"Der Spiegel" o Polsce: Jarosław Kaczyński zgromadził wokół siebie "heterogeniczny ruch oburzonych"

Zastanawiając się nad przyczynami sukcesu Jarosława Kaczyńskiego, autor artykułu "Gniewna większość" Jan Puhl zwraca uwagę, że prezes PiS "obiecuje wyczerpanemu społeczeństwu ochronę przed globalizacją, co jest typowe dla prawicowego populizmu". "Obiecuje też zemstę, zemstę na aroganckich elitach" - dodaje.

"Publiczne stacje telewizyjne i radiowe, a także liczne, częściowo państwowe przedsiębiorstwa zostały podporządkowane polityce rządu. Muzea, teatry, producenci filmowi mają w przyszłości dostawać dotacje tylko wtedy, gdy będą propagować narodowe treści. PiS zaatakował Trybunał Konstytucyjny i w praktyce go wyeliminował - niebezpieczne posunięcie" - wylicza niemiecki dziennikarz, podsumowując pierwszy rok rządu.

Dziennikarz "Spiegla" zastrzega, że o sukcesie PiS zdecydowało poparcie ludzi z klasy średniej: "To centrum (warstwy średnie) pomogły Kaczyńskiemu w zdobyciu władzy - urzędnicy, właściciele sklepów, rzemieślnicy, przede wszystkim z miejsc oddalonych od metropolii".

Zdaniem Puhla Polska będzie w przyszłości krajem, w którym "rząd będzie sprawował władzę bez oglądania się na kontrolę". "System wymiaru sprawiedliwości i aparat bezpieczeństwa są już podporządkowane - aż do ostatniego sędziego na prowincji. Wieczny kompleks bycia pomijanym będzie nadal określał relacje (Polski) z UE, Polska będzie więc trudnym partnerem. Warszawa nie będzie chciała przyjąć euro i będzie traktowała zagranicznych inwestorów z nieufnością" - podsumowuje.

Autor zaznacza, że aby zrozumieć fenomen zwycięstwa PiS, trzeba udać się na polską prowincję. Dużą część swojego materiału poświęcił na przedstawienie sytuacji w Nowym Sączu, gdzie w ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych 60,5 proc. głosów oddano na partię Jarosława Kaczyńskiego. Opisuje Nowy Sącz, jako miasto sukcesu, w którym mieszka wielu ludzi będących ilustracją kariery od pucybuta do milionera, a stopa bezrobocia wynosi 6 proc.

Jako postać charakterystyczną dla osób wypływowych w mieście Puhl przedstawia radnego PiS Patryka Wichra, "działacza PiS od samego początku". Wicher uważa, że UE powinna "trzymać się z daleka od polskiej polityki", a Bruksela musi "oddać swoje kompetycje na rzecz uprawnień władz narodowych" - relacjonuje Puhl. "Polska nie chce stać się bardziej europejska, raczej odwrotnie, Europa powinna stać się bardziej polska" - cytuje Wichra "Der Spiegel".

"Nowy Sącz jest wzorem dającego się ogarnąć wzrokiem, małego świata, którego życzy sobie wielu Polaków: polsko-narodowego i odpornego na wyzwania globalizacji, ale równocześnie zachodniego i wspieranego finansowo przez UE" - pisze Puhl, podsumowując poglądy Wichra i jemu podobnych polityków.

W swoim materiale dziennikarz "Spiegla" wymienia też Romana Kluskę - pochodzącego z Nowego Sącza przedsiębiorcę, również sympatyka PiS. Puhl podkreśla, że były twórca koncernu komputerowego radzi Polakom, by odeszli od Europy. Autor przypomina czytelnikom o ogromnych problemach przedsiębiorcy z polską biurokracją, które zaprowadziły go do więzienia.

"Mamy dziś do czynienia z identycznym systemem, tyle, że przepisy przychodzą z Brukseli" - powiedział "Spieglowi" Kluska. Jego zdaniem Polska musi być przygotowana do radzenie sobie bez unijnych subwencji. "To lepsze niż społeczeństwo, w którym powiększa się nierównowaga" - uważa Kluska.

Kluska i Wicher nie są "zapiekłymi, pełnymi nienawiści przeciwnikami Europy" - zastrzega Puhl. Obaj dobrze wiedzą - dodaje - że Polska potrzebuje ekonomicznych i przede wszystkim wojskowych więzi z Europą. "Z ich wypowiedzi przebija jednak rozczarowanie oraz polityczna wola sprzeciwu przeciwko odczuwalnemu sterowaniu z Brukseli. To polska reakcja na kryzys europejski" - wyjaśnia Puhl.

Z Berlina Jacek Lepiarz

oprac. Natalia Durman