Kasa na projekty o. Rydzyka za PiS większa niż rekordowy Fundusz Kościelny. Ministerstwa potwierdzają

Nawet po zmianie władzy dokładne wyliczenie wszystkich transferów z ministerstw i podległych im instytucji na projekty o. Tadeusza Rydzyka w czasie rządów PiS nie jest w pełni możliwe. Jednak za sprawą interpelacji Włodzimierza Czarzastego i Anny Marii Żukowskiej większość resortów podjęła taką próbę.

Wicemarszałek Sejmu i szefowa klubu Lewicy w maju 2024 roku w piśmie do premiera zwrócili się z serią pytań o nakłady na Kościół i związki wyznaniowe. Zapytali też o "kwoty ze środków publicznych, jakie zostały w latach 2015-2023 przekazane na rzecz podmiotów zarządzanych przez o. Tadeusza Rydzyka".

Wirtualna Polska przeanalizowała oficjalne odpowiedzi udzielone przez wiceszefa MSWiA Tomasza Szymańskiego oraz dotarła do załączników przekazanych przez część resortów. Z danych wynika, że resorty oraz część podległych im instytucji oficjalnie potwierdzają przekazanie co najmniej 324 029 509,47 zł na projekty o. Tadeusza Rydzyka w latach 2015-2023.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

To znaczy, że projekty o. Tadeusza Rydzyka przez osiem lat rządów PiS dostały więcej środków niż w tym roku przypadnie nie tylko Kościołowi katolickiemu, ale też ponad 180 innym związkom wyznaniowym w Polsce w ramach rekordowego wysokiego Funduszu Kościelnego.

W 2025 r. zapisany w budżecie państwa Fundusz Kościelny to 275 mln zł, czyli o prawie 20 mln zł więcej niż w ubiegłym roku. Kwoty oficjalnie wykazane przez resorty szczegółowo opisujemy poniżej. Suma nie uwzględnia m.in. transferów z ministerstwa obrony narodowej, które nie odpowiedziało na to pytanie. Nie zawiera również transferów ze spółek Skarbu Państwa. Z wyliczeń WP ujawnionych w październiku 2023 roku wynika, że za rządów PiS na projekty o. Rydzyka, nazywane przez niego "dziełami", państwowe instytucje i spółki wyłożyły ponad 380 mln zł. 

Z oficjalnych danych resortu wynika, że pod rządami PiS na biznesy o. Tadeusza Rydzyka Ministerstwo Kultury przekazało co najmniej 206 531 344 zł. Na tę sumę składają się:

- 161 118 464 zł na budowę siedziby stałej Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II w Toruniu - dotacja celowa na wydatki inwestycyjne;

- 43 403 400 zł na opracowanie założeń i kompleksową realizację wystawy stałej do Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II w Toruniu - dotacja celowa na wydatki inwestycyjne;

- 1 864 363 zł - dotacja podmiotowa dla Muzeum Pamięć i Tożsamość w Toruniu przekazana w 2023 r.;

- 85 500 zł na zadanie "Regał - cykl audycji promujących czytelnictwo", realizowane w Programie "Promocja czytelnictwa", która została zawarta między dyrektorem Instytutu Książki a Fundacją Lux Veritatis;

- 59 617,20 zł na zadanie "Zachowali godność w czasie próby. Literackie świadectwo postaw Polaków wobec Żydów w czasie II wojny światowej" (wydanie publikacji książkowej o charakterze historycznym).

Z danych Ministerstwa Klimatu wynika, że pod rządami PiS resort oraz część podległych mu instytucji przekazały łącznie co najmniej 80 983 116,7 zł na rzecz biznesów związanych z o. Tadeuszem Rydzykiem. Na tym tle szczególną uwagę zwracają środki na toruńską geotermię.

Resort poinformował, że "w latach 2015‐2023 z budżetu środków europejskich były realizowane płatności w ramach PO IiŚ 2014‐2020 dla "Geotermii Toruń sp. z o. o." zarządzanej przez o. Tadeusza Rydzyka w łącznej kwocie 39 765 161,88 zł.

Z załącznika, do którego dotarła WP, wynika, że "Geotermia Toruń sp. z o. o." otrzymała z NFOŚiGW również 11 292 565 zł. Kwota została wyodrębniona w zestawieniu jako "środki krajowe" na budowę ciepłowni geotermalnej. Fundacja "Lux Veritatis" otrzymała również 26 490 000 zł w ramach ugody sądowej. Dotyczyła ona odszkodowania za cofnięcie dofinansowania projektu geotermii toruńskiej.

NFOŚiGW zapłacił również Fundacji "Lux Veritatis" 73 800 zł za produkcję i emisję w TV Trwam relacji z konferencji naukowej "Żywność darem dla życia i zdrowia - w świetle zagrożeń od GMO". Przekazał też 49 815 zł na "realizację świadczeń dotyczących konferencji "Geotermia dla rozwoju polskich miast i społeczności".

Z kolei w 2023 roku Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu otrzymała z Funduszu 16 600 zł na zakup książek "Kochając przyrodę. Działalność naukowa i polityczna prof. Jana Szyszko".

NFOŚiGW dofinansował też inne przedsięwzięcia. Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu - Akademia Nauk Stosowanych otrzymały:

- 108 074 zł na studia podyplomowe "Polityka ochrony środowiska - ekologia i zarządzanie";

- 248 749 zł na studia podyplomowe "Polityka ochrony środowiska - ekologia i zarządzanie" - edycja marzec 2022-marzec 2023;

- 273 790 zł na termomodernizację części budynku akademickiego przeznaczonego na potrzeby kultury i nauki tzw. "Ogrody zimowe".

Resort poinformował również, że Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu przekazał Fundacji "Lux Veritatis" 300 tys. zł na "Zagospodarowanie zielenią terenu dotychczasowych nieużytków w ramach tworzenia w Toruniu Parku Pamięci Narodowej". Obejmowało ono "zakup sadzonek drzew, krzewów i bylin oraz nasion traw wraz z wykonaniem nasadzeń i założeniem trwałych muraw".

Z kolei Lasy Państwowe w latach 2015‐2023 przekazały ok. 1,9 mln zł, w tym na Fundację "Lux Veritatis" - 1 660 451 zł, na BONUM Sp. z o.o. ‐ 15 199 zł, na Prowincję Warszawską Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela (redemptoryści) ‐ 2 tys. zł, na Akademię Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu - Akademia Nauk Stosowanych ‐ 185 759 zł).

Ministerstwo Klimatu zapłaciło Telewizji Trwam w sumie 464 561,78 zł za "przygotowanie i produkcję cyklu dziewięciu audycji telewizyjnych nt. jakości powietrza pt. "Coś wisi w powietrzu", emisję spotów nt. dodatku osłonowego oraz spotów nt. dodatków energetycznych.

Resort sprawiedliwości wykazał, że pod rządami PiS łączna wysokość dotacji, które zostały wypłacone Wyższej Szkole Kultury Medialnej w Toruniu oraz Fundacji "Lux Veritatis" w latach lat 2017‐2023 to 15 569 566,9 zł.

Kwota tak rozkładała się w poszczególnych latach (2017 r. ‐ 786 985,00 zł; 2018 r. ‐ 612 555,65 zł; 2019 r. - 965 085,00 zł; 2020 r. - 2 290 080,00 zł; 2021 r. - 3 386 880,00 zł; 2022 r. - 3 464 160,00 zł; 2023 r. - 4 063 821,28 zł). Po przegranych przez PiS wyborach resort zawarł dodatkową umowę z Fundacją "Lux Veritatis" na 7 178 028, ale po zmianie władzy wypłata tych środków została w całości wstrzymana.

Według zestawienia udostępnionego przez KPRM Kancelaria Premiera przekazała środki Fundacji "Lux Veritatis" na podstawie czterech umów - łącznie na 11 586 000 zł.

Na kwotę składają się: 5 mln zł na Park Pamięci Narodowej, 3 mln zł na realizację zadania publicznego Park Pamięci Narodowej – etap II, 3 mln zł Park Pamięci Narodowej w Toruniu – budowa postumentów ku czci Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej i utworzenie wystawy czasowej oraz 586 tys. zł na konkurs "Media polonijne – polskość poza granicami".

Z przekazanych informacji wynika, że MSZ pod rządami PiS przekazało co najmniej 2 992 057,50 zł na podmioty związane z o. Tadeusza Rydzyka. Co składa się na tę kwotę?

Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, a od września 2021 r. Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu ‐ Akademia Nauk Stosowanych, dostała łącznie 1 785 920 zł na prowadzenie Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu.

Dodatkowo 105 200,00 zł przekazano na realizację projektu "Śmierć za kromkę chleba. Przywracanie pamięci na arenie międzynarodowej o polskiej pomocy Żydom w czasie II wojny światowej" i 156 780,00 zł na realizację projektu "Wdzięczni za niepodległą Polskę".

Fundacja "Lux Veritatis" otrzymała łącznie 938 770 zł, na co składają się następujące dotacje:

- 200 000,00 zł w 2016 r. na realizację projektu "By pamięć o nich trwała";

- 216 020,00 zł w 2017 r. na realizację projektu "Pamięć i Tożsamość ‐ Międzynarodowe Centrum Informacyjne";

- 180 000,00 zł w 2018 r. na projekt "Rotmistrz Pilecki – przywrócenie pamięci";

- 24 000,00 zł w 2019 r. na projekt "Bohaterowie codzienności – pamięć i upowszechnianie";

- 98 500,00 zł w 2020 r. na stworzenie kwartalnika historycznego "Pamięć i Tożsamość";

- 95 250,00 zł w 2022 r. na realizację trzech krótkometrażowych filmów dokumentalnych pod wspólnym tytułem "Trzej generałowie";

- 125 000,00 zł w 2023 r. na realizację cyklu trzech filmów dokumentalnych "Na wiosnę rozmarza ziemia".

W 2018 r. MSZ za 5 387,50 zł kupiło 250 egzemplarzy publikacji "Pamięć i Nadzieja" od Fundacji Lux Veritatis.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych i Narodowej Strategii Onkologicznej realizowało "działania informacyjne, edukacyjne i promocyjne na rzecz profilaktyki przeciwnowotworowej i promowania postaw prozdrowotnych, skierowanych do całego społeczeństwa". Łączny koszt tych programów to 4 189 473,17 zł przekazanych Fundacji Lux Veritatis.

Ministerstwo Rolnictwa poinformowało, że z podmiotami zarządzanymi przez o. Tadeusza Rydzyka zawarło umowy na łączną kwotę co najmniej 366 453,90 zł. Składają się na to umowy:

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu reklamowego promującego znak "Poznaj Dobrą Żywność" w TV Trwam w terminie 17‐24 grudnia 2016 r na 50 024,10 zł.

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu promującego znak "Poznaj Dobrą Żywność" w TV Trwam w terminie 17‐24 grudnia 2017 r. na 54 415,20 zł brutto.

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu informacyjnego (plan dla wsi) w terminie 1‐ 30 września 2018 r. na 70 196,10 zł.

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu nt. oznaczenia PRODUKT POLSKI na 50 061,00 zł.

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu nt. oznaczenia PRODUKT POLSKI w terminie 1‐14 października 2020 r. Koszt: 51 783,00 zł.

- z Fundacją Lux Veritatis dot. emisji spotu informacyjno-edukacyjnego ws. rolnictwa i produkcji ekologicznej w TV Trwam w terminie od 15 listopada do 15 grudnia 2023 r. na 89 974,50 zł.

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało, że przekazana kwota 642 534,47 zł dotyczy lat 2017-2023. Chodzi o:

- umowę z Fundacją Lux Veritatis na emisję spotów w ramach kampanii "e‐Polak potrafi!" na kwotę 78 726,15 zł;

- umowę z Fundacją Lux Veritatis na emisję spotów społecznych dot. Dezinformacji na kwotę 74 538,00 zł;

- umowę z Fundacją Lux Veritatis na emisję spotów dot. "Wprowadzenia nowego sygnału nadawania telewizji naziemnej" na kwotę 293 908,50 zł;

- umowę z Fundacja Lux Veritatis na emisję spotów "Fałszywe SMSy" na kwotę 95 448,92 zł;

- umowę z Fundacją Lux Veritatis na emisję spotów informacyjnych propagujących zasady cyberbezpieczeństwa na kwotę 39 975,00 zł;

- umowę z Fundacją Lux Veritatis na emisję spotów dot. aplikacji mObywatel na kwotę 59 937,90 zł.

Resort funduszy wyjaśnił, że "realizując wymagany przez Komisję Europejską obowiązek informowania ogółu społeczeństwa o możliwościach dofinansowania projektów, promocji efektów polityki spójności Unii Europejskiej w Polsce oraz korzyści, jakie odnosi nasz kraj z faktu członkostwa w Unii Europejskiej", Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zakupiło czas antenowy w telewizji Trwam od Fundacji Lux Veritatis na łączną kwotę 223 963 zł.

Ministerstwo poinformowało, że w ramach "Konkursu dotacji na działania informacyjne dotyczące Funduszy Europejskich" udzielono dotacji spółce Bonum Sp. z o.o. na kwotę 495 000 zł. Projekt obejmował m.in. realizację audycji "Fundusze Europejskie: Jak to działa?" na antenie telewizji Trwam.

Firma Bonum założył o. Jan Król w 2005 roku, który często nazywany jest "prawą ręką" o. Rydzyka jako członek zarządu Fundacji Lux Veritatis i prezes spółki Geotermia Toruń. Spółka zajmuje się m.in. sprzedażą czasu i miejsca na cele reklamowe w Radiu Maryja i TV Trwam oraz produkcją programów telewizyjnych.

Resort rodziny przekazał, że w ramach konkursu "Po pierwsze rodzina" w 2023 roku przekazano Fundacji Lux Veritatis 450 000 zł. Ministerstwo zaznacza jednak, że "podmioty zarządzane przez o. Tadeusza Rydzyka nie zostały precyzyjnie wskazane z nazwy czy numeru identyfikacyjnego, co pozostawia ryzyko pominięcia w odpowiedzi części takich organizacji".

Zaznaczono przy tym, że w KRS "zidentyfikowano jeszcze dwie organizacje pozarządowe związane z o. Tadeuszem Rydzykiem - Fundację Servire Veritati ‐ Instytut Edukacji Narodowej, oraz Fundację "Nasza Przyszłość", i nie przekazano im środków.

Odpowiedzi większości ministerstw – w reakcji na interpelację posłów Lewicy – to pierwsze publiczne potwierdzenie wysokości środków przekazanych na projekty związane z o. Tadeuszem Rydzykiem w takiej skali. Przekazane kwoty w rzeczywistości były jednak większe. Nie wszystkie resorty odpowiedziały szczegółowo na pytania posłów Lewicy.

MON w ogóle nie udzieliło odpowiedzi w tej sprawie. Resort wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza, który kieruje rządowym zespołem ds. Funduszu Kościelnego, nie udzielił dotąd odpowiedzi również na podobne pytania zadane w interpelacji posłów Koalicji Obywatelskiej.

Ogrom nakładów na podmioty związane z o. Tadeuszem Rydzykiem powoduje, że ministerstwa z czasem odkrywają kolejne wydatki. Na początku stycznia Ministerstwo Edukacji w odpowiedzi na inną interpelację - autorstwa posłów KO - wykazało np., że MEN zleciło Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu "przeprowadzenie kwalifikacyjnych studiów podyplomowych przygotowujących czynnych zawodowo nauczycieli do nauczania etyki w sumie dla 100 nauczycieli". W ramach umów w latach 2015-2023 uczelni wypłacono 580 000 zł. Kwota ta nie została wykazana we wcześniejszej odpowiedzi na interpelację posłów Lewicy.

Wcześniej w WP informowaliśmy, że niemal 230 milionów złotych to koszt utrzymania duchownych m.in. w wojsku, straży granicznej, policji, straży pożarnej, służbie ochrony państwa czy skarbówce w latach 2015-2023. To również wniosek z rządowych danych przekazanych na wniosek posłów Lewicy. Duszpasterzy zatrudniały również Ochotnicze Hufce Pracy. W Lasach Państwowych ksiądz zarobił ponad 800 tys. zł w trzy lata.

Patryk Michalski, dziennikarz Wirtualnej Polski