Kiedy referendum jest wiążące? W ten sposób Polacy podejmą decyzję
Jesienią 2023 roku Polacy wybiorą swoich przedstawicieli w Sejmie i Senacie, ale również wezmą udział w referendum ogólnokrajowym. To forma bezpośredniej demokracji, dzięki której rządzący mogą poznać zdanie obywateli na temat ważnych kwestii. Aby było ono wiążące, musi wziąć w nim udział określona liczba wyborców.
Zgodnie z decyzją Andrzeja Dudy, wybory parlamentarne w Polsce odbędą się 15 października 2023. W tym dniu ma zostać również przeprowadzone ogólnokrajowe referendum, podczas którego Polacy mają odpowiedzieć na cztery pytania. Ich treść zdradzili politycy Prawa i Sprawiedliwości. O tym, czy wynik referendum będzie wiążący, zdecyduje frekwencja.
Ważność referendum. Konstytucja RP wyjaśnia, kiedy głosowanie jest wiążące
Organizację referendum reguluje artykuł 125 Konstytucji RP. Jak wskazuje polskie prawo, "referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Konstytucja określa również, kiedy wynik referendum jest wiążący, a więc może stać się podstawą do wprowadzenia lub powstrzymania się od wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych.
Jak informuje pkt. 3 artykułu 125 Konstytucji, "jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący". Co ważne, frekwencja w przypadku referendum jest liczona na podstawie liczby ważnych kart do głosowania, wyjętych z urn. Oznacza to, że osoby, które oddadzą pustą kartę bądź głos nieważny (np. postawią znak "X" przy dwóch wariantach odpowiedzi), zostaną wliczone do frekwencji osób biorących udział w referendum.
Kiedy referendum ogólnokrajowe jest ważne?
Ważność referendum stwierdza natomiast Sąd Najwyższy. Ta - w przeciwieństwie to stwierdzenia czy jego wynik jest wiążący - nie jest powiązana z frekwencją ani liczbą oddanych głosów ważnych. Ważność referendum oznacza, że zostało ono przeprowadzone zgodnie z prawem. Zasady oraz tryb przeprowadzania referendum określa Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym. Jak wskazują jej przepisy, protest przeciwko ważności referendum może wnieść "osoba, której nazwisko w dniu głosowania było umieszczone w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum" lub przewodniczący komisji obwodowej, podmiot uprawniony, lub upoważniona przez niego osoba.
