Bliski Wschód, tarcza antyrakietowa i poszerzenie NATO - czyli co na WGF2013

Podczas panelu na temat transatlantyckiej strategii wobec Bliskiego Wschodu wystąpią: Özgür Ünlühisarcıklı z tureckiego biura amerykańskiej fundacji German Marshall Fund (GMF), Rony Bar-On, prawnik, minister finansów Izraela w latach 2007-2009 i Anas El Gomati, dyrektor libijskiego Sadeq Institute. Debatę poprowadzi Patrycja Sasnal, która kieruje projektem "Bliski Wschód i Afryka Północna" w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Na spotkaniu nie pojawią się jednak, zapowiadani wcześniej, Esraa Abdel Fattah, egipska działaczka i blogerka, która w 2011 r. dostała Nagrodę Wolności Rady Atlantyckiej oraz Ariel Levite z Fundacji Carnegie na Rzecz Międzynarodowego Pokoju (Carnegie Endowment for International Peace).

W lutym 2011 r. na fali protestów Arabskiej Wiosny ze stanowiska prezydenta Egiptu ustąpił Hosni Mubarak - obecnie trwa jego proces ws. śmierci kilkuset demonstrantów. Mimo zmiany władzy, Egipt jest w trudnej sytuacji gospodarczej, a jeszcze na początku tego roku dochodziło tam do manifestacji przeciwko obecnemu rządowi.

W jeszcze gorszej sytuacji wydaje się być Libia, która od czasu zbrojnej rebelii boryka się z problemem bezpieczeństwa. Niedawno w Bengazi doszło do starć między zbrojnymi milicjami, które stały za obaleniem Muammara Kadafiego, a protestującymi żądającymi ich rozwiązania. Broń z zagrabionych arsenałów w czasie rewolucji trafiła tymczasem w ręce bojowników z krajów Sahelu, co nie pozostało bez wpływu na ten region.

Największą uwagę świata w regionie bliskowschodnim przyciąga jednak obecnie Syria, gdzie od ponad dwóch lat toczy się krwawa wojna domowa, która kosztowała już życie - według opozycyjnego Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka - co najmniej 94 tys. ludzi. Sąsiedni Izrael obawa się również, że reżim w Damaszku może przekazać nowoczesne uzbrojenie libańskiemu ugrupowaniu Hezbollah, które jest zaciekłym wrogiem państwa żydowskiego.

Niepokoje dotknęły także Turcję, gdzie od początku czerwca trwają masowe antyrządowe wystąpienia. Protesty zaczęły się od obrony stambulskiego parku, by później przerodzić się w demonstracje przeciwko premierowi Erdoganowi. Do kraju napłynęła także fala kilkuset tysięcy uchodźców z Syrii, którzy uciekli z ojczyzny przed walkami.

Na WGF poruszony ma zostać również temat transatlantyckiego i europejskiego systemu obrony przeciwrakietowej. Do debaty, którą poprowadzi Marek Ostrowski z "Polityki", zaproszono Iana Brzezińskiego z waszyngtońskiej Rady Atlantyckiej - która jest współorganizatorem wrocławskiego spotkania - Jeffrey'a Burchfielda, szefa Dowództwa Obrony Przestrzeni Kosmicznej i Przeciwrakietowej, EUCOM J5-MD (Europejskiego Dowództwa Stanów Zjednoczonych), Krzysztofa Krystowskiego, prezesa Polskiego Holdingu Obronnego (wcześniej Bumar) oraz Henry'ego A. Oberinga III, emerytowanego oficera amerykańskich sił powietrznych, który obecnie jest wiceprezesem Booz Allen Hamilton, firmy konsultingowej współpracującej z amerykańskim rządem.

W obecnym planie obrony przeciwrakietowej USA w Europie (EPAA) dla Polski najistotniejsza jest jego trzecia faza, która zakłada rozmieszczenie do 2018 r. na terenie naszego kraju wyrzutni rakiet SM-3 IIA. Jednocześnie Polska zdecydowała się na budowę własnego systemu obrony przeciwlotniczej oraz przeciwrakietowej i planuje kupić do 2022 r. baterie rakiet krótkiego i średniego zasięgu.

Kto chce do NATO?

W drugim dniu WGF planowana jest debata o przyszłym poszerzeniu NATO. Panelistami będą: Aleksi Petriaszwili, gruziński minister ds. europejskiej i euroatlantyckiej integracji, Zlatko Lagumdžija, minister spraw zagranicznych Bośni i Hercegowiny oraz Nikoła Poposki, szef dyplomacji Macedonii.

Ostatnich nowych członków Sojusz Północnoatlantycki przyjął w 2009 r., były to Chorwacja i Albania. Eksperci podkreślają jednak, że proces poszerzania natowskich struktur mocno zwolnił na przestrzeni ostatnich lat. Dodatkowo kraje aspirujące do Sojuszu nie pokonały też wszystkich trudności stojących na drodze do akcesji - w przypadku Macedonii jest to spór z Grecją, Gruzji - kwestia Abchazji i Osetii Południowej. Dla Bośni i Hercegowiny z kolei istotna okazała się reforma w kwestii własności majątku wojskowego.

Podczas innych paneli WGF2013 eksperci będą się zastanawiać również m.in. nad europejskim przemysłem zbrojnym, unią bankową i integracją ekonomią UE czy przyszłością strefy euro.

**Zobacz cały program WGF2013 (wersja polska)
.