Najważniejsze wydarzenia w Czeczenii po rozpadzie ZSRR

Poniżej podajemy chronologię wydarzeń w Czeczenii od upadku Związku Radzieckiego w 1991 roku:

1. 27 października 1991 - Dżochar Dudajew zostaje prezydentem Czeczenii i proklamuje suwerenną Czeczenię.

1. 11 grudnia 1994 - rosyjskie czołgi ruszają na Grozny, by "przywrócić porządek konstytucyjny". Wybuch pierwszej wojny czeczeńskiej (1994-96).

1. 19 stycznia 1995 - Rosjanie przejmują kontrolę nad stolicą Czeczenii, Groznym.

1. 14 czerwca 1995 - grupa bojowników Szamila Basajewa bierze zakładników w Budionnowsku, w graniczącym z Czeczenią rosyjskim Kraju Stawropolskim. Ginie 150 osób. Rosja idzie na ustępstwa. Wchodzi w życie zawieszenie broni, a napastnicy odjeżdżają do Czeczenii.

1. 14-17 grudnia - odbywają się wybory prezydenckie i parlamentarne. Prezydentem Czeczenii w kontrolowanym przez Moskwę głosowaniu zostaje jej faworyt, były przewodniczący parlamentu, Doku Zawgajew.

1. 21 kwietnia 1996 - Dżochar Dudajew ginie trafiony rosyjską rakietą. Jego następcą zostaje Zelimchan Jandarbijew.

1. 6 sierpnia 1996 - wielka ofensywa czeczeńska - zdobycie Groznego, Gudermesu i Argunu. Rosyjska kontrofensywa załamuje się.

1. 31 sierpnia 1996 - w dagestańskim Chasawjurcie podpisane zostaje porozumienie, które daje Czeczenii praktycznie całkowitą niezależność od Moskwy, jednocześnie odkłada na pięć lat kwestię ostatecznego statusu republiki.

1. 27 stycznia 1997 - nowym prezydentem Czeczenii zostaje Asłan Maschadow, dotychczas naczelny dowódca sił zbrojnych i sygnatariusz układu z Chasawjurtu.

1. 7 sierpnia 1999 - oddział Szamila Basajewa wkracza do Dagestanu. Po miesiącu walk Rosjanie zmuszają go do odwrotu.

1. Wrzesień 1999 - w Moskwie, Bujnaksku i Wołgodońsku wylatują w powietrze cztery domy mieszkalne. Ginie blisko 300 osób, a Rosjanie przypisują atak Czeczenom.

1. 1 października 1999 - wojska rosyjskie wkraczają ponownie do Czeczenii, rozpoczyna się druga wojna.

1. luty 2000 - pada Grozny, Rosjanie zajmują inne miasta czeczeńskie, Czeczeni przechodzą do walki partyzanckiej.

1. 8 czerwca 2000 - Kreml wyznacza na szefa promoskiewskiej administracji Achmada Kadyrowa, byłego muftiego, który w październiku 1999 przeszedł na stronę Rosjan.

1. 23 października 2002 - uzbrojone komando czeczeńskie zajmuje teatr na Dubrowce w Moskwie i bierze 800 zakładników. 26 października teatr wyzwalają siły rosyjskie, ale używają przy tym gazu, który zabija ponad 120 zakładników.

1. 27 grudnia 2002 - samobójczy zamach na budynek administracji Kadyrowa, 83 zabitych.

1. 23 marca 2003 - referendum konstytucyjne potępiane przez rebeliantów i obrońców praw człowieka. Według oficjalnych wyników, 96% Czeczenów popiera moskiewski projekt konstytucji.

1. Maj-sierpień 2003 - seria zamachów samobójczych. W największym z nich w Znamienskoje na północy Czeczenii ginie 59 osób. 15 zabitych 5 lipca w czasie koncertu na moskiewskim lotnisku Tuszyno.

1. 5 października 2003 - wybory prezydenckie wygrywa faworyt Kremla Achmad Kadyrow, po tym jak w niejasnych okolicznościach z wyborów odpadło trzech jego najpoważniejszych kontrkandydatów.

1. 13 lutego 2004 - w zamachu bombowym ginie w stolicy Kataru, Dausze, żyjący tam na emigracji były prezydent Czeczenii Zelimchan Jandarbijew. 30 czerwca na karę dożywotniego więzienia za ten zamach zostają skazani w Dausze dwaj rosyjscy agenci.

1. 9 maja 2004 - ginie prezydent Achmad Kadyrow, zabity w zamachu bombowym w Groznym, podczas obchodów Dnia Zwycięstwa. Do zamachu przyznaje się Szamil Basajew. P.o. prezydenta zostaje premier Czeczenii Siergiej Abramow.

1. 22-23 czerwca 2004 - dwustuosobowy oddział czeczeńskich bojowników wkracza do Nazrania - stolicy Inguszetii, która wchodzi w skład federacji Rosyjskiej. Bilans nocnej bitwy to 98 zabitych i 104 rannych. Rebelianci zajęli główne punkty w mieście i urządzili polowanie na przedstawicieli władz rosyjskich.

1. 22 lipca 2004 - komisja wyborcza zarejestrowała sześciu kandydatów na prezydenta Czeczenii, pod różnymi pretekstami odmawiając rejestracji tym, którzy mieli największe szanse. Wybory wygrał faworyt Kremla, były oficer milicji Ału Ałchanow.

1. 1 września 2004 - terroryści, domagający się wycofania wojsk rosyjskich z Czeczenii, biorą zakładników w szkole w Biesłanie w Osetii Północnej. Po niespodziewanym szturmie sił rosyjskich - podobno nieplanowanym - ginie co najmniej 150 osób, a ponad 400 jest rannych.