Pomnik obalony. "Nie ma zgody na gloryfikację sowieckich bandytów"
W rocznicę najważniejszego komunistycznego święta PRL-u wyburzony został sowiecki pomnik "Braterstwa broni" na placu Wolności w Nowogardzie. Jak podkreśla IPN, był to jeden z jeden z ostatnich symboli propagandowych na Pomorzu Zachodnim.
Jak poinformował Instytut Pamięci Narodowej, w poniedziałek (22 lipca) o godz. 13 w Nowogardzie (plac Wolności 9, tuż przy Urzędzie Miejskim) został wyburzony sowiecki pomnik "Braterstwa broni". W wydarzeniu udział wzięli: prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, burmistrz Nowogardu Michał Wiatr oraz dyrektor szczecińskiego Oddziału IPN Krzysztof Męciński.
- Ten obiekt dzieli i budzi kontrowersje wśród mieszkańców Nowogardu, dlatego nie ma dla niego miejsca w przestrzeni publicznej naszego miasta. Jest też po prostu brzydki, nazywany czasem "chochołem". Osobiście nie mogę doczekać się, kiedy odsłoni widok na jezioro z Placu Wolności - mówił kilka dni temu burmistrz Nowogardu, Michał Wiatr.
- Nawet w obecnej formie obiekt ten obraża wszystkich, którzy walczyli o wolną Polskę, zwłaszcza tych, którzy walczyli z sowieckim agresorem. Nie ma zgody na gloryfikację sowieckich bandytów w przestrzeni publicznej naszej ojczyzny. Armia czerwona przyniosła Polsce zniewolenie, morderstwa, gwałty i rabunki - dodał z kolei Krzysztof Męciński, dyrektor szczecińskiego Oddziału IPN. Jak podkreślił, misją Instytutu Pamięci Narodowej jest oczyszczenie przestrzeni publicznej ze wszystkich obiektów propagandowych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Dekomunizacja pomników
Na terenie Polski po II wojnie światowej zostało zbudowanych ok. 500 pomników "wdzięczności" Armii Czerwonej. Pomnik "Braterstwa Broni" w Nowogardzie powstał z inicjatywy lokalnych działaczy partyjnych 7 listopada 1972 roku, w 55. rocznicę wybuchu rewolucji październikowej i 50. rocznicę powstania Związku Sowieckiego. Na cokole zostali umieszczeni dwaj średniowieczni rycerze oraz dwaj żołnierze - czerwonoarmista z gwiazdą na hełmie oraz "ludowego" Wojska Polskiego. W 1992 r. obiekt został wyremontowany a w 1995 r. przemianowany na "Pomnik Kombatantom RP". Została na nim umieszczona tablica z inskrypcją: "Kombatantom Rzeczypospolitej Polskiej - 11 listopada 1995", z wizerunkiem orła w koronie i emblematem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Z hełmu czerwonoarmisty została skuta gwiazda.
Obiekt jest 41. monumentem zdemontowanym w ramach dekomunizacji po apelu prezesa IPN w marcu 2022 r. Demontaż sfinansował Instytut Pamięci Narodowej.
Na mocy Ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, już od 2017 roku szczeciński Oddział Instytutu Pamięci Narodowej zabiegał o usunięcie tego obiektu z przestrzeni publicznej Nowogardu. Jeszcze w listopadzie 2017 roku taką uchwałę podjęła Rada Miasta, zobowiązując burmistrza do jego usunięcia. Ówczesny włodarz miasta tego nie wykonał. Dopiero wybrany w tym roku nowy burmistrz Nowogardu, Michała Wiatr, zdecydował o usunięciu propagandowego monumentu z Placu Wolności.
Wyburzenie specjalnie zostało zaplanowane na 22 lipca - w rocznicę najważniejszego komunistycznego święta w PRL, obchodzonego jako "Narodowe Święto Odrodzenia Polski", w rocznicę ogłoszenia usankcjonowanego przez Stalina manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w 1944 r.
Podczas briefingu prezes IPN przypomniał, że powstały 80 lat temu PKWN był aktem zdrady komunistów wobec Polski, która kończyła swoje zmagania w II wojnie światowej.
Źródło: IPN
