IPN nie odpuszcza stalinowskiemu sędziemu Stefanowi Michnikowi

Pion śledczy IPN chciał postawić Stefanowi Michnikowi - kapitanowi w stanie spoczynku - zarzuty. Czego dotyczące? Tego, że w latach 1951-53, kiedy był asesorem w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Warszawie, jako funkcjonariusz państwa komunistycznego uczestniczył w m.in. mordach sądowych na oficerach Wojska Polskiego. Dziś jest ostatnim żyjącym stalinowskim sędzią wojskowym, którego nazwisko wymieniono w słynnym Raporcie Mazura z 1957 r. - to lista wojskowych sędziów, prokuratorów, oficerów śledczych oraz - z drugiej strony - ich ofiar, lista skazanych na śmierć i wykonanych wyroków.

IPN chciał go pociągnąć do odpowiedzialności za orzekanie w procesach stalinowskich. Chodzi m.in. o postępowania sfabrykowane przez władze komunistyczne, a wymierzone w przedwojennych oficerów Wojska Polskiego. Sprawy te były odpryskami procesu o rzekomy spisek w wojsku, tzw. sprawy Tatara z początku lat 50. Skład sędziowski z udziałem Stefana Michnika skazał na karę śmierci (którą wykonano) mjr. Zefiryna Machallę oraz mjr. NSZ Karola Sęka. Zasiadał też w składach sądów, które skazały na śmierć (kary nie wykonano) m.in. płk. Maksymiliana Chojeckiego i płk. Bronisława Maszlankę. Po 1956 r. wszystkich zrehabilitowano.

IPN cały czas pracuje nad sprawą Stefana Michnika. - W toku śledztwa, w następstwie analiz innych archiwalnych postępowań karnych nadal ujawniane są zachowania kpt. w st. spocz. Stefana Michnika uzasadniające podejrzenie popełniania przestępstw. Sprawy te są systematycznie analizowane i procesowo opracowywane - informuje Wirtualną Polskę pion śledczy Instytutu.

Andrzej Arseniuk, dyrektor Biura Prezesa IPN zastrzega jednak: - Po wydaniu w kolejnych śledztwach postanowień o przedstawieniu zarzutów Stefanowi Michnikowi nie występowano o wydanie Europejskiego Nakazu Aresztowania i nie kierowano do Królestwa Szwecji kolejnych wniosków o jego wydanie, gdyż zarzuty były tożsame z zarzutami stanowiącymi podstawę ENA w pierwszej sprawie. W tej sytuacji należało się spodziewać, że sąd w Szwecji ponownie odmówi wydania podejrzanego.

Stefan Michnik budzi w Polsce duże emocje także dlatego, że jest przyrodnim bratem Adama Michnika (red. nacz. "Gazety Wyborczej").

Jeszcze w 2010 r. na wniosek prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie Wojskowy Sąd Garnizonowy w Warszawie orzekł wobec Stefana Michnika tymczasowy areszt - na trzy miesiące od daty zatrzymania. Nie trafił on jednak za kratki, bo mieszka na stałe w Szwecji.

Prokurator wystąpił zatem z wnioskiem do sądu o wydanie Europejskiego Nakazu Aresztowania, a w sierpniu 2010 r. taki nakaz stał się faktem. Jednak już jego realizacja na terytorium Szwecji (tam Stefan Michnik mieszka) okazała się niemożliwa. Sąd w szwedzkim Uppsali oddalił wniosek o przekazanie Stefana Michnika w ręce polskiego wymiaru sprawiedliwości. Argumentował, że zarzucone mu przestępstwa - zgodnie ze szwedzkim prawem - już się przedawniły, a podejrzany jest obywatelem Szwecji. Stefan Michnik ma dwa obywatelstwa - polski i szwedzkie (od 1977 roku). Szwedzki system prawny nie pozwala tego orzeczenie zaskarżyć.

Wraz z tym wyrokiem zakończyła się korespondencja polskich śledczych w tej sprawie ze Szwedami. Nie znaczy to jednak, że Stefan Michnik może spać absolutnie spokojnie.

Jak informuje nas IPN, niezależnie od rozstrzygnięcia przyjętego przez Sąd Rejonowy w Uppsali monitorowane jest miejsce pobytu podejrzanego na terytorium Szwecji. Powód? - W celu ewentualnego ujawnienia jego zmiany [miejsca zamieszkania], w tym ewentualnego wjazdu na terytorium Polski lub innego kraju Unii Europejskiej. Zarządzono bowiem poszukiwanie podejrzanego Stefana Michnika listem gończym, a sprawę poszukiwawczą prowadzi właściwa jednostka Policji. Stan ten trwa do chwili obecnej ponieważ nadal istnieje potencjalna możliwość, że podejrzany pojawi się na terytorium Polski lub w innym niż Królestwo Szwecji kraju Unii Europejskiej. Ekstradycja, a właściwie przekazanie osoby ściganej Europejskim Nakazem Aresztowania organom polskiego wymiaru sprawiedliwości, jest bowiem aktualnie możliwe jedynie z innego niż Królestwo Szwecji kraju Unii Europejskiej - informuje WP Instytut Pamięci Narodowej.

IPN kontaktował się z nim bezpośrednio, ale od orku 2010 przestał odbierać jakąkolwiek korespondencję z Instytutu. Stefan Michnik był celem niedawno celem prowokacji ze strony "Gazety Polskiej", której dziennikarz zadzwonił do niego - w rozmowie S. Michnik wyrażał swoje poparcie dla Komitetu Obrony Demokracji i chęć obalenia rządów Prawa i Sprawiedliwości.