Amerykanie: Polacy to durnie

W internecie znajdziemy wiele stron z amerykańskimi dowcipami o Polakach. Część z nich funkcjonuje w Polsce jako dowcipy o blondynkach i innych narodach (np. dowcip o wymianie żarówki). Nasi rodacy przedstawieni są w nich jako osoby przygłupie i nadużywające alkoholu.

Z podobnym stereotypem Polaka można spotkać się w Niemczech, o czym pisałam kilka tygodni temu w artykule "Polak pije tanie wino i bije żonę". Także amerykańskie "Polish jokes" wykorzystywane są m.in. w reklamach oraz w programach rozrywkowych.

W reklamie Alchemy Vodka wykorzystano popularny w USA dowcip o Polakach. W reklamie Polacy zabierają się za wymienienie żarówki. Kobieta staje na drabinie, łapie za żarówkę, a mężczyźni zaczynają obracać nią. Spot wywołał kontrowersje wśród amerykańskiej Polonii.

Z innej wersji tego dowcipu dowiemy się, że do wkręcenia żarówki potrzebnych jest 1001 Polaków - jeden trzyma żarówkę, a tysiąc obraca domem.

"Polish jokes" pojawiły się również w reality show z udziałem Paris Hilton i Nicole Richie, "The Simple Life", gdzie taczkę nazwano "polską furgonetką".

Stereotyp Polaka - głupka funkcjonuje w USA od początków przybywania Polaków do tego kraju. Do jego powstania przyczyniła się fala imigracji, która przybyła "za chlebem" do USA przed I i II wojną światową. Przybyli do USA Polacy byli z reguły ludźmi biednymi, którzy nie potrafili odnaleźć się w panujących tam realiach, a wśród imigrantów powszechny był analfabetyzm.

Stereotyp o Polaku - głupku do dziś nie został wykorzeniony z kultury amerykańskiej. W popularnym kawale o Polakach znajdziemy robota, który po bardzo niskim IQ wnioskuje, że osoba badana pochodzi z Polski.

W innym dowcipie o Polakach dowiemy jak wygląda wędkowanie po polsku: dwóch rodaków wypływa łódką na jezioro, zatrzymuje się na środku, po czym zarzuca wędki. Tego dnia połowy dopisują, więc Polacy postanawiają na drugi dzień wrócić w to samo miejsce. W tym celu rysują na dnie łódki znak. Po dopłynięciu do brzegu zastanawiają się jak znajdą to miejsce, jeżeli dostaną inną łódź.

Niestety Polacy w USA utożsamiani są również w antysemityzmem. To na ziemiach polskich naziści zakładali obozy koncentracyjne, w prowadzeniu których miał pomóc antysemityzm Polaków. Zdaniem Amerykanów to Polacy przyczynili się do holocaustu, wydając Żydów w ręce Niemców lub będąc niemymi świadkami zagłady. Takie przekonania publikowane są m.in. na łamach opiniotwórczego "The New York Times".

Przełomu w postrzeganiu Polaków przez mieszkańców USA możemy szukać podczas transformacji ustrojowej w Polsce. Pierwszym ważnym wydarzeniem rzutującym na pozytywne postrzeganie nas za granicą jest wybór Karola Wojtyły na papieża. Kolejnym czynnikiem zmieniający stereotyp Polaka w USA jest działalność "Solidarności" w latach 80.

Podczas przemian społeczno-politycznych w latach 80. w Stanach Zjednoczonych pojawił się stereotyp Polaka - romantyka walczącego z komunizmem, a nasz kraj był utożsamiany w Lechem Wałęsą. Od tego momentu Amerykanie zaczęli postrzegać nas, jako walczących o wyzwolenie się spod władzy komunistycznej bohaterów.

Takie postrzeganie naszej narodowości jest nadal silne pomimo tego, że sprawy polskie w latach 90. zniknęły z czołówek amerykańskich gazet, a przeciętny Amerykanin miałby problem ze wskazaniem Polski na mapie.

Paulina Matysiak, Wirtualna Polska