Atak Izraela na Iran. Ekspert: Dekapitacja całego dowództwa absolutnie zapowiada ciąg dalszy

Izrael rozpoczął atak na Iran. To nie kolejna seria punktowych uderzeń, ale ofensywa i militarny przełom, który może na nowo zdefiniować porządek bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie.

W izraelskim ataku na Iran zginęli czołowi irańscy dowódcy wojskowi: między innymi dowódca Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Hossein Salami oraz szef sztabu generalnego Mohammad Bagheri. W kierunku Izraela odpalono drony, jednak w piątek rano były one zestrzeliwane już podczas przelotu nad Syrią. Oczekuje się, że Iran zaatakuje rakietami balistycznymi.

Atak Izraela rozpoczął się przed świtem. Ponad 200 izraelskich samolotów uderzyło na ponad 100 celów w różnych częściach Iranu.

- To nie jest żadna akcja odwetowa czy symboliczna odpowiedź. Mówimy o pełnoskalowej ofensywie. Izrael po prostu rozpoczął wojnę z Iranem. Premier Izraela ogłosił początek operacji jako udany. Nadano jej nazwę "Lud Lwów", co pokazuje, że to nie tylko działania militarne, ale również sygnał polityczny i kulturowy - mówi Jarosław Kociewski, ekspert ds. Bliskiego Wschodu związany z Fundacją Stratpoints oraz redaktor naczelny serwisu Magazyn.new.org.pl.

Zawrzało na Bliskim Wschodzie. Śledź na żywo relację Wirtualnej Polski

Izrael uderzał zarówno w fizyczną infrastrukturę, jak i ludzi stojących za irańskim programem zbrojeniowym. - Obserwujemy ograniczoną odpowiedź, która może wynikać z tego, że Izrael przeprowadził bardzo skuteczną dekapitację dowództwa. Zginęli czołowi generałowie armii irańskiej i Gwardii Rewolucyjnej - dodaje Kociszewski, powołując się na komunikaty izraelskiej armii. Te doniesienia potwierdzają też irańskie media. 

- Co więcej, uderzenia były wymierzone w naukowców i profesorów związanych z programem nuklearnym. Często atakowano ich w domach, także z rodzinami. To sygnał: nikt nie jest bezpieczny - podkreśla ekspert.

Szczególnie uderzająca jest skuteczność ataku w zakresie eliminacji irańskiego dowództwa. Jak zauważa Kociszewski, mimo napiętej sytuacji wielu kluczowych ludzi nie zdołało się ukryć.

- To zaskakujące. Mówimy przecież o elicie wojskowej, która powinna być chroniona. A jednak Izrael ich dopadł. Wygląda na to, że izraelskie służby miały doskonałe informacje i zadziałały z pełnym zaskoczeniem - opisuje ekspert ds. bezpieczeństwa międzynarodowego.

Dodatkowo zniszczono elementy systemów obrony powietrznej i centra dowodzenia, a także cele ekonomiczne, m.in. rafinerie i strategiczne ośrodki przemysłowe. Uderzono też w instalacje nuklearne, takie jak reaktor w Katandzie i centrum w Araku. Zdaniem Kociszewskiego, to dopiero początek listy celów.

Skala ataku sprawia, że odpowiedź Iranu wydaje się nieunikniona. Jakie ma możliwości? - Pierwszym narzędziem są drony, ale Izrael ma pełną kontrolę nad przestrzenią powietrzną Syrii. Te ataki nie będą skuteczne - wyjaśnia Kociszewski.

- Realne zagrożenie stanowią rakiety balistyczne. To właśnie one mogą wyrządzić Izraelowi szkody. Trzeba się liczyć z poważną eskalacją - prognozuje ekspert.

Ograniczone są natomiast możliwości odpowiedzi poprzez organizacje sojusznicze Iranu, tzw. proxies. Hezbollah w Libanie został w dużej mierze rozbity, Hamas praktycznie nie istnieje militarnie, a Huti z Jemenu mają zbyt małe zasoby, by znacząco wpłynąć na sytuację.

- Huti byli skuteczni, gdy strzelali sporadycznie, zakłócając międzynarodowe połączenia lotnicze. Teraz jednak skala konfliktu ich przerasta. Ich działania mogą powodować chaos w ruchu lotniczym, ale nie zmienią biegu wojny - tłumaczy Kociszewski.

Równolegle do działań militarnych mogą się nasilić inne formy agresji, przede wszystkim w cyberprzestrzeni. Już teraz pojawiły się informacje o irańskim ataku na izraelski system ostrzegania alarmowego. Obie strony mają bardzo rozwinięte zdolności w cyberprzestrzeni.

- Możemy spodziewać się intensywnej wojny cyfrowej, która uderzy w infrastrukturę krytyczną - ostrzega Kociszewski.

Kolejne zagrożenie to działania terrorystyczne. Iran ma powiązania z wieloma organizacjami na całym świecie, a eskalacja konfliktu może zainspirować niezależne ataki. - To nie muszą być zamówione akcje z Teheranu. Wystarczy, że gdzieś "odpali się" ktoś, kto sympatyzuje z Iranem lub uważa, że powinien się zemścić. Tego typu zagrożenie rośnie i jest bardzo trudne do przewidzenia - dodaje ekspert.

Czy świat właśnie stanął u progu długiej wojny izraelsko-irańskiej? Kociszewski uważa, że niekoniecznie.

- To nie musi być konflikt ciągnący się miesiącami. Ale wchodzimy na teren, którego nikt wcześniej nie eksplorował - podkreśla. I dodaje: - W ciągu najbliższych dni może się rozstrzygnąć bardzo wiele. W tej chwili napięcie osiągnęło poziom krytyczny.

Ekspert przypomina, że sytuacja rozwija się z godziny na godzinę, a wiele informacji - jak liczba ofiar czy szczegóły ataków - nadal pozostaje niepotwierdzona.

- Przed nami kilka bardzo trudnych dni. Nie tylko dla Bliskiego Wschodu, ale dla całego świata - podsumowuje.

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski