Kiedy jest tłusty czwartek? W tym dniu zjedzenie pączka jest obowiązkowe
Tłusty czwartek to okazja, na którą czeka wielu Polaków. W tym dniu tradycyjnie zjadane są słodkości, wśród których królują pączki i faworki. Skąd pochodzi tradycja obfitego obchodzenia ostatniego czwartku karnawału? Tuż po nim następuje okres postu i wyrzeczeń.
Tłusty czwartek, znany również jako zapusty, mięsopust lub Combrowy Czwartek jest świętem ruchomym, które każdego roku jest obchodzone w ostatni czwartek karnawału. W 2023 roku wypada on 16 lutego. W Polsce oraz katolickiej części Niemiec, w tym dniu tradycyjnie spożywa się słodycze oraz tłuste potrawy.
Geneza tłustego czwartku. Skąd wzięła się tradycja jego obchodzenia?
"Święto pączków" swój początek ma w pogańskiej uroczystości, obchodzonej z okazji odejścia zimy i nastania cieplejszych, wiosennych dni. Ówczesne ludy, chcąc pożegnać ciemność i mrozy, biesiadowały wspólnie przy stołach zastawionych tłustym jedzeniem oraz winem. Tradycyjnie spożywano również pączki, które wówczas były przygotowywane z ciasta chlebowego, nadziewanego słoniną. Innym świętem, z którego może czerpać tradycja tłustego czwartku, jest obchodzony w starożytnym Rzymie "Tłusty Dzień". Rzymianie - podobnie, jak Słowianie - celebrowali w ten sposób przełom zimy i wiosny.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Tłusty Czwartek. Tak wygląda przygotowanie legendarnych pączków od Magdy Gessler
Zwyczaj spożywania słodkich pączków pojawił się w Polsce znacznie później. Około XVI wieku gospodynie zaczęły przygotowywać słodkie przekąski - te różniły się jednak od pączków znanych obecnie. W środku niektórych z nich ukrywano bowiem orzech lub migdały, a osoba, która trafiła na takiego "szczęśliwego pączka" miała cieszyć się dostatkiem i powodzeniem. W późniejszych wiekach przyjęto zaś, że osoby, które nie spożyją pączka w tłusty czwartek, czeka nieszczęście.
Tłusty czwartek w Polsce. Comber, parady i faworki
Smażone na tłuszczu pączki początkowo spożywane były wyłącznie na dworach szlacheckich oraz w domach bogatych mieszczan. W dawnych czasach tłuszcz był drogim składnikiem, na który biedniejsi mieszkańcy miast i wsi nie mogli sobie pozwolić.
Z tłustym czwartkiem wiąże się wiele lokalnych tradycji, z których najpopularniejszą jest ta, związana z małopolską. Zgodnie z legendą, w XVII wieku w Krakowie żył burmistrz o nazwisku Comber, który był zły i surowy dla kobiet, handlujących na krakowskim rynku. Według przekazów, mężczyzna zmarł w tłusty czwartek - wydarzenie to spowodowało radość wśród przekupek, które w każdą rocznicę śmierci mężczyzny organizowały huczne zabawy i tańce. Na Śląsku tłusty czwartek świętowano pochodami przebierańców, wśród których znajdowała się osoba w stroju niedźwiedzia. Jak informują przekazy, straszyła ona mieszkańców wsi i miasteczek, którzy byli zobowiązani do poczęstowania uczestników parady słodkościami. Tradycja różni się również w rodzaju spożywanych, słodkich przekąsek. Najpopularniejszą z nich jest oczywiście pączek, jednak w zależności od regionu Polski, towarzyszą mu faworki, purcle, kaszubskie racuchy a w ostatnich latach również naleśniki.
Bądź na bieżąco z wydarzeniami w Polsce i na wojnie w Ukrainie klikając TUTAJ.