Diakonat stały. Czym jest? Kto może zostać diakonem stałym w Polsce?
Diakonat stały jest integralną częścią Kościoła Katolickiego. Posługę po ponad tysiącleciu przywrócił Sobór Watykański II, który odbywał się w latach 1962-1965. W Polsce i Europie Wschodniej stanowisko to jest niemal nieznane. Do czerwca 2022 roku w naszym kraju wyświęconych zostało 86 stałych diakonów. Zdecydowana większość z nich to żonaci mężczyźni.
Diakonem stałym według prawa kanonicznego może zostać nie tylko celibatiarusz, ale także mężczyzna żonaty. Po przyjętych święceniach staje się on osobą duchowną. Diakonat stały w Polsce wciąż jest niemal nieznany. Jak dotąd kandydatów wyświęcono w 14 diecezjach. Na początku października 2022 roku stanowisko to wprowadzono w diecezji kieleckiej.
Diakonat stały w Polsce. Wciąż jest rzadkością
Historia diakonatu stałego w Polsce zaczyna się na przełomie XX i XXI wieku. Wcześniej, posługa ta nie była praktykowana w naszym kraju - zanikła w kościele łacińskim jeszcze przed przybyciem do Polski pierwszych misjonarzy.
W trakcie Soboru Watykańskiego II zarządzono przywrócenie stałego diakonatu w kościele katolickim. Z kandydatów zdjęto także obowiązek bezżenności. W Polsce wprowadzenie tej posługi było możliwe dopiero po zakończeniu zmian ustrojowych. Pierwsze informacje na jego temat pojawiły się w dokumentach, odbywającego się w latach 1991-1999 II Polskiego Synodu Plenarnego.
Pierwszą diecezją w Polsce, w której w 1993 roku przywrócono posługę diakonów stałych, była archidiecezja przemysko-warszawska (ówczesna diecezja przemyska), należąca do kościoła greckokatolickiego. W późniejszych latach posługę diakona stałego przywrócono w diecezjach kościoła łacińskiego.
Trwa ładowanie wpisu: twitter
Diakonat stały co to? Jakie wymagania muszą spełniać kandydaci na diakonów?
Diakoni stali w Polsce za swoją posługę co do zasady nie otrzymują stałego wynagrodzenia. Kandydaci muszą być absolwentami studiów teologicznych. Dodatkowo są zobowiązani do ukończenia trzyletnich formacji i studium uzupełniającego.
Diakonami stałymi w Polsce mogą zostać:
- mężczyźni żonaci w wieku co najmniej 35 lat. Ich staż małżeński musi wynosić co najmniej 5 lat, a do przyjęcia święceń niezbędna jest zgoda żony. Żonaci diakoni stali nie mogą ponownie zawrzeć małżeństwa po śmierci małżonki, chyba że uzyskają specjalną dyspensę od biskupa
- kawalerowie w wieku co najmniej 25 lat.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ogromne problemy Kościoła w Polsce. "Można było przewidzieć, co się stanie"
Diakonat stały. Jak wygląda kandydowanie na stanowisko?
Przed przyjęciem święceń, mężczyzna musi przejść trzy okresy przygotowawcze. Każdy z okresów ma na celu umocnienie jego wiary, a także poszerzenie wiedzy o posłudze i kościele.
- W trakcie aspirantury, która trwa około 3 miesięcy aspiranci (oraz ewentualnie ich małżonki) zdobywają podstawową wiedzę o diakonacie stałym. Okres ten pozwala kandydatom podjąć dojrzałą i świadomą decyzję o podjęciu posługi.
- W czasie kandydatury, trwającej co najmniej 3 lata kandydaci są przygotowywani do posługi. To czas teologicznej formacji - w tym czasie mężczyźni przyjmują posługi lektora i akolity (pomocnika w sprawowaniu liturgii). W trakcie kandydatury odbywają się spotkania formacyjne. W części z nich oprócz kandydatów uczestniczą ich małżonki.
- W czasie bezpośrednich przygotowań do święceń odbywają się pięciodniowe rekolekcje zamknięte.
Czym zajmuje się diakon stały?
Diakon stały może odprawiać msze, błogosławić śluby, prowadzić pogrzeby, a także głosić kazania i udzielać komunii świętej. W przeciwieństwie do księdza nie może jednak sprawować eucharystii, spowiadać i udzielać sakramentu namaszczenia chorych. Diakoni stali, podobnie jak inne osoby duchowne są zobowiązani do odmawiania modlitwy brewiarzowej, czyli liturgii godzin.
Diakonat stały strój. Czy diakoni mogą nosić sutannę?
W Polsce kwestię strojów kościelnych reguluje Kodeks Prawa Kanonicznego. Według jego zapisów diakon stały, pomimo tego, że jest osobą duchowną, nie ma obowiązku noszenia obowiązującego stroju kościelnego, czyli sutanny lub koszuli z koloratką. II Synod Plenarny nie nałożył jednak zakazu noszenia tego typu strojów dla diakonów stałych. Przyjmuje się jednak, że w Polsce diakoni noszą wyłącznie stroje liturgiczne - nie zakładają sutanny na co dzień, podczas zajęć świeckich.
