1965). Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża (organizacja międzynarodowa, 1963), Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (organizacja międzynarodowa, 1963). Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców (instytucja międzynarodowa, 1954). (an)

w WP Encyklopedia: ONZ
w PWN Encyklopedia: Laureaci Nagrody Nobla