Napięcia między Indiami a Pakistanem. Kaszmir w centrum konfliktu

Najważniejsze informacje o konflikcie Indie-Pakistan

• Atak w Pahalgam: We wtorek, 23 kwietnia 2025 roku, bojownicy zaatakowali turystów w Pahalgam w administrowanym przez Indie Kaszmirze, zabijając 25 obywateli Indii i jednego Nepalczyka. Indie oskarżyły Pakistan o wspieranie ataku, co Islamabad stanowczo odrzucił.

• Działania odwetowe: Indie zareagowały zamknięciem kluczowego przejścia granicznego, ograniczeniem wiz dla Pakistańczyków i zawieszeniem udziału w Traktacie o Wodach Indusu, co Pakistan uznał za potencjalny akt wojny. Pakistan odpowiedział zawieszeniem handlu i wydaleniem indyjskich dyplomatów.

• Ryzyko eskalacji: Analitycy obawiają się, że polityczna presja na premiera Indii Narendrę Modiego może prowadzić do militaryzacji konfliktu, podobnie jak w 2019 roku, gdy Indie przeprowadziły naloty na cele w Pakistanie.

Ofiary ataku w Pahalgam to głównie indyjscy turyści, którzy wybrali się na wakacje w malowniczym regionie Kaszmiru - poninformował CNN, który rozmawiał z rodzinami ofiar oraz najbliższymi. 

Wśród nich był Ramachandran Narayanamenon, 69-letni emeryt, który po dekadach pracy w Katarze wrócił do Indii, by cieszyć się podróżami i czasem z rodziną. Towarzyszył mu żona, córka i dwoje wnucząt. Jego przyjaciel Balachandran Menonparambil opisał go jako "szczęśliwego i niezawodnego człowieka".

Innymi ofiarami byli Sanjay Lele (50 lat), Hemant Joshi (45 lat) i Atul Mone (43 lata), wszyscy z okolic Mumbaju, opisywani jako "kochający ojcowie" i główni żywiciele rodzin. Sanjay, księgowy, zorganizował wyjazd, by poprawić nastrój swojej częściowo sparaliżowanej żony Kavicie, która z trudem się porusza. Wszyscy trzej zostali zastrzeleni z bliskiej odległości, Kavita przeżyła.

Zobacz też: kondycja Kościoła po śmierci papieża. "Mamy demontaż katolicyzmu w Europie"

Kaszmir od 1947 roku, czyli od uzyskania niepodległości przez Indie i Pakistan po podziale Indii Brytyjskich, pozostaje jednym z najbardziej zapalnych punktów na mapie świata. Oba kraje roszczą sobie prawa do całego terytorium Kaszmiru, choć kontrolują tylko jego części - Indie administrują południową i wschodnią częścią, a Pakistan północno-zachodnią. Region, podzielony linią kontroli (Line of Control), stał się areną trzech wojen (1947-1948, 1965, 1971) oraz licznych starć i ataków.

Kaszmir jest nie tylko symbolem narodowej dumy, ale także strategicznym obszarem ze względu na swoje położenie w Himalajach i dostęp do zasobów wodnych, szczególnie rzeki Indus, która jest kluczowa dla rolnictwa i gospodarki obu państw.

Traktat o Wodach Indusu z 1960 roku, regulujący podział wód, był jednym z niewielu przykładów współpracy między zwaśnionymi sąsiadami, dlatego jego obecne zawieszenie przez Indie jest postrzegane jako poważny krok eskalacyjny.

Od lat 80. XX wieku w indyjskim Kaszmirze działają grupy bojowników, które domagają się albo niepodległości, albo przyłączenia regionu do Pakistanu. Indie oskarżają Pakistan o finansowanie i szkolenie tych grup, czemu Pakistan konsekwentnie zaprzecza. Napięcia wzrosły w 2019 roku, gdy Indie zniosły konstytucyjną autonomię Kaszmiru, wprowadzając bezpośrednią kontrolę New Delhi nad regionem, co wywołało protesty miejscowej ludności i dalsze pogorszenie stosunków z Pakistanem.

Atak w Pahalgam, za który odpowiedzialność wzięła grupa Kashmir Resistance, znana również jako The Resistance Front (TRF), był jednym z najkrwawszych w regionie w ostatnich latach.

Co najmniej czterech uzbrojonych napastników otworzyło ogień do dziesiątek turystów spędzających wakacje na łące Baisaran, położonej 5 km od Pahalgam, znanej jako "mała Szwajcaria".

TRF, która powstała w 2019 roku i jest uważana za odłam działającej z Pakistanu grupy Lashkar-e-Taiba (LeT) według South Asia Terrorism Portal, think tanku z Delhi, wyraziła sprzeciw wobec "demograficznych zmian" w Kaszmirze, obwiniając napływ "obcych" osadników. LeT jest uznawana za organizację terrorystyczną przez Stany Zjednoczone i została oskarżona o zabicie 166 osób podczas czterodniowego ataku na Mumbaj w 2008 roku. Indie wskazały, że dwóch z trzech podejrzanych to obywatele Pakistanu, co jeszcze bardziej zaostrzyło retorykę.

Reakcja Indii była szybka i zdecydowana: odcięcie kontaktów dyplomatycznych, ograniczenie handlu i zawieszenie traktatu wodnego. Pakistan, nazywając te działania "nielegalnymi" i "motywowanymi politycznie", odpowiedział podobnymi krokami, w tym zamknięciem przestrzeni powietrznej dla Indii. Oba kraje znajdują się w stanie podwyższonej gotowości, a indyjskie siły bezpieczeństwa prowadzą operacje w Kaszmirze, poszukując sprawców ataku.

Międzynarodowa społeczność, w tym ONZ, wezwała Indie i Pakistan do "maksymalnej powściągliwości". Ekspert Arzan Tarapore z Uniwersytetu Stanforda, wypowiadający się dla CNN, wskazuje, że Modi może być zmuszony do militarnej odpowiedzi pod presją opinii publicznej, co przypomina kryzys w Balakot w 2019 roku, gdy Indie zbombardowały cele w Pakistanie.

- Nie wiemy, jak to będzie wyglądać, i na tym etapie spekulowanie jest nieco bezcelowe, ale kryzys w Balakot w 2019 roku daje pewne wskazówki, na co zwracać uwagę w odpowiedzi Indii - powiedział Tarapore w rozmowie z CNN.

Kluczowe pytanie brzmi, czy Indie ograniczą się do ataków na grupy bojowników, czy zdecydują się na szersze działania przeciwko pakistańskiej armii.

W Kaszmirze napięcie jest wyczuwalne. Mieszkańcy, jak Arshad Najam z administrowanego przez Pakistan Kaszmiru, przygotowują się na najgorsze, czyszcząc bunkry i żyjąc w strachu przed eskalacją. Protesty w Indiach, zwłaszcza w Delhi, podsycają anty-pakistańskie i anty-muzułmańskie nastroje, co może dodatkowo skomplikować sytuację.

Konflikt Indie-Pakistan, z Kaszmirem w centrum, pozostaje jednym z najniebezpieczniejszych sporów geopolitycznych. Bez dialogu i deeskalacji ryzyko otwartego konfliktu, z potencjalnymi konsekwencjami dla regionu i świata, pozostaje realne.

Przeczytaj też:

Wyrok śmierci dla chrześcijanina. Kontrowersje w Pakistanie

Źródło: CNN