Omikron ucieka terapiom i wielu szczepionkom. Niektóre są w ogóle nieskuteczne. "Nature" publikuje wyniki badań

Przeciwciała chroniące nas przed SARS-CoV2 - zarówno te powstające po szczepieniach, jak i te tworzone w laboratoriach - blokują wirusa przez oddziaływanie z jego białkiem kolca (spike), którym wirus przyłącza się do receptorów na komórkach. Wiadomo już, że Omikron ma 30 mutacji właśnie w tym białku. To może mieć kolosalne znaczenie dla naszej odporności.

Wniosek 1: Dawka przypominająca zmniejsza ryzyko zakażenia

Zespół Davida Ho z nowojorskiego uniwersytetu Columbia przetestował skuteczność szczepionek film Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson i AstraZeneca w próbkach pobranych od 54 w pełni zaszczepionych osób. Z obserwacji naukowców wynikało, że są one "znacząco mniej efektywne" przeciw Omikronowi. Dotyczyło to także uczestników badania, którzy wcześniej przeszli zakażenie koronawirusem.

Mniejszy spadek skuteczności zauważono u osób, które zaszczepiły się preparatami Pfizera i Moderny, w tym trzecią dawką przypominającą.

Badacze przetestowali też 19 przeciwciał monoklonalnych (opracowanych w celach terapeutycznych). Wśród nich były: imdevimab, casirivimab, tixagevimab, cilgavimab, bamlanivimab, etesevimab, amubarvimab, romlusevimab i sotrovimab. Okazało się, że 17 spośród przetestowanych przeciwciał utraciło skuteczność przeciw Omikronowi częściowo lub całkowicie.

Wniosek 2: Zaszczepieni ozdrowieńcy bardziej odporni

Z kolei badacze z francuskiego Instytutu Pasteura sprawdzili skuteczność 9 terapeutycznych przeciwciał monoklonalnych. Przeciwciała bamlanivimab, etesevimab, casirivimab, imdevimab i regdanvimab były niekatywne, cilgavimab i andintrevimab działały 20 razy słabiej w porównaniu do działania na wariant Delta, a sotrovimab - 3 razy słabiej.

Naukowcy wystawili też wirusa na działanie osocza pobranego od osób zaszczepionych, którzy nie przeszli infekcji. Co ważne, nie wykryli przeciwwirusowego działania szczepionek firm Pfizer i AstraZeneca w próbkach pobranych 5 miesięcy po otrzymaniu drugiej dawki.

Natomiast w przypadku osób zaszczepionych trzema dawkami preparatu firmy Pfizer skuteczność w neutralizacji wariantu Omikron była 6-krotnie niższa. Z kolei testy na próbkach pobranych od ozdrowieńców po 6 lub 12 miesiącach od ustąpienia objawów wykazały żadną lub niewielką skuteczność przeciwciał.

Jednak osoby, które chorowały i przyjęły potem jedną dawkę szczepionki Pfizera, były bardziej odporne, niż podwójnie zaszczepione, ale bez historii choroby.

Wniosek 3. Pfizer słabo działa przeciwko Omikronowi

Autorami trzeciego badania opisanego na łamach "Nature" są naukowcy z Africa Health Research Institute w Durbanie. Przebadawszy 19 ochotników, zauważyli oni 22-krotny spadek skuteczności szczepionki firmy Pfizer w porównaniu do działania na pierwotny wariant wirusa u osób, które nie przeszły choroby. Osoby zaszczepione, które przeszły zakażenie, miały odporność na podobnym poziomie, jak osoby tylko po szczepionce wobec pierwotnego wirusa.

Wniosek 4. Trzy szczepionki zupełnie nieskuteczne przeciwko Omikronowi

Czwarte badanie Omikrona przeprowadzili naukowcy ze szwajcarskiej firmy Humabs. Sprawdzili w nim najpierw, jak silnie część białka spike łącząca się z receptorami komórek oddziałuje z tymi receptorami. Okazało się, że przyłącza się ono 2,4 raza silniej, niż w pierwotnych wirusach z Wuhan.

Naukowcy przetestowali też lecznicze przeciwciała monoklonalne. Jedno z ośmiu przeciwciał niemal całkowicie straciło skuteczność. Dwa (stosowane razem) działały 100 razy słabiej, a jeden - trzy razy słabiej. Z 44 przetestowanych przeciwciał działało 6.

Wykryto także, że szczepionki Johnson & Johnson, Sputnik V i Sinopharm miały niewielką lub zerową skuteczność przeciwko Omikronowi. Natomiast preparaty firm Moderna, Pfizer-BioNTech i AstraZeneca działały odpowiednio 33, 44 i 36 razy słabiej.

Wniosek 5. Omikron omija 85 proc. przeciwciał

Autorami ostatniego badania opisanego w "Nature" są specjaliści z Uniwersytetu w Pekinie. Z przetestowanych przez nich 247 ludzkich przeciwciał, Omikron był w stanie uniknąć działania 85 proc. z nich. Naukowcy opisali przy tym wpływ konkretnych mutacji obecnych w części białka spike wiążącej receptory na ludzkich komórkach. Dodatkowo odkryli, że nowy wariant znacząco słabiej reaguje na terapię opartą na dwóch przeciwciałach - etesevimabi bamlanivimab (REGEN-COV), przeciwciałach cilgavimab–tixagevimab oraz oraz na amubarvimabie.

Dwa przeciwciała - sotrovimab i DXP-604 - działały, ale słabiej.

Źródło: PAP